စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ဒီပဲယင်းမြို့နယ်၊လက်ပံကုန်းကျေးရွာမှာစစ်သူပုန်တွေကကလေးငယ်တွေပညာသင်ကြားနေတဲ့စာသင်ကျောင်းကိုရဟတ်ယာဉ်တွေနဲ့အငြိုးတကြီးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။စစ်သူပုန်တွေရဲ့အကြင်နာကင်းမဲ့စွာပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့်ကလေးအတော်များများပွဲချင်းပြီးသေဆုံးခဲ့ပြီးအရေအတွက်အတိအကျမသိရသေးဘူး။ မနေ့ကမနက်ပိုင်းလောက်မှာထိုရွာလေးမှာရှိတဲ့စာသင်ကျောင်းလေးမှာမူလတန်းအရွယ်ကလေးငယ်လေးတွေငြိမ်းချမ်းစွာပညာသင်ကြားနေကြတယ်။ရုတ်တရက်စစ်သူပုန်တွေရဲ့ရဟတ်ယာဉ်တွေရောက်လာပြီးစာသင်ကျောင်းလေးကိုတစ်နာရီခန့်ကြာအောင်တရပ်စပ်ပစ်ခတ်ခဲ့တယ်။ကျန်တဲ့ရဟတ်ယာဉ်တွေကစစ်သား၈၀ခန့်ဆင်းလာပြီးထပ်မံပစ်ခတ်ပြန်တယ်။ထိုရွာလေးမှာတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေလဲမရှိသလိုစစ်တပ်ကိုခုခံသူတွေလဲတစ်ဦးမှရှိမနေဘူး။တိုက်ပွဲမရှိပဲစစ်တပ်ကအရပ်သားတွေအပေါ်အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုဟာပိုမိုဆိုးရွားလာနေတယ်။အခုဆိုရင်အပစ်မဲ့တဲ့ကလေးငယ်တွေပါမချန်သတ်ဖြတ်လာနေပြီ။ ဒီဖြစ်ရပ်တစ်ခုထဲမဟုတ်သေးဘူး။အရင်ရက်တွေကလဲကယားပြည်နယ်မိုးဗြဲမှာစစ်ကောင်စီကလက်နက်ကြီးတွေနဲ့စစ်ရှောင်စခန်းတွေကိုရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိပစ်ခတ်လို့ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာခိုလှုံနေတံကလေးငယ်လေးဦးသေဆုံးသွားခဲ့သေးတယ်။ထပ်ပြောချင်တာကဖက်ဆစ်စစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက်မှုတွေကပိုမိုဆိုးရွားလာနေပြီ။ဒါပေမယ့်ဘယ်သူမှအရေးမလုပ်ကြဘူး။  

စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံဗဟိုဘဏ်ဟာအချက်အလက်မပြည့်စုံတဲ့ Mobile Banking Application တွေကိုအပြီးတိုင်ပိတ်သိမ်းပစ်မယ်လို့ပြောလိုက်တယ်။ဒီမတိုင်ခင်ကမြန်မာပြည်မှာလူသုံးအများဆုံးမိုဘိုင်းဝေါလတ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့Wave Money ကိုမှတ်ပုံတင်ပါမှငွေလွှဲစေဖို့တင်းကျပ်ခဲ့တယ်။အခုလဲနောက်လူသုံးများတဲ့မိုဘိုင်းဝေါလတ်ဖြစ်တဲ့ K pay ကို Level 2 အဆင့်မြှင့်တင်ခိုင်းနေတယ်။အဓိကကတော့သုံးစွဲသူတွေရဲ့အချက်အလက်တွေအကုန်စစ်ကောင်စီကလိုချင်နေတယ်။ထိုအချက်အလက်တွေကိုအခြေခံပြီးတော်လှန်ရေးကိုထောက်ပံနေတဲ့သူတွေကိုခြေရာခံမယ်။ပြီးရင်သူတို့အကောင့်တွေကိုပိတ်ပစ်ဖို့ဖြစ်တယ်။စစ်ကောင်စီကတော့တော်လှန်ရေးအတွက်ငွေကြေးစီးဆင်းမှုတွေကိုတင်းတင်းကျပ်ကျပ်ကိုင်တွယ်လာနေပြီ။ ပြီးခဲ့တဲ့လကုန်ပိုင်းကထိုးတက်ခဲ့တဲ့ဒေါ်လာစျေးနဲ့ရွှေစျေးတွေကတော့တဖြည်းဖြည်းနဲ့ပြန်ကျလာနေတယ်။ဒါပေမယ့်ကုန်စျေးနှုန်းတွေကတော့ကျမလာခဲ့ဘူး။ကုန်စျေးနှုန်းနဲ့စက်သုံးဆီစျေးနှုန်းတွေမကျရင်ဒေါ်လာစျေးဘယ်လောင်ကျကျအလကားပဲ။

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာစစ်တပ်ကအရပ်သားယာဉ်တွေအသုံးပြုပြီးလူအင်အား၊လက်နက်အင်အားအလုံးအရင်နဲ့ဖြည့်တင်းနေလို့အေအေကသယ်ယူပိုဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းတွေကိုစစ်ဆေးတော့မယ်လို့ကြေငြာလိုက်တယ်။အေအေကအဲ့ဒီလိုကြေငြာပြီးနောက်တစ်ရက်မှာပဲစစ်ကောင်စီကရခိုင်မြောက်ပိုင်းကအများပြည်သူရေကြောင်းသွားလာခွင့်တွေအကုန်ပိတ်ပင်လိုက်တယ်။ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကမြစ်ချောင်းပေါများလို့ရေလမ်းခရီးကိုသာအဓိကအားထားနေရတာပါ။အခုလိုစစ်ကောင်စီကရေယာဉ်လိုင်းတွေပါအကုန်ပြေးဆွဲခွင့်ပိတ်လိုက်တော့တမြို့နဲ့တမြို့တောင်ကူးလူးဆက်သွယ်ဖို့အဆင်မပြေတော့ဘူး။ဟိုအရင်ကတည်းကစစ်ကောင်စီဟာမောင်တောမြို့မြောက်ပိုင်းကရွာတွေကိုလော့ဒေါင်းချသလိုမျိုးကူးလူးဆက်သွယ်ခွင့်ပိတ်ထားခဲ့တယ်။မောင်တောမြို့ပေါ်ကိုတောင်လွတ်လွတ်လပ်လပ်ဈေးဝယ်ခွင့်မရခဲ့ဘူး။အခုတော့အခြေအနေတွေကပိုမိုဆိုးရွားလာပြီ။စစ်ကောင်စီဟာအေအေကိုမနိုင်တော့လို့ရခိုင်ပြည်လူထုကိုအကြပ်တွေ့အောင်နီးမျိုးစုံနဲ့ကြိုးပမ်းနေတယ်။ အေအေခေါင်းဆောင်တွေကလဲရှမ်းပြည်နယ်ကမြန်မာပြည်မှာအကြီးဆုံးEAOတစ်ခုဖြစ်တဲ့UWSAနဲ့သွားရောက်တွေ့ဆုံနေတယ်။လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်ကတိုက်ပွဲတွေမှာစစ်တပ်ကလေကြောင်းအသာစီးယူထားတဲ့အတွက်ထိုကိစ္စကိုဖြေရှင်းနိုင်ဖို့UWSAနဲ့သွားရောက်တွေ့ဆုံတာဖြစ်နိုင်တယ်။UWSAဆီမှာတရုတ်ကထောက်ပံထားတဲ့လေယာဉ်ပစ်လက်နက်တွေရှိနေတယ်လေ။အေအေအနေနဲ့လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးလက်နက်တွေသာရခဲ့ရင်ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတစ်ခုလုံးကိုထိန်းချုပ်ခွင့်ရသွားနိုင်တယ်။

ဒီကာလမြန်မာပြည်မှာသေကြောင်းကြံတဲ့သူတွေအတော်များလာတယ်။အခြေခံလူတန်းစားအများစုဟာဆင်းရဲကြပ်တည်းလာကြပြီ။စားဝတ်နေရေးအတွက်ဘယ်လိုမှရုန်းကန်လို့အဆင်မပြေနိုင်တော့တဲ့အခါနောက်ဆုံးထွက်ပေါက်အနေနဲ့ကိုယ့်ကိုကိုယ်သတ်သေဖို့အထိစဉ်းစားလာကြတယ်။ဒီလိုနဲ့သေကြောင်းကြံစည်မှုတွေခပ်စိတ်စိတ်ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။ မြန်မာပြည်မှာဟိုးအရင်အစဉ်အဆက်ကတည်းကငတ်လို့သေတဲ့သူမရှိခဲ့ဖူးဘူး။အခုတော့ငတ်လို့သေတဲ့သူတွေရှိလာခဲ့ပြီ။နိုင်ငံသားအားလုံးရဲ့တဝက်နီးပါးလောက်ဆင်းရဲမွဲတေမှုမျဉ်းအောက်ရောက်နေကြပြီ။အရင်စစ်အစိုးရခေတ်ကတောင်သုံးပုံတစ်ပုံခန့်ပဲရှိခဲ့တာပါ။အခုမင်းအောင်လှိုင်ဒုက္ခပေးလို့လူတိုင်းနီးပါးကိုယ့်အပူနဲ့ကိုယ်ဖြစ်နေကြပြီ။

လွန်ခဲ့သောနှစ်က စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသော မြန်မာနိုင်ငံကို ကူညီရန် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းက လေးနက်သော အားထုတ်မှုမလုပ်ပါက မြန်မာတွင် ဘက်စုံကပ်ဘေးဆိုက်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးသံတမန်က သတိပေးလိုက်သည်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မြန်မာနိုင်ငံသည် စီးပွားရေးအရ နိုင်ငံရေးအရ ပျက်စီးယိုယွင်းနေသည်။...

စစ်ကောင်စီ၏ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အထောက်အကူများကို ပြင်းထန်စွာ ထိုးနှက်ချက်တခုအဖြစ် ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် အကြမ်းဖက်ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုတို့ကို တိုက်ဖျက်ရန် ပျက်ကွက်သည့်အတွက် ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံကို နာမည်ပျက်စာရင်းသွင်းဖွယ်ရှိသည်။ နိုင်ငံတကာအစိုးရများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် Financial Action Task Force-FATF မှ အဖွဲ့ဝင်များသည်...

ကယားပြည်နယ်၊မိုးဗြဲမြို့မှာထင်ထားတဲ့အတိုင်းစစ်ကောင်စီတပ်တွေပြန်ဆုတ်သွားပြီ။ဒါပေမယ့်စစ်တပ်ကမြို့ထဲနဲ့မြို့အနီးပတ်ဝန်းကျင်ကိုလက်နက်ကြီးတွေနဲ့ရမ်းသမ်းပစ်ခတ်နေလို့ဒေသခံပြည်သူတွေထိခုက်သေဆုံးမှုတွေရှိနေတယ်။မြို့ထဲကအိမ်ခြေတစ်ရာကျော်လဲစစ်တပ်ရန်ကြောင့်ပျက်စီးသွားတယ်။ကြာရင်မိုးဗြဲမြို့ဟာချင်းပြည်နယ်ကထန်တလန်လိုတမြို့လုံးပျက်စီးသွားနိုင်တယ်။လွိုင်ကော်နဲ့ဒီမော့ဆိုမှာလဲတိုက်ပွဲတွေတဆက်ထဲဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေတယ်။ကယားပြည်နယ်ရဲ့အခြေအနေကစစ်ကောင်စီဖက်ကလဲရှေ့ဆက်မတိုးနိုင်ဘူး၊ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဖက်ကလဲမြို့တွေထိမသိမ်းနိုင်ပဲအီနေတယ်။ဒါပေမယ့်စစ်ကောင်စီရုံးဆိုက်ရာနေပြည်တော်နဲ့မိုင်တစ်ရာခန့်သာဝေးကွာတဲ့ဒေသတစ်ခုကိုတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကထိန်းချုပ်ထားပြီးစစ်ကောင်စီကိုဖိအားပေးထားနိုင်တယ်။  

ဒီနှစ်ရဲ့ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံကတော့နီးလာပြီ။မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ကိုယ်စားပြုမှုကိုပြန်လည်ရွှေးချယ်ရတော့မယ်။ဒီနှစ်မှာတော့ကိုယ်စားပြုမှုအတွက်မနှစ်ကလောက်ပြည်တွင်းရော၊ပြည်ပမှာပါလှုပ်ရှားမှုတွေသိပ်ရှိမနေဘူး။စစ်ကောင်စီကတော့မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုမှုကိုရရှိဖို့အကြောင်းမရှိဘူး။သူရဲ့သံတမာန်အရေးထွက်ပေါက်ဟာကိုဂျင်မီတို့ကိုသေဒဏ်ချမှတ်ပြီးကတည်းကအပြီးတိုင်ပိတ်ဆို့သွားခဲ့ပြီ။NUGအနေနဲ့ကလဲဒီနှစ်ထဲမှာနယ်မြေစိုးမိုးမှုတွေရရှိလာတယ်ဆိုပေမယ့်အခုထိလွတ်မြောက်နယ်မြေမရှိသေးဘူး။UNမှာNUGကမြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုမှုရရှိဖို့ကမလွယ်သေးဘူး။အဲ့ဒီတော့ဦးကျော်မိုးထွန်းကိုပဲဆက်ခန့်ထားပြီးဒီအခြေအနေအတိုင်နောက်တစ်နှစ်ဆက်သွားလိမ့်မယ်ထင်တယ်။ပြည်တွင်းနဲ့ပြည်ပနိုင်ငံအချို့ကမြန်မာတွေကတော့ဦးကျော်မိုးထွန်းကိုပဲဆက်ခန့်ထားရေးဆန္ဒထုတ်ဖော်ပွဲတွေပြုလုပ်နေကြတယ်။ တကယ်တန်းတော့ဒီတနှစ်အတွင်းမှာUNအပါအဝင်နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကမြန်မာပြည်အရေးဘာမှထိထိရောက်ရောက်ကူညီပေးခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။ပြည်သူတွေကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးကြလို့သာဒီအခြေအနေအထိရောက်လာတာပါ။ဆက်လက်ပြီးကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးကြရမှာပါပဲ။

၂၀၂၂ပထမလေးလပတ်စစ်တပ်ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာစစ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်ပြောကြားထားတဲ့မိန့်ခွန်းဖိုင်ပေါက်ကြားလာတယ်။ဒီနှစ်ထဲမှာစစ်တပ်ရဲ့အထိနာမှုတွေကိုသိရှိဝန်ခံထားပြီးတပ်မှုးတွေနဲ့အောက်ခြေစစ်သားတွေကိုအပြစ်ဖို့ထားတယ်။စစ်တပ်ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေသူတို့ကျရှုံးနေတာကိုသူတို့ကိုယ်တိုင်ခံစားမိလာပြီ။ဒါတောင်ဒီမိန့်ခွန်းဟာပထမလေးလပတ်အတွက်ဖြစ်ပြီးထိုကာလမှာရခိုင်မှာအေအေနဲ့တိုက်ပွဲတွေမပြင်းထန်သေးဘူး။အခုဒုတိယလေးလပတ်အတွက်ဆိုရင်စစ်တပ်ရဲ့အခြေအနေဟာပိုဆိုးလာဖို့ပဲရှိတယ်။လက်တွေ့မြေပြင်မှာလဲဒုတပ်ရင်းမှုးကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်ပြီးတပ်ရင်းလိုက်အမိန့်ဖီဆန်မှုတွေရှိလာပြီ။ကရင်ပြည်နယ်ကတပ်ရင်းတစ်ခုမှာသတ်ကွင်းထဲစစ်ကြောင်းထိုးခိုင်းလို့မတိုက်နိုင်ဘူးဆိုပြီးလက်နက်တွေပြန်အပ်ကာဆန္ဒပြကြတယ်လို့သတင်းတွေထွက်လာတယ်။စစ်တပ်မှာအမိန့်ဖီဆန်မှုဆိုတာအကြီးလေးဆုံးပြစ်ဒဏ်ပဲ။စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေစစ်မတိုက်ရဲတော့ဘူး။စစ်ပန်းလာကြပြီ။တပ်ပျက်နေပြီ။ဒီရက်ပိုင်းကြားရတဲ့သတင်းတွေကြောင့်ပဲစစ်တပ်ဟာတဖြည်းဖြည်းပြိုလဲလာနေပြီလို့စတင်ခံစားလာရပြီ။ဝုန်းကနဲပြိုကျဖို့ဆက်လက်တွန်းအားပေးဖို့လိုတယ်။

ရှမ်းကယားနယ်စပ်မိုးဗြဲမြို့မှာသုံးရက်ဆက်တိုက်တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတယ်။ပြီးခဲ့တဲ့အင်္ဂါနေ့ကမိုးဗြဲမှာစစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းတစ်ခုကိုKNDFတွေအလစ်ဝင်တိုက်လို့အကျအဆုံးများပြီးနောက်စစ်ကောင်စီကမိုးဗြဲမြို့ကိုထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ပြန်လည်ကြိုးစားနေတယ်။ခြေလျင်တပ်အင်အားလေးရာခန့်၊လက်နက်ကြီးတွေ၊သံချပ်ကာကားတွေအပြင်လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေပါသုံးပြီးအလုံးအရင်းနဲ့ထိုးစစ်ဆင်နေလို့ကယားပြည်နယ်တော်လှန်ရေးတပ်တွေစုပေါင်းပြီးခုခံကာကွယ်နေရတယ်။စစ်ကောင်စီဖက်ကလက်နက်အင်အားသာလွန်ပေမယ့်ထုံးစံအတိုင်းအခြေအနေမကောင်းပါဘူး။သုံးရက်အတွင်းငါးဆယ်ခန့်အသေအပျောက်ရှိနေတယ်။ စစ်ကောင်စီဟာပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင်လတုန်းကလဲမိုးဗြဲကိုအခုလိုပဲထိုးစစ်ဆင်သေးတယ်။အဲ့တုန်းကလဲမအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး။ဘယ်လောက်ပဲလက်နက်အင်အားကောင်းကောင်းအဓိကမြေပြင်မှာတိုက်ရတဲ့စစ်သည်တွေကစိတ်ဓာတ်ပျက်ပြားနေပြီ။ကယားပြည်နယ်ကိုစစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့တပ်မ၆၆ဆိုရင်တပ်မကြီးတစ်ခုလုံးအသေအပျောက်များလို့ဖွဲ့စည်းပုံပျက်သလောက်ဖြစ်နေတယ်။တပ်ရင်းမှုးနှစ်ဦးခန့်သာအကောင်းအတိုင်းကျန်တော့ပြီးကျန်တဲ့တပ်ရင်းမှုးသေတဲ့သူသေ၊ဒဏ်ရာရတဲ့သူရတွေဖြစ်ကုန်ပြီ။အခုတော့စစ်ကောင်စီကကယားပြည်နယ်ကတပ်မ၆၆ကိုအခြားတပ်မတစ်ခုခုနဲ့ချိန်းဖို့လုပ်နေတယ်။တနိုင်ငံလုံးမှာတိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့အတွက်ချိန်းစရာတပ်မလဲရှိမယ်မထင်ပါဘူး။