အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

တကယ်တော့YouTubeကခရီးသွားဟာ မြန်မာပြည်ကိုရူးလို့ရောက်လာတာပါ။ကမ္ဘာမှာခရီးမသွားသင့်ဆုံးနိုင်ငံစာရင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံပါတယ်။ရန်ကုန်မြို့ဟာလဲ အဆိုးရွားဆုံးမြို့တော်တွေစာရင်းမှာနံပါတ်၂ချိတ်ပါတယ်။ မြန်မာခရီးသွားလုပ်ငန်းဟာ လုံးဝပြိုလဲသွားပါပြီ။ကိုဗစ်စကတည်းကရပ်တန့်သွားတဲ့ ဒီလုပ်ငန်းဟာအာဏာသိမ်းပြီး​၃နှစ်ကျော်ကြာလာတဲ့အထိ ဘယ်လိုမှတောင့်ခံနိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး။နိုင်ငံအနှံအပြားမှာဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့်လည်ပတ်စရာနေရာဆိုလို့ ပုဂံနဲ့ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ကလော အင်းလေးလောက်သာကျန်ပါတော့တယ်။ထိုဒေသတွေကဟိုတယ်တွေတောင် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုမရှိတာကြောင့်ရောင်းထုတ်ကုန်ကြပြီ။ရန်ကုန်မှာတောင် နာမည်ကြီးကြယ်ငါးပွင့်ဟိုတယ်ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရှမ်ဂီလာတို့၊ဆီဒိုနားဟိုတယ်တို့တောင် ပိတ်ထားရတာလေးနှစ်ခန့်ရှိသွားပါပြီ။ထိုဟိုတယ်တွေဟာ အရင်စစ်အစိုးရလက်ထက်မှာတောင် ရအောင်ရှင်သန်ခဲ့တဲ့ဟိုတယ်ကြီးတွေပါ။လက်ရှိအခြေအနေ​တွေကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့သက်ဆိုင်သူအားလုံးလဲ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေဆုံးရှုံးကုန်ကြတာပေါ့။...

Youtube ကနေမြန်မာပြည်အကြောင်းရိုက်ထားတဲ့Documentary လေးတစ်ခုကြည့်ရတယ်။မြန်မာနိုင်ငံကိုလာလည်တဲ့နိုင်ငံခြားသားခရီးသွားတစ်ဦး ရိုက်ထားတာပါ။သူကဘန်ကောက်ကနေ မြန်မာပြည်ကိုလေကြောင်းကဝင်လာတယ်။မလာခင်မှာမြန်မာပြည်အကြောင်းလေ့လာထားလို့ လာဖို့လဲကြောက်နေတယ်။ဒါပေမယ့်လဲအတွေ့အကြုံတစ်ခုရအောင် အရဲစွန့်ပြီးလာခဲ့တာလို့ဆိုတယ်။သူသိထားတဲ့မြန်မာပြည်ဟာ ပြည်တွင်းစစ်ကြားမှာအတော်အခြေအနေ ဆိုးရွားနေပါတယ်။နိုင်ငံတကာကအခြားသူတွေလဲ ဒီလိုပဲသိထားကြတယ်။ ရန်ကုန်လေဆိပ်ကနေရန်​ကု​​န်မြို့​ကိုရောက်ပြီး မြို့တပတ်လည်ပြီးတော့ အခြေအနေတွေထင်ထားသလောက်မဆိုးဘူးလို့ သုံးသပ်ထားတယ်။ဒါပေမယ့်သူလည်ပတ်လို့ရတာကရန်ကုန်နဲ့မန္တလေးလိုမြို့ကြီးတွေလောက်ပါပဲ။စစ်ကိုင်း၊ရှမ်းမြောက်၊ရခိုင်စတဲ့ဒေသတွေကို သူသွားလို့မရပါဘူး။ထိုဒေသတွေကိုသွားခွင့်ရရင်တော့ မြန်မာပြည်ရဲ့ငရဲတွင်းတွေအကြောင်း သေချာသိသွားလိမ့်မယ်။ရန်ကုန်ကပြည်သူတွေကလဲ ကိုယ့်အပူတွေနဲ့ကိုယ်ရုန်းကန်နေရတာပါ။ဒီအချိန်မှာဘယ်သူမှ အေးအေးချမ်းချမ်းရှိမနေနိုင်ပါဘူး။  

NUG ယာယီသမ္မတက ပြည်ပရောက်နေတဲ့အစိုးရအဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီးတွေကို ပြည်တွင်းကိုပြန်လာဖို့တိုက်တွန်းလိုက်တယ်။ နွေဦး​တော်လှန်​ရေးအ​ပေါ် အိမ်နီးချင်း အင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဝင်​ရောက် စွက်ဖက်မှု​တွေ ပိုပြီးအတင့်ရဲလာချိန် ၊ စစ်​ကောင်စီက ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ​ရွေး​ကောက်ပွဲလုပ်ပြီးနိုင်ငံ​ရေးအရ ထွက်​ပေါက်ရှာဖို့ ကြိုးစား​နေချိန် ၊ ​NUG/PDF အပါအဝင်...

ICCကမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပေးမယ့် မြန်မာပြည်ထဲအထိ လာဖမ်းလို့တော့မရပါဘူး။သူပြည်ပခရီးစဥ်တွေသွားတဲ့အချိန်ကျမှ သူသွားရောက်တဲ့နိုင်ငံကဖမ်းပေးမှရမှာပါ။ လက်ရှိမှာလဲမင်းအောင်လှိုင်ကို ရုရှားနဲ့တရုတ်ကလွဲပြီး ဘယ်နိုင်ငံမှလက်မခံပါဘူး။ထိုဖမ်းဝရမ်းဟာ မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့နိုင်ငံရေးသိက္ခါကျစေရုံလောက်သာဖြစ်စေလိမ့်မယ်။တော်လှန်ရေးအတွက်တော့ ဘာသက်ရောက်မှုမှရှိမယ်မထင်ဘူး။ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ်ဆက်လုပ်ကြရမှာပါပဲ။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရာဇဝတ်ခုံရုံးICCက အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ဖို့ အဆိုတင်သွင်းလိုက်ပါပြီ။ရိုဟင်ဂျာအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးICCရဲ့ တရားသူကြီးချုပ်ကိုယ်တိုင်အဆိုတင်တာပါ။လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေအရ ဖမ်းဝရမ်းထွက်လာဖို့တော့ သုံးလလောက်ကြာမယ်လို့သိရတယ်။ ICCဟာဒီနှစ်ထဲမှာပဲ ကမ္ဘာပေါ်ကနာမည်ကြီးခေါင်းဆောင်နှစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ရုရှားသမ္မတပူတင်နဲ့အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်နေတန်ယာဟုတို့ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ထားပါတယ်။မင်းအောင်လှိုင်သာဝရမ်းထုတ်ခံရမယ်ဆိုရင် အရှေ့တောင်အာရှနဲ့အာရှမှာပထမဆုံးICCရဲ့ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခံရတဲ့စစ်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာမှာပါ။နိုင်ငံခေါင်းဆောင်ဖြစ်ချင်တဲ့ မင်းအောင်လှိုင်အတွက်လူမိုက်ခေါင်းဆောင်တော့ တရားဝင်ဖြစ်လာတော့မှာပေါ့။

ပေါ်တာဆွဲခံရတဲ့လူငယ်တွေရှေ့တန်းမှာ သေဆုံးနေတာများနေပါပြီ။စစ်ကောင်စီရဲ့အဓ္ဓမလူသစ်စုဆောင်းနေမှုကြောင့် ပုံမှန်လူနေမှုဘဝတွေပြောင်းလဲလာနေတာ သတိထားမိတယ်။အနီးစပ်ဆုံးကတော့ရပ်ကွက်ထဲက ထိုင်နေကြလက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာ လူငယ်တွေလာထိုင်တာသိသိသာသာနည်းသွားတယ်။အရင်ကဆိုရင်အသက်၂၀ပတ်ဝန်းကျင်လူငယ်လေးတွေဟာ ညဦးပိုင်းလောက်ဆိုရင်လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကို အုပ်စုလိုက်ရောက်လာကြတယ်။ဂိမ်းဆော့ရင်ဆော့မယ်၊စကားပြောရင်ပြောမယ်၊သူတို့ဘဝဟာလွတ်လွတ်လပ်လပ်ပဲ။အခုတော့အဲ့ဒီအုပ်စုလေးတွေ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ပျောက်ကုန်ကြပြီ။လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ပိုင်ရှင်ကိုမေးကြည့်တော့ အတော်များများကနိုင်ငံခြားကို ရရာနည်းလမ်းနဲ့ထွက်သွားကြပြီတဲ့။တချို့တွေကတော့ ဘယ်ရောက်မှန်းမသိပျောက်သွားကြတယ်။သူတို့လေးတွေဝိုင်းမှာလဲ အရင်လိုလူမစုံတော့ဘူး။အရင်လိုမပေါ့ပါးတော့ဘူး။အရင်လိုမပျော်ရွှင်တော့ဘူး။ဘယ်တော့စစ်မှုထမ်းထဲစာရင်းပါမလဲ ထိတ်လန့်နေရတယ်။ဒါဟာသက်ရောက်မှုပါးပါးလေးမျှသာဖြစ်တယ်။အခုဆိုအသက်၂၀နဲ့၃၀ကြားဝန်းကျင်လူငယ်တွေတွေ့ရင် စစ်ကောင်စီရဲ့သားကောင်တွေဖြစ်တော့မှာပဲဆိုတဲ့ အတွေးတွေမကြာခဏဝင်လာတယ်။သူတို့အစားကိုယ်ပါ ရင်မောတတ်နေပြီ။

အေအေတပ်တော်ရဲ့ အပြင်းအထန်ပိတ်ဆို့တိုက်ခိုက်ခြင်းကိုခံနေရတဲ့ အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်၊ အမ်း​မြို့ကို စစ်ကောင်စီက မကွေးတိုင်းဘက်ကနေ အင်အားထောင်ချီစစ်ကူပေးဖို့ကြိုးစားနေပါတယ်။  ဒါပေမယ့်လဲ စစ်ကူပေးဖို့ အမ်း နပခ ကို ချီတက်နေသည့် စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းဟာ ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်ခံရပြီး ရခိုင်ရိုးမထဲမှာကစဉ့်ကလျား ထွက်ပြေးနေရတယ်။ ထိုစစ်ကြောင်းဟာ စစ်ကား ၂၂...

အရှေ့တောင်အာရှမှာအဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ကုန်းတွင်းပိတ်လာအိုနိုင်ငံကိုမြန်မာတွေသွားပြီးအလုပ်လုပ်နေရပါပြီ။လာအိုမှာလုပ်ခလစာအဖြစ်ဒေါ်လာ၂၀၀ခန့်သာရရှိပါတယ်။ဒေါ်လာ၂၀၀ဆိုတာမဖြစ်စလောက်လစာလေးပါပဲ။အာဏာမသိမ်းခင်ကငွေလဲနှုန်းနဲ့ဆိုရင်မြန်မာငွေနှစ်သိန်းကျော်သာရှိပါတယ်။အခုတော့ဒေါ်လာ၂၀၀ကမြန်မာငွေဆယ်သိန်းနားကပ်သွားပါပြီ။စီးပွားရေးချွတ်ခြုံကျနေတဲ့မြန်မာပြည်မှာဘယ်အခြေခံအလုပ်သမားမှဆယ်သိန်းလောက်မရပါဘူး။အဲ့ဒီတော့မြန်မာလူငယ်လေးတွေဟာဒေါ်လာ၂၀၀လောက်နဲ့လာအိုထိသွားအလုပ်လုပ်နေရတယ်။အာဏာသာမသိမ်းခဲ့ရင်မြန်မာပြည်ရဲ့အ​​​​​​​ခြေခံလုပ်အားခဟာဒေါ်လာ၂၀၀မကရှိနေမှာပါ။အရင်ကလာအိုတို့၊ကမ္ဘောဒီးယားတို့ဟာအရှေ့တောင်အာရှမှာအဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံတွေပါ။အခုတော့မြန်မာပြည်ဟာသူတို့အောက်ရောက်သွားပါပြီ။

ရှမ်းမြောက်မှာတိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့TLNAအဖွဲ့ဟာစစ်ကောင်စီနဲ့ဆွေးနွေးမယ်လို့ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ကုန်စည်စီးဆင်းမှုပြတ်တောက်နေမှုတွေကြောင့်ထိုဒေသကပြည်သူတွေဒုက္ခရောက်နေတာရယ်၊​စစ်ကောင်စီရဲ့အရပ်သားပစ်မှတ်တွေကိုဦးတည်တဲ့လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့်အပစ်မဲ့ပြည်သူတွေသေဆုံးနေရတာကြောင့်ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်တာလို့ဆိုပါတယ်။​တကယ်လဲစစ်ကောင်စီဟာနေစဥ်ရက်ဆက်နီးပါးရှမ်းမြောက်ကမြို့ရွာတွေကိုလေကြောင်းကနေဗုံးကြဲနေတာပါ။စစ်ကောင်စီရဲ့ရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေကိုနိုင်ငံတကာကလဲမျက်ကွယ်ပြုထားကြတယ်။ TLNAကငြိမ်းချမ်း​​ရေးဆွေးနွေးမယ်လို့ပြောလိုက်တာကြောင့်တော်လှန်ရေးဟာရှမ်းမြောက်ကနေရှမ်းတောင်သို့မဟုတ်မြေပြန့်ကိုစီးဆင်းလာဖို့ခက်ခဲသွားပါပြီ။EAOတွေရဲ့တော်လှန်မှုတွေငြိမ်သက်သွားတာကြောင့်မြေပြန့်ကတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေဟာကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးရုန်းကန်ရတော့မှာပါ။​

ကန်တည်ပိုက်မြို့ကနေတရုတ်နိုင်ငံဘက် ထွက်ပြေးသွားတဲ့စစ်ကောင်စီတပ်သား၃၀၀ကျော်ကို တရုတ်ကဘေးမသီရန်မခအောင်စောင့်ရှောင်ကာ မူဆယ်မြို့ကိုပြန်ပို့ပေးခဲ့ပါတယ်။အရင်ကဆို တရုတ်ဟာသူ့ဘက်ခြမ်းကိုစစ်ဘေးရှောင်တွေရော၊မြန်မာစစ်သားတွေပါ အဝင်မခံပါဘူး။အခုတော့စစ်ရှုံးစစ်ကောင်စီတပ်သားတွေကို ကြည်ကြည်ဖြူဖြူလက်ခံတဲ့အပြင်ကောင်းမွန်စွာ ပြန်ပို့ပေးလိုက်သေးတယ်။ထိုတပ်အင်အားသုံးရာခန့်ကို စစ်ကောင်စီကမူဆယ်မြို့ခံစစ်အတွက် ပြန်အသုံးပြုနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင်နယ်စပ်ဂိတ်တွေပိတ်ထားတဲ့တရုတ်ဟာ ဂိတ်အချို့ကိုကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ပြန်ဖွင့်ဖို့ အသံထွက်လာတယ်။ဘယ်ဂိတ်တွေပြန်ဖွင့်မလဲဆိုတာတော့ မသိသေးပါဘူး။နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေ ပိတ်ထားတာဟာနှစ်ဖက်လုံးမှာ အထိနာပါတယ်။ကိုယ့်ဘက်ကတောင့်ခံနိုင်ရင် သူ့ဘက်ကအလျော့ပေးရမှာပါ။