အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

စစ်မှုထမ်းဖို့အတွက် အတင်းအဓ္ဓမပေါ်တာဆွဲမှုတွေဟာ မန္တလေးတိုင်းတင်မကတော့ပဲစစ်ကောင်စီအာဏာရပ်ဝန်းသက်ရောက်တဲ့ ဒေသတိုင်းလိုလိုမှာဖြစ်ပေါ်လာပါပြီ။အရင်ရက်တွေကမန္တလေးတိုင်းကျောက်ဆည်၊စဉ့်ကိုင်၊တံတားဦးမြို့တွေကလမ်းဆုံတွေမှာ လူငယ်တွေကိုအတင်းအဓ္ဓမ ကားပေါ်တင်ဆွဲခေါ်နေတယ်။နောက်ပိုင်းမှာတော့ အိမ်တွေထဲထိလိုက်ဆွဲနေပါတယ်။တမြို့နယ်ကိုလူအရောက်၂၀၀ကျော် ရအောင်ရှာမယ်လို့သိရတယ်။ပေါ်တာဆွဲခံရတဲ့အတချို့တွေကိုငွေပေးနိုင်ရင်တော့ ပြန်လွတ်ပေးတယ်။ငွေကသိန်း၅၀ကျော်ပေးရတယ်။ပြည်သူတွေကို ပြန်ပေးဆွဲသလို​မျိုးပြုမူနေတာပါ။နောက်ပိုင်းမှာ မန္တလေးတိုင်းတင်မကတော့ပဲပဲခူးတိုင်း၊ဧရာဝတီတိုင်းစတဲ့တိုင်းဒေသကြီးတွေကကျေးရွာတွေမှာပါ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်လာနေပါပြီ။စစ်အင်အားပြုန်းတီးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာလူငယ်တွေအကုန် ပေါ်တာဆွဲစစ်တိုက်ခိုင်းဖို့လုပ်နေပါပြီ။

မနေ့ကဒီပဲယင်းမြို့ကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှာ နေ့လည်ပိုင်းလောက်မှာမြို့ကိုရရှိခဲ့တယ်။မြို့ပေါ်မှာစစ်ကောင်စီတပ် အင်အားသိပ်မရှိပါဘူး။ဒါကိုသိလို့လဲ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲပုံစံဆင်နွှဲခဲ့တယ်။မြို့ကိုရရှိလိုက်ပေမယ့် ချက်ချင်းဆိုသလို စစ်အုပ်စုဘက်ကလေကြောင်းပစ်ကူအဆမတန်သုံးပြီး မြေပြင်ကလဲအင်အားများစွာနဲ့ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့လို့ညနေပိုင်းမှာ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကိုမြို့ပေါ်ကပြန်လည်ဆုတ်ခွာခဲ့ရတယ်။ ဒီပဲယင်းမြို့ဟာစစ်ကိုင်းတိုင်းအောက်ပိုင်းမှာတည်ရှိပြီး မြို့ပေါ်မှာလဲစစ်တပ်အင်အားသိပ်မရှိတဲ့အတွက် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေသိမ်းဖို့လွယ်ကူပေမယ့်ထိန်းဖို့ကတော့ အခက်အခဲရှိပါတယ်။ထိုမြို့ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသတွေဟာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ပတ်လည်ဝိုင်းထားတာကြောင့်ပါ။ဒါ့အပြင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်မှာခဲယမ်းအင်အား လိုအပ်ချက်တွေရှိနေတယ်။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကအဖွဲ့တွေဟာ ရှမ်းမြောက်လိုလက်နက်ခဲယမ်းအင်အား ဖောဖောသီသီမသုံးနိုင်ပါဘူး။ဒါ့ကြောင့်မြို့ကိုခဏအတွင်းမှာပဲ ပြန်လည်လက်လွတ်ခဲ့ရတယ်။ဒီလိုဖြစ်ရပ်မျိုးစစ်ကိုင်းတိုင်းကနီမြို့နဲ့...

စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်းနဲ့ကချင်ပြည်နယ်အစပ်က မြို့တွေဖြစ်တဲ့အင်းတော်နဲ့ပင်လယ်ဘူးမြို့တွေကို KIAနဲ့PDFပူးပေါင်းတပ်တွေစတင်တိုက်ခိုက်နေပါပြီ။တချိန်ထဲမှာပဲစစ်ကိုင်းတိုင်းအောက်ပိုင်းက ဒီပဲယင်းမြို့ကို ဒေသခံတော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေ တိုက်ခိုက်နေပါတယ်။၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးအပိုင်း၂စကတည်းက စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာပျူစောထီးစခန်းတွေကို ကြိုကြားတိုက်ခိုက်တာကလွဲပြီး စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေငြိမ်နေခဲ့ပေမယ့် အခုတော့မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွေစတင်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။အရင်ရက်တွေကဒေသတွင်းရေကြီးမှုတွေကြောင့် ငြိမ်နေရပုံပေါ်တယ်။ကချင်ပြည်နယ်မှာလဲKIAက ရေကြီးမှုကြောင့်ခဏနားခဲ့ရတဲ့စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေပြန်လည်စတင်လာပါပြီ။၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးလှိုင်းကိုလိုက်စီးပြီး အခြားဒေသတွေမှာပါထိုးစစ်တွေ ဖော်ဆောင်လာတာကောင်းတဲ့လက္ခဏာပါ။  

မန္တလေးတိုင်း ကျောက်ဆည်၊ စဉ့်ကိုင်နဲ့ တံတားဦးမြို့နယ်က လမ်းဆုံလမ်းခွတွေနဲ့ ကျေးရွာတွေကို စစ်အုပ်စုက ဒီမနက်ပိုင်း စီးနင်းကာ တွေ့သမျှလူ ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးနေပြီး လူဦးရေ ရာနဲ့ချီ ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးခံနေရတယ်။ ဩဂုတ်(၁၆)ရက် မနက်(၇)နာရီလောက်က စတင်ပြီး တံတားဦးမြို့...

ဒေါ်လာအကြပ်အတည်းနည်းတူပြည်တွင်းမှာကြုံတွေ့နေရတဲ့ နောက်တစ်ခုကတော့စက်သုံးဆီအကြပ်အတည်းပါပဲ။စက်သုံးဆီအကြပ်အတည်းဒီလအစကတည်းက ဖြစ်ပေါ်နေတာကြောင့်အခုဆိုရင် နှစ်ပတ်ကျော်ကြာလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ဒီလအစမှာနယ်မြို့ကြီးတွေမှာပဲ စက်သုံးဆီပြတ်လတ်ခဲ့ပေမယ့်အခုရန်ကုန်မှာတောင် ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်လာပါတယ်။ရန်ကုန်တစ်မြို့လုံးမှာ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်၁၅ဆိုင်လောက်သာရောင်းချပေးနိုင်တော့တဲ့ အခြေအနေပါ။ဆီရဖို့ဆီဆိုင်တွေမှာ တညလုံးတန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေရတယ်။ထိုသို့စောင့်မယ်ဆိုရင်တောင် မနက်ကျလို့ဆိုင်ဖွင့်ရင်ဆီရဖို့ မသေချာပါဘူး။ဒါ့ကြောင့်စက်သုံးဆီရဖို့တန်းစီနေကြတဲ့ကားတန်းတွေဟာ မိုင်နဲ့ချီပြီးရှည်လျားလားပါတယ်။အင်းလျားကန်ဘေးကဆီဆိုင်တစ်ခုမှာဆိုရင် တန်းစီကြတဲ့ကားတန်းဟာအင်းလျားကန်တစ်ပတ်ပြည့်တဲ့အထိရှိနေပါတယ်။နယ်မြို့တွေမှာတော့ ဒီထက်ပိုအခြေအနေဆိုးပါတယ်။မန္တလေး၊တောင်ကြီးစတဲ့မြို့ကြီးတွေအပြင် စစ်ကောင်စီရုံးစိုက်ရာနေပြည်တော်မှာပါ စက်သုံးဆီပြတ်လတ်နေတာပါ။ အရင်ကတည်းဒါမျိုးမကြာခဏဖြစ်ပေါ်တတ်ပေမယ့် တစ်ခေါက်ထက်တစ်ခေါက်အခြေအနေ ပိုဆိုးလာတာတွေ့ရတယ်။အချိန်လဲပိုကြာလာတယ်။အကြောင်းရင်းကတော့ စက်သုံးဆီဝယ်ဖို့စစ်ကောင်စီဘက်ကဒေါ်လာမထုတ်ပေးနိုင်တော့လို့ပဲ။အခုလိုဒေါ်လာစျေးတွေတက်နေတဲ့အချိန်မှာ...

ဒီလအစကတည်းကဒေါ်လာစျေးတွေတရိပ်ရိပ်တက်လာလိုက်တာ ဒီနေ့ဆိုရင်သမိုင်းတလျောက်အမြင့်ဆုံးစျေးကိုထပ်မံစံချိန်ချိုးလိုက်ပါတယ်။တစ်ဒေါ်လာကို၇၂၀၀ကျပ်နဲ့ ရွှေစျေးဟာလဲ တစ်ကျပ်သားကို၈၅သိန်းဖြစ်သွားပါပြီ။လဆန်းပိုင်းကတည်းက တောက်လျောက်တစ်နေ့ကို ၂၀၀ကျပ်နှုန်းလောက်နဲ့တက်လာတာပါ။၂ပတ်ဆက်တိုက်ဒေါ်လာစျေးဟာ အတက်ကြမ်းနေတော့အထွေထွေကုန်စျေးနှုန်းတွေပါ လိုက်တက်လာနေပါပြီ။ကော်ဖီမစ်ကအစ ကန်စွန်းရွက်အဆုံးစျေးတွေတက်လာခဲ့တယ်။ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဟာကြောက်ခမန်းလိလိဖြစ်လာတယ်။အရင်အကြိမ်တွေတုန်းက ဒီလိုဖြစ်လာရင်စစ်ကောင်စီကရွှေဆိုင်ပိုင်ရှင်တွေ၊ဒေါ်လာအရောင်းအဝယ်လုပ်သူတွေကို အဖမ်းပြပြီးဖြေရှင်းပေမယ့်အခုချိန်အထိ ဘာလှုပ်ရှားမှုမှမတွေ့ရပါဘူး။စစ်ကောင်စီဟာစစ်ရေးတစ်ခုထဲနဲ့တင် မြုပ်နေပြီးစီးပွားရေးဘက်လှည့်မကြည့်နိုင်တော့ဘူး။ဒီပုံအတိုင်းသာဆက်တက်နေမယ်ဆိုရင် ဒီလကုန်မှာဒေါ်လာစျေးဟာကျပ်တစ်သောင်းလောက်အထိ ရောက်သွားနိုင်ပါတယ်။

ရှမ်းမြောက်မှာတော့လားရှိုးကို သိမ်းပြီးနောက်တော်လှန်ရေးတပ်တွေရဲ့ထိုးစစ်တွေ နည်းနည်းအရှိန်တန့်သွားတယ်။သိမ်းစရာမြို့တွေလဲကုန်သလောက်ဖြစ်နေပြီလေ။သီပေါလောက်သာကျန်တော့တယ်။ထိုမြို့ကိုလဲTLNAကတိုက်နေတယ်။ဒါ့အပြင်နောင်ချိုတောင်ဘက်ကစစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ အမြောက်တပ်တစ်ခုကို ထိုးစစ်ဆင်နေတယ်။MNDAAကတော့လားရှိုးကိုသိမ်းပြီးနောက် စစ်ရေးမှာအရှိန်လျော့ထားပြီးမြို့အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းကို လုံးပန်းနေတယ်။ ၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးအပိုင်း၂ဟာ ပထမရည်မှန်းချက်ကိုပြည့်မီသလောက်ဖြစ်နေပီလို့ပြောလို့ရပါပြီ။ဒီနေရာမှာစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတာက ဒုတိယရည်မှန်းချက်ဟာပြင်ဦးလွင်နဲ့မန္တလေးဖြစ်မလား၊ရှမ်းတောင်ဘက်ကိုဆက်သွားမလားဆိုတာပဲ။အခုဆိုရင်တော်လှန်ရေးတပ်​တွေအနေနဲ့ပြင်ဦးလွင်ကို အချိန်မရွေးတိုက်လို့ရနေပြီ။ပြင်ဦးလွင်ကျရင် မန်းန္တလေးလဲအနှေးနဲ့အမြန်ပါပဲ။ဒါပေမယ့်ဒုတိယထိုးစစ်ကို ရှမ်းတောင်ဘက်ဆက်သွားနိုင်တယ်လို့လဲ သိထားတယ်။ရှမ်းတောင်ကိုစိုးမိုးနိုင်ရင်ကရင်နီပြည်နယ်နဲ့ တဆက်ထဲဖြစ်သွားမယ်။အဲ့ဒါဆိုရင်နေပြည်တော်ကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်နိုင်လိမ့်မယ်။ဒုတိယရည်မှန်းချက်အတွက်ထိုးစစ်ဟာ နောက်လလောက်မှဖြစ်လာမှာပါ။ဘယ်ဒေသကိုဦးတည်မလဲဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ။

မန္တလေးတိုင်းမြောက်ဘက်စွန်းကတကောင်းမြို့ကို NUGPDFတွေသိမ်းပိုက်လိုက်ပါတယ်။တရုတ်ပိုင်တကောင်းနီကယ်စက်ရုံကို သိမ်းထားပြီးသိပ်မကြာခင်မှာပဲမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်တာပါ။ဒါ့ကြောင့်မန္တလေးတိုင်းမြောက်ဘက်မှာသပိတ်ကျင်းနဲ့မတ္တရာနှစ်မြို့သာ သိမ်းစရာကျန်ပါတော့တယ်။ထိုမြို့တွေကိုလဲNUGPDFတပ်တွေကပဲ ထိုးစစ်ဆင်လျက်ရှိတယ်။ ရခိုင်မှာလဲသံတွဲဲမြို့တောင်ဘက်ကကျိုက်ကလီမြို့​လေးကို အေအေ​တပ်တော်ကရရှိလိုက်တယ်။သံတွဲမြို့ကတော့စစ်တပ်ရဲ့ရေတပ်စခန်းတစ်ခု ကျန်သေးတာကြောင့်အပြီးသတ်မသိမ်းနိုင်သေးပါဘူး။စစ်ကောင်စီဟာ ထိုရေတပ်စခန်းကိုအခြေပြုပြီးသံတွဲကို ပြန်ရဖို့ကြံစည်နေတယ်။ဒါပေမယ့်တန်ပြန်ထိုးစစ်လုပ်ဖို့နေနေသာသာ ထိုရေတပ်စခန်းမကျအောင်ပဲ အသည်းအသန်ခုခံနေရတယ်။တိုက်ပွဲတွေဟာလဲတဖြည်းဖြည်းနဲ့ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ဘက်စွန်းက ဂွမြို့အထိရောက်ရှိလာပါပြီ။ဂွမြို့အလွန်မှာတော့တိုက်ပွဲတွေလုံးဝဖြစ်ပွားခြင်းမရှိသေးတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့အမာခံနယ်မြေ ဧရာဝတီတိုင်းကြီးတည်ရှိနေပါတယ်။

ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာပြည်ပထွက်ခွာသူတွေကို တင်းကျပ်စွာစစ်ဆေးနေတဲ့ကိစ္စဟာအတော်ကို ဆိုးရွားနေပါတယ်။စစ်ကောင်စီကအခွန်လိုချင်တဲ့အပြင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေကိုရှောင်တိမ်းချင်သူတွေကိုပါ ပစ်မှတ်ထားနေတာပါ။အလည်အပတ်ပတ်စပို့ကိုင်ထားတဲ့အသက်၂၃နှစ်ကနေ၃၂အတွင်းလူငယ်အားလုံးနီးပါးကို အစစ်အဆေးအမေးအမြန်းမရှိလေဆိပ်ကနေပြန်လွတ်နေပါတယ်။အလုပ်အကိုင်ပတ်စပို့နဲ့သွားမယ့်သူတွေကိုလဲ အထောက်အထားမစုံလင်ရင်ပြန်လွတ်ပါတယ်။လေဆိပ်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ထမ်းတွေအပြင် ရဲတွေစစ်သားတွေပါအဖွဲ့စုံစစ်ဆေးနေတာပါ။သူတို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ အထောက်အထားတွေပြနိုင်ရင်တောင်မှ ငွေသိန်းဂဏန်းအထိဆက်ကြေးသဘောမျိုးပေးနေရတယ်။​သူ့တို့ရဲ့လုပ်ရပ်ကြောင့်ခရီးသည်တွေအပြင် လေကြောင်းလိုင်းတွေပါအခက်အခဲတွေအများကြီးကြုံတွေနေရတယ်။နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ဝင်ထွက်ပေါက်ဖြစ်တဲ့လေဆိပ်မှာပါ ဥပဒေမရှိပဲထင်သလိုရမ်းကားပိုက်ဆံရှာနေကြတယ်။ ပုံမှန်အတိုင်းဆိုရင်နိုင်ငံကထွက်ခွာမယ့်နိုင်ငံသားဆိုရင် ဘာမှစစ်ဆေးစရာအထောက်အထားပြစရာမလိုပါဘူး။စစ်ကောင်စီဟာလူငယ်တွေကိုနိုင်ငံတွင်းက ထွက်ခွာစေချင်ပုံမရဘူး။အပြီးတိုင်ပိတ်လိုက်မယ်ဆိုရင်လဲသူတို့အခွန်မရမှာစိုးလို့ အရေးမပါနဲ့နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ထင်သလိုတင်းကျပ်နေတာပါ။အခုလိုအ​​ခြေအနေတွေကြောင့် ပျက်စီးပြိုလဲနေတဲ့နိုင်ငံတွင်းကနေ လူငယ်တွေလွတ်လပ်စွာထွက်ခွာခွင့်မရတော့ပဲပိတ်မိနေကြတော့မယ်။နိုင်ငံထဲမှာဆက်နေရင်လဲ အလုပ်လက်မဲ့နဲ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေရဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုကလဲရှိသေးတယ်။ပြည်သူတွေလဲတဖြည်းဖြည်းနဲ့ ထွက်ပေါက်ပိတ်လာပါပြီ။

မန္တလေးတိုင်းထဲကမြင်းခြံ၊တောင်​သာ၊နွားထိုးကြီးဒေသတွေကို ဒေသခံ​တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေစုပေါင်းပြီး ထိုးစစ်တစ်ခုပြုလုပ်နေပါပြီ။နွားထိုးကြီးမြို့နယ်ကို အဓိကတိုက်ခိုက်နေပြီး တောင်သာမြို့နယ်မှာလဲတိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတယ်။မြင်းခြံမြို့နယ်ထဲမှာတော့ နယ်မြေခံစစ်ကောင်စီတပ်ရင်းက စစ်ကူမပေးနိုင်အောင်ပိတ်ဆို့ထားတယ်။တိုက်ပွဲတွေအတွင်းနွားထိုးကြီးမြို့နယ်က စစ်ကောင်စီတပ်တွေကို မောင်းထုတ်လိုက်နိုင်တယ်။စစ်​အုပ်စုဘက်ကမြို့ကို လေကြောင်းကဗုံးကြဲဖျက်စီးမှာစိုးလို့ မြို့ထဲကိုမထိန်းချုပ်သေးပဲပတ်လည်ဝိုင်းထားတယ်။ထိုမြို့နယ်တွေဟာနယ်မြေအနေအထားအရ တဆက်ထဲတည်ရှိ​နေပြီးမန္တလေးမြို့ရဲ့အနောက်တောင်ဘက် မိုင်၇၀ခန့်သာကွာဝေးတယ်။အရင်ကထိုဒေသမှ ာတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရှိပေးမယ့် သိပ်အားမကောင်းပါဘူး။အခုလဲထိုမြို့တွေကိုလက်ရှိအင်အားနဲ့ အပြီးသိမ်းထားနိုင်ဖို့မဖြစ်နိုင်သေးပေမယ့် စိုးမိုးထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့အရင်ကြိုးစားနေပါတယ်။အခုဆိုရင်မန္တလေးမြို့ကို မြောက်ပိုင်းကကောင်းကောင်းခြိမ်းခြောက်ထားနိုင်ပြီးပြင်ဦးလွင်ကိုသိမ်းပြီးရင် အရှေ့ဘက်ကခြိမ်းခြောက်နိုင်တော့မယ်။အခုအနောက်တောင်ဘက်မှာပါ စစ်မျက်နှာတစ်ခုထပ်ပွင့်နေပြီဆိုတော့...