အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

မနေ့ကပျက်ကျခဲ့တဲ့လေယာဥ်ကို ဒေသခံတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက သူတို့ပစ်ချခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း အပြိုင်အဆိုင်သတင်းထုတ်ပြန်နေကြတယ်။တကယ်တမ်းတော့ ထိုလေယာဥ်ဟာပစ်ချခံလိုက်ရတာမဟုတ်ပဲ စက်ချွတ်ယွင်းပြီးပျက်ကျတာမျိုး ပိုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပျက်ကျသွားတဲ့လေယာဥ်ဟာသက်တမ်းလွန်နေပြီဖြစ်တဲ့ တရုတ်ထုတ်F7လေယာဥ်အမျိုးအစားအတည်ပြုနိုင်ခဲ့တယ်။ထိုလေယာဥ်တွေကို စစ်တပ်က၁၉၉၀ခုနှစ်လောက်ထဲကတရုတ်နိုင်ငံက ဝယ်ယူအသုံးပြုနေတာဖြစ်လို့ အခုဆိုရင်သက်တမ်း၃၅နှစ်ကျော်နေပါပြီ။မပစ်ချလဲသူ့ဘာသာသူပျက်ကျဖို့ ရာခိုင်နှုန်းများနေပြီ။ဒါ့အပြင်စစ်ကိုင်းတိုင်းလို ဒေသမျိုးမှာလေယာဥ်ပစ်လက်နက် ကောင်းကောင်းမရှိပါဘူး။ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေကဝယ်လိုရပီလို့ ပြောထားခဲ့တဲ့လေယာဥ်ပစ်လက်နက်တွေကလဲ ဒီလောက်မြန်မြန်ရောက်မလာနိုင်သေးဘူးလေ။ဒီနေရာမှာပစ်ချသည်ဖြစ်စေ ၊ပျက်ကျသည်ဖြစ်စေစစ်ကောင်စီရဲ့ လေယာဥ်တစ်စီးပျက်စီးသွားဖို့က အရေးကြီးဆုံးပဲမဟုတ်လား။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ပုလဲမြို့နယ်ထဲမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့တိုက်ပွဲတွေအတွင်း စစ်ကောင်စီရဲ့ဂျက်ဖိုက်တာလေယာဥ် တစ်စီးဒီနေ့ပျက်ကျခဲ့ပါတယ်။ထိုလေယာဥ်ဟာ ရွာတစ်ရွာထဲပျက်ကျခဲ့တာဖြစ်ပြီးအပျက်အစီးတွေကြားထဲမှာ လေယာဥ်မှုးအလောင်းလို့ ယူဆရတဲ့အရာတွေကို တွေ့ရှိထားတယ်။ပျက်ကျသွားတဲ့လေယာဥ်အမျိုးအစားကိုတော့ မသိရသေးပါဘူး။ထိုဒေသကတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကတော့ သူတို့ပစ်ချလိုက်တာလို့ ပြောကြတယ်။ ပုလဲမြို့နယ်မှာဇွန်လ၂ရက်နေ့ကတည်းက ကန်ဒေါင့်ရဲစခန်းသိမ်းတိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။စစ်ကောင်စီက နေ့စဥ်ဗုံးကြဲခုခံနေရင်း ဒီနေ့​ဂျက်လေယာဥ်တစ်စီးပျက်ကျခဲ့တာပါ။

ILOက မြန်မာနိုင်ငံကို Article 33 ဖြင့် အရေးယူဒဏ်ခတ်မှုဟာ ဒါဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်ပြီး စစ်အာဏာရှင် သန်းရွှေလက်ထက်ကလည်း ပထမအကြိမ်အဖြစ် လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးတယ်။ အဲ့ဒီတုန်းက စာရွက်ပေါ်မှာသာ အရေးယူခဲ့ပြီး ထိရောက်တဲ့တုန့်ပြန်မှုတွေ မလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါဘူး။ NUG ကတော့ ဒီအရေးယူမှုကို ပြည်သူတွေရဲ့အောင်ပွဲလို့ပြောထားတယ်။...

အကြမ်းဖက်စစ်အာဏာသိမ်းထားသော စစ်ကောင်စီနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ILO Article 33 အရ အရေးယူရန် အပြည် ပြည် ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် ညီလာခံက ဆုံးဖြတ်အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။ လူငယ်များနှင့် အလုပ်သမားများကို စစ်မှုထမ်းဥပဒေဖြင့် အတင်းအဓမ္မ စစ်ထဲသွပ်သွင်းပြီး အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေး...

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနဲ့တောင်ပိုင်းအစပ် တောင်ခမ်းဒေသကတိုက်ပွဲတွေဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့နောင်ချိုမြို့နားကို ရောက်ရှိလာပါပြီ။ထိုဒေသမှာ ၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးဒုတိယပိုင်းထဲကတိုက်ပွဲတွေ တောက်လျောက်ပြင်းထန်နေတာပါ။အစောပိုင်းမှာတော့ TLNAကအသာစီးရနေပြီးနောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက အသာစီးကပြန််လည်ထိုးစစ်ဆင်လာနိုင်တယ်။အခုဆိုရင်TLNAသိမ်းပိုက်ထားတဲ့ နောင်ချိုမြို့နဲ့၁၀မိုင်အကွာအထိ စစ်ကောင်စီတပ်တွေရောက်ရှိလာပါပြီ။စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်နက်ကြီးတွေလက်လှမ်းမှီနိုင်တဲ့ အကွာအဝေးကိုရောက်လာတာကြောင့် မြို့ပေါ်ကပြည်သူတချို့လဲ ပြန်လည်တိမ်းရှောင်နေကြရပြီ။နောင်ချိုမြို့ဟာ စစ်ကောင်စီလက်ထဲပြန်လည်ကျရောက်သွားမလား စောင့်ကြည့်နေရပြီပေါ့။

ထရန့်ရဲ့ ပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်တဲ့အမိန့်ဟာပြည်တွင်းမှာ မတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့်အမေရိကန်မှာအခြေချဖို့ကြိုးစားနေတဲ့ လူတန်းစားတစ်ရပ်ကိုထိခိုက်မှုတွေရှိလာလိမ့်မယ်။ကျောင်းသွားတက်မယ့် သူတွေလဲသွားလို့မရတော့ပါဘူး။သာမာန်ပြည်သူတွေအတွက်ကတော့ ထူးခြားမှုမရှိပါဘူး။ဒါပေမယ့်နိုင်ငံရေးကိစ္စတွေကြောင့် နယ်စပ်မှာဒုက္ခသည်အဖြစ်နေထိုင်ပြီးအမေရိကန်ကို နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်ရဖို့လုပ်နေသူအတွက်တော့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ရှိလိမ့်မယ်ထင်တယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံထဲတရားဝင်ဝင်ရောက်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား၂၀ရါခိုင်နှုန်းကျော်ဟာ မြန်မာပြည်ကိုမပြန်တော့ပဲခိုကပ်နေကြတဲ့အတွက် ထိုအမိန့်ကိုထုတိပြန်ရတာလို့ အမေရိကန်ဘက်ကလဲပြောထားတယ်။ ထိုအမိန့်ကြောင့်မြန်မာနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေနဲ့ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်မှာအဆိုးရွားဆုံးနိုင်ငံအနည်းငယ်စာရင်းထဲကို ရောက်ရှိတယ်ဆိုတာ ထပ်မံပြသလိုက်တာပါပဲ။

မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၂ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများကို  အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ခရီးသွားလာဝင်ရောက်ခွင့် တားမြစ်သည့် အမိန့်ကို အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့်က လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်တယ်။ အမေရိကန်ရဲ့အမျိုးသားလုံခြုံရေးခေါင်းစဥ်နဲ့ ဝင်ခွင့်မပြုတော့တာပါ။ အခြားဝင်ခွင့်မပြုတဲ့နိုင်ငံတွေဟာလဲ နိုင်ငံရေး၊စစ်ရေး တည်ငြိမ်မှုမရှိတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရန်၊ လစ်ဗျား၊...

စစ်ကောင်စီအစည်းအဝေးတစ်ခုမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်က လိုင်စင်မဲ့ကားနှင့် ဆိုင်ကယ်များကြောင့် အခွန်အခ များစွာနစ်နာတယ်၊ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲများလည်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်၍ ကြပ်မတ်ကြရန် ညွှန်ကြားခဲ့ပြီးနောက် တနိုင်ငံလုံးမှာ လိုင်စင်မဲ့ကားနဲ့ဆိုင်ကယ်တွေကိုဖမ်းဆီးနေပါတယ်။ လမ်းပေါ်မှာဖမ်းယုံမကပဲ ကားနှင့်ဆိုင်ကယ်ရောင်းချသည့် ဆိုင်တွေကိုပါ ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးနေတယ်။ အခုလိုလိုင်စင်မဲ့ဆိုင်ကယ်များ၊ ကားများကို တက်သုတ်ရိုက်ဖမ်းနေခြင်းမှာ...

ရုရှားနိုင်ငံထဲကလေတပ်စခန်းတွေကိုယူကရိန်းက ဒရုန်းပေါင်းများစွာအသုံးပြုပြီးတိုက်ခိုက်သွားတယ်။ထိုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရုရှားဗုံးကြဲလေယာဥ်ကြီးတွေ အများအပြားပျက်စီးကုန်တယ်။ယူကရိန်းဟာထိုစစ်ဆင်ရေးအတွက် အချိန်ယူပြီးသေချာစီမံတိုက်ခိုက်ခဲ့တာပါ။ မြန်မာပြည်မှာလဲတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေဟာ ဒရုန်းတွေကိုတွင်တွင်ကျယ်ကျယ်အသုံးပြုနေပြီး ထိုဒရုန်းတွေနဲ့စစ်ကောင်စီရဲ့လေတပ်စခန်းတွေကို ထိထိရောက်ရောက်တိုက်ခိုက်နိုင်ရင်ကောင်းမယ်။အသုံးပြုမယ့်ဒရုန်းတွေကို နည်းပညာပိုင်းအရ သေချာအဆင့်မြင့် ထားဖို့တော့လိုတယ်။ပညာတတ်လူငယ်တွေပါဝင်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေအနေနဲ့ ဒီလိုမျိုးတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်နိုင်ရင်သိပ်ကောင်းလိမ့်မယ်။တပြည်လုံးကိုပတ်ပြီး ဒုက္ခပေးနေတဲ့စစ်ကောင်စီလေတပ်ကို ထိထိရောက်ရောက်ပညာပေးစေချင်တာပါပဲ။

ရန်ကုန်လူဦးရေရဲ့ တဝက်နီးပါးလောက်ဆင်းရဲနေတယ်ဆိုပေမယ့် အထိနာဆုံးကတော့အခြေခံလူတန်းစားတွေပါပဲ။ လုပ်ခလစာနည်းပါးမှုနဲ့ ဆက်တိုက်မြင့်တက်လာနေသော အခြေခံကုန်စျေးနှုန်းများကြား အခြေခံလူတန်းစားများသည် အသားဟင်းကိုပင် နေ့စဉ်မစားနိုင်တော့ပါဘူး။ ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်ရုံလုပ်သားများ၏ လစဉ် ဝင်ငွေမှာ အချိန်ပိုကြေးများအပါအဝင် ပျမ်းမျှ ကျပ် ၃ သိန်း မှ ၄...