အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးအပိုင်း၂ဟာ နှစ်လတိတိပြည့်သွားပါပြီ။ဒီနှစ်လအတွင်းမှာ တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်တွေဟာ၈မြို့ခန့် ထပ်မံသိမ်းပိုက်ထားနိုင်တယ်။တစ်ပတ်ကိုတစ်မြို့ခန့် သိမ်းယူနေတဲ့သဘောပါပဲ။ထိုရှစ်မြို့ထဲမှာ လားရှိုးလိုတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ကြီးတွေပါဝင်လာတယ်။ဒါ့အပြင်မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်တဲ့ မန္တလေးကို ကောင်းကောင်းခြိမ်းခြောက်ထားနိုင်တယ်။မန္တလေးမြို့နားထိ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရောက်လာဖို့ဆိုတာဒီနှစ်လယ်ခန့်အထိ အတော်အလှမ်းဝေးနေဆဲအခြေအနေကနေ အခုဆိုရင်မန္တလေးကိုအချိန်မရွေးဝင်တိုက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေဖြစ်လာပါပြီ။ဒါတွေဟာ ရှမ်းမန်းစစ်ဆင်ရေးတွေရဲ့တိုးတက်မှုတွေပါ။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းရခိုင်ပြည်နယ်မှာလဲ အေအေတပ်တော်ဟာစစ်ကောင်စီကို မရပ်မနားအစွမ်းကုန်တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။တိုက်ပွဲတွေဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကနေတောင်ပိုင်းအထိရောက်ရှိလာတယ်။တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ဖြစ်တဲ့အမ်းမြို့ကို ကောင်းကောင်းခြိမ်းခြောက်ထားနိုင်တယ်။ကျွမ်းကျင်သူတွေကတော့...

အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက စစ်ရှုံးနေမှုကို တန်ပြန်ထိန်းချုပ်ပြီး  ကျန်ဒေသများကို ကာကွယ်နိုင်ရေးအတွက် အရပ်ဘက်များ ပါဝင်လာသည့် ပြည်သူ့လုံခြုံရေးနှင့် အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေး ဗဟိုကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှုအဖွဲ့ကို ထပ်မံဖွဲ့စည်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာလိုက်တယ်။ ထိုအဖွဲ့ကို တိုက်ပွဲများနှင့် ကိုက်ညီသော လက်နက်၊ စစ်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင်ပေးမယ်လို့ သိရတယ်။...

ပီးခဲ့တဲ့ရက်တွေထဲအကြပ်အတည်းဖြစ်နေတဲ့ ဒေါ်လာစျေးနဲ့စက်သုံးဆီကိစ္စကတော့ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိပြေလည်သွားပါပြီ။စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ဗဟိုဘဏ်ကဒေါ်လာသန်းတစ်ရာခန့် စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်တွေကို ထုတ်ရောင်းခဲ့တယ်။ဒါ​ကြောင့်ဒေါ်လာစျေးဟာလဲ ၇၂၀၀ကျပ်မှ၆၀၀၀ကျပ်ခန့်အထိ ကျဆင်းသွားခဲ့တယ်။​ဒါပေမယ့်လဲ​ဒေါ်လာစျေးနဲ့အတူ လိုက်တက်သွားခဲ့တဲ့ကုန်စျေးနှုန်းတွေကတော့ ပြန်မဆင်းလာတော့ပါဘူး။နှစ်ပတ်ဆက်တိုက်ဒေါ်လာစျေးဟာ အတက်ဘက်ပဲဖြစ်ခဲ့တာကြောင့်လမ်းဘေးဆိုင်ကမုန့်တွေကအစစျေးတက်သွားခဲ့တယ်။ စက်သုံးဆီအခြေအနေကလဲ ဒီရက်ပိုင်းမှာပြန်ပြေလည်သွားခဲ့တယ်။ဒါပေမယ့်ဒါဟာလဲ ခဏတာဖြစ်မှာပါ။ဗဟိုဘဏ်ကထုတ်ရောင်းခဲ့တဲ့ ဒေါ်လာသန်း၁၀၀ရဲ့အရှိန်ကုန်သွားရင် စက်သုံးဆီပြတ်လတ်မှုကပြန်ဖြစ်လာမှာပဲ။ဒီပြသနာတွေဟာ ဆေးမှီးတိုနည်းတွေနဲ့ကုနေသမျှ ဘယ်တော့မှပြေလည်မှာမဟုတ်ပါဘူး။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊မန္တလေးတိုင်းစတဲ့မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းမြေလတ်ဒေသမှာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ စိုးမိုးနယ်မြေတွေ တိုးလာတာအားရစရာပါ။အခုဆိုရင်မန္တလေးတိုင်းမြင်းခြံ၊တောင်သာ၊နွားထိုးကြီးမြို့နယ်တွေကတိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ကောင်စီအရပ်ဘက်ဝန်ထမ်းတွေအားလုံးထွက်ပြေးသွားကြပြီးအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားရပ်ဆိုင်းသွားပြီ။ထိုဒေသတွေမှာမြို့တွေမသိမ်းနိုင်သေးပေမယ့် စစ်ကောင်စီအနေနဲ့မစိုးမိုး​နိုင်တော့ပါဘူး။ ရှမ်းမြောက်မှာတော့စစ်ကောင်စီဟာ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တိုင်းမှုး အသစ်ခန့်အပ်လိုက်ပါတယ်။မရှိတော့တဲ့စစ်ဌာန​​ချုပ်တစ်ခုအတွက် တိုင်းမှုးခန့်တယ်ဆိုတော့ရယ်စရာပဲ။ဒါပေမယ့်သူတို့ဟာ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းကနန့်လမ်မြို့မှာ ပြန်လည်အင်အားစုစည်းနေပါတယ်။ထိုမြို့ဟာTLNAသိမ်းပိုက်ထားတဲ့ နောင်ချိုမြို့ရဲ့တောင်ဘက်မှာ တည်ရှိတယ်။ထိုဒေသကိုအခြေပြုပြီး စစ်ကောင်စီဟာလားရှိုးမြို့ကိုပြန်လည်ရယူဖို့ ကြံစည်နေပါတယ်။အခုလဲနောင်ချိုမြို့ဘက်ကိုစစ်ကြောင်းထိုးနေတာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တယ်။လက်ရှိအခြေအနေတွေအရစစ်အုပ်စုဟာ တန်ပြန်ထိုးစစ်ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ထပ်ရှမ်းတောင်ပိုင်းကိုတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ဆင်းမလာရေးကာကွယ်ဖို့က ပိုအရေးကြီးနေပါတယ်။

စစ်ကိုင်းနဲ့ကချင်ပြည်နယ်အစပ်ကမြို့သုံးခုကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်တွေ တပြိုက်နက်တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။KIAကဦးဆောင်ပြီး အင်းတော်၊ပင်လယ်ဘူးနဲ့ ထီးချိုင့်မြို့တွေကို တိုက်ခိုက်နေတာပါ။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲ မြို့သုံးခုလောက်ကို တပြိုက်နက်ထိုးစစ်ဆင်တာဒါပထမဆုံးပါပဲ။ KIAဟာကချင်ဟာ ကချင်ပြည်နယ်ထဲစစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ ဆက်လက်ပြုလုပ်နေပါတယ်။ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ဗန်းမော်နဲ့မိုးမောက်ကြားကစစ်တပ်ရဲ့အမာခံတပ်ရင်းတစ်ခုကို တလကျော်ကြာတိုက်ခိုက်ပြီးနောက်သိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်တယ်။ကမ္ဘာကျော်ကျောက်စိမ်းထွက်ရှိရာ ဖားကန့်မြို့ကစစ်တပ်စခန်းတွေလဲ ဖြည်းဖြည်းခြင်းဆီသိမ်းယူလျက်ရှိတယ်။ပြည်နယ်မြို့တော်မြစ်ကြီးနားအနီးကိုလဲ KIAတပ်တွေတဖြည်းဖြည်းချဥ်းကပ်လာနေပါပြီ။ဘယ်နေရာကိုဦးစားပေးပစ်မှတ်အဖြစ် တိုက်မလဲဆိုတာ​တော့ခန့်မှန်းရခက်နေဆဲပါပဲ။

စစ်မှုထမ်းဖို့အတွက် အတင်းအဓ္ဓမပေါ်တာဆွဲမှုတွေဟာ မန္တလေးတိုင်းတင်မကတော့ပဲစစ်ကောင်စီအာဏာရပ်ဝန်းသက်ရောက်တဲ့ ဒေသတိုင်းလိုလိုမှာဖြစ်ပေါ်လာပါပြီ။အရင်ရက်တွေကမန္တလေးတိုင်းကျောက်ဆည်၊စဉ့်ကိုင်၊တံတားဦးမြို့တွေကလမ်းဆုံတွေမှာ လူငယ်တွေကိုအတင်းအဓ္ဓမ ကားပေါ်တင်ဆွဲခေါ်နေတယ်။နောက်ပိုင်းမှာတော့ အိမ်တွေထဲထိလိုက်ဆွဲနေပါတယ်။တမြို့နယ်ကိုလူအရောက်၂၀၀ကျော် ရအောင်ရှာမယ်လို့သိရတယ်။ပေါ်တာဆွဲခံရတဲ့အတချို့တွေကိုငွေပေးနိုင်ရင်တော့ ပြန်လွတ်ပေးတယ်။ငွေကသိန်း၅၀ကျော်ပေးရတယ်။ပြည်သူတွေကို ပြန်ပေးဆွဲသလို​မျိုးပြုမူနေတာပါ။နောက်ပိုင်းမှာ မန္တလေးတိုင်းတင်မကတော့ပဲပဲခူးတိုင်း၊ဧရာဝတီတိုင်းစတဲ့တိုင်းဒေသကြီးတွေကကျေးရွာတွေမှာပါ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်လာနေပါပြီ။စစ်အင်အားပြုန်းတီးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာလူငယ်တွေအကုန် ပေါ်တာဆွဲစစ်တိုက်ခိုင်းဖို့လုပ်နေပါပြီ။

မနေ့ကဒီပဲယင်းမြို့ကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှာ နေ့လည်ပိုင်းလောက်မှာမြို့ကိုရရှိခဲ့တယ်။မြို့ပေါ်မှာစစ်ကောင်စီတပ် အင်အားသိပ်မရှိပါဘူး။ဒါကိုသိလို့လဲ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲပုံစံဆင်နွှဲခဲ့တယ်။မြို့ကိုရရှိလိုက်ပေမယ့် ချက်ချင်းဆိုသလို စစ်အုပ်စုဘက်ကလေကြောင်းပစ်ကူအဆမတန်သုံးပြီး မြေပြင်ကလဲအင်အားများစွာနဲ့ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့လို့ညနေပိုင်းမှာ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကိုမြို့ပေါ်ကပြန်လည်ဆုတ်ခွာခဲ့ရတယ်။ ဒီပဲယင်းမြို့ဟာစစ်ကိုင်းတိုင်းအောက်ပိုင်းမှာတည်ရှိပြီး မြို့ပေါ်မှာလဲစစ်တပ်အင်အားသိပ်မရှိတဲ့အတွက် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေသိမ်းဖို့လွယ်ကူပေမယ့်ထိန်းဖို့ကတော့ အခက်အခဲရှိပါတယ်။ထိုမြို့ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသတွေဟာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ပတ်လည်ဝိုင်းထားတာကြောင့်ပါ။ဒါ့အပြင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်မှာခဲယမ်းအင်အား လိုအပ်ချက်တွေရှိနေတယ်။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကအဖွဲ့တွေဟာ ရှမ်းမြောက်လိုလက်နက်ခဲယမ်းအင်အား ဖောဖောသီသီမသုံးနိုင်ပါဘူး။ဒါ့ကြောင့်မြို့ကိုခဏအတွင်းမှာပဲ ပြန်လည်လက်လွတ်ခဲ့ရတယ်။ဒီလိုဖြစ်ရပ်မျိုးစစ်ကိုင်းတိုင်းကနီမြို့နဲ့...

စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်းနဲ့ကချင်ပြည်နယ်အစပ်က မြို့တွေဖြစ်တဲ့အင်းတော်နဲ့ပင်လယ်ဘူးမြို့တွေကို KIAနဲ့PDFပူးပေါင်းတပ်တွေစတင်တိုက်ခိုက်နေပါပြီ။တချိန်ထဲမှာပဲစစ်ကိုင်းတိုင်းအောက်ပိုင်းက ဒီပဲယင်းမြို့ကို ဒေသခံတော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေ တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးအပိုင်း၂စကတည်းက စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာပျူစောထီးစခန်းတွေကို ကြိုကြားတိုက်ခိုက်တာကလွဲပြီး စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေငြိမ်နေခဲ့ပေမယ့် အခုတော့မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွေစတင်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။အရင်ရက်တွေကဒေသတွင်းရေကြီးမှုတွေကြောင့် ငြိမ်နေရပုံပေါ်တယ်။ကချင်ပြည်နယ်မှာလဲKIAက ရေကြီးမှုကြောင့်ခဏနားခဲ့ရတဲ့စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေပြန်လည်စတင်လာပါပြီ။၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးလှိုင်းကိုလိုက်စီးပြီး အခြားဒေသတွေမှာပါထိုးစစ်တွေ ဖော်ဆောင်လာတာကောင်းတဲ့လက္ခဏာပါ။  

မန္တလေးတိုင်း ကျောက်ဆည်၊ စဉ့်ကိုင်နဲ့ တံတားဦးမြို့နယ်က လမ်းဆုံလမ်းခွတွေနဲ့ ကျေးရွာတွေကို စစ်အုပ်စုက ဒီမနက်ပိုင်း စီးနင်းကာ တွေ့သမျှလူ ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးနေပြီး လူဦးရေ ရာနဲ့ချီ ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးခံနေရတယ်။ ဩဂုတ်(၁၆)ရက် မနက်(၇)နာရီလောက်က စတင်ပြီး တံတားဦးမြို့...

ဒေါ်လာအကြပ်အတည်းနည်းတူပြည်တွင်းမှာကြုံတွေ့နေရတဲ့ နောက်တစ်ခုကတော့စက်သုံးဆီအကြပ်အတည်းပါပဲ။စက်သုံးဆီအကြပ်အတည်းဒီလအစကတည်းက ဖြစ်ပေါ်နေတာကြောင့်အခုဆိုရင် နှစ်ပတ်ကျော်ကြာလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ဒီလအစမှာနယ်မြို့ကြီးတွေမှာပဲ စက်သုံးဆီပြတ်လတ်ခဲ့ပေမယ့်အခုရန်ကုန်မှာတောင် ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်လာပါတယ်။ရန်ကုန်တစ်မြို့လုံးမှာ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်၁၅ဆိုင်လောက်သာရောင်းချပေးနိုင်တော့တဲ့ အခြေအနေပါ။ဆီရဖို့ဆီဆိုင်တွေမှာ တညလုံးတန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေရတယ်။ထိုသို့စောင့်မယ်ဆိုရင်တောင် မနက်ကျလို့ဆိုင်ဖွင့်ရင်ဆီရဖို့ မသေချာပါဘူး။ဒါ့ကြောင့်စက်သုံးဆီရဖို့တန်းစီနေကြတဲ့ကားတန်းတွေဟာ မိုင်နဲ့ချီပြီးရှည်လျားလားပါတယ်။အင်းလျားကန်ဘေးကဆီဆိုင်တစ်ခုမှာဆိုရင် တန်းစီကြတဲ့ကားတန်းဟာအင်းလျားကန်တစ်ပတ်ပြည့်တဲ့အထိရှိနေပါတယ်။နယ်မြို့တွေမှာတော့ ဒီထက်ပိုအခြေအနေဆိုးပါတယ်။မန္တလေး၊တောင်ကြီးစတဲ့မြို့ကြီးတွေအပြင် စစ်ကောင်စီရုံးစိုက်ရာနေပြည်တော်မှာပါ စက်သုံးဆီပြတ်လတ်နေတာပါ။ အရင်ကတည်းဒါမျိုးမကြာခဏဖြစ်ပေါ်တတ်ပေမယ့် တစ်ခေါက်ထက်တစ်ခေါက်အခြေအနေ ပိုဆိုးလာတာတွေ့ရတယ်။အချိန်လဲပိုကြာလာတယ်။အကြောင်းရင်းကတော့ စက်သုံးဆီဝယ်ဖို့စစ်ကောင်စီဘက်ကဒေါ်လာမထုတ်ပေးနိုင်တော့လို့ပဲ။အခုလိုဒေါ်လာစျေးတွေတက်နေတဲ့အချိန်မှာ...