အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

ဒီနေ့ဟာစစ်တပ်ကနိုင်ငံတော်အာဏာကိုအဓ္ဓမသိမ်းယူသွားတာလေးနှစ်ပြည့်သွားတဲ့နေ့ပါ။ဒီလေးနှစ်အတွင်းမှာနိုင်ငံသားတစ်ယောက်အနေနဲ့တစ်ရက်မှစိတ်မချမ်းသာရပါဘူး။နိုင်ငံရဲ့နိုင်ငံရေး၊စီးပွားရေး၊လူမှုရေးစတဲ့ကဏ္ဏပေါင်းစုံမှာတစ်နှစ်ကိုဆယ်နှစ်နှုန်းနဲ့နှစ်သုံးဆယ်စာလောက်နောက်ပြန်ရောက်သွားပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းစစ်ကောင်စီဟာ၆လတ်ကြိမ်ပုံမှန်သက်တမ်းတိုးနေတဲ့အတွက်နိုင်ငံရေးပိုင်းမှာဘာတိုးတက်မှုမှမရှိပါဘူး။ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပေးမယ်လို့ပြောခဲ့တာကလဲ၂၀၂၃ခုနှစ်ကတည်းကပြောလာခဲ့တာပါပဲ။အခု၂၀၂၅ခုနှစ်ရောက်လာပေမယ့်လဲရွေးကောက်ပွဲလုပ်နိုင်မယ့်ပုံမပေါ်ပါဘူး။လုပ်နိုင်လဲဘယ်သူမှစိတ်မဝင်စားပါဘူး။စစ်ကောင်စီဟာသူတို့အာဏာတည်မြဲဖို့အတွက်ဒီလိုပဲသက်တမ်းတိုးနေဦးမှာပါ။ စီးပွား​​ရေးကတော့လုံးဝပျက်စီးလုနီးပါးဖြစ်နေပါပြီ။ပြည်ပရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုတွေအကုန်နီးပါးထွက်ခွာသွား​ပြီ။ပြည်တွင်းကလုပ်ငန်းတွေလဲအခက်အခဲတွေကြားမှယဲ့ယဲ့ပဲကျန်ပါတော့တယ်။သွင်းကုန်တွေအကုန်ပိတ်ပင်ထားတဲ့အတွက်​ကုန်စျေးနှုန်းတွေအဆမတန်တက်နေပါတယ်။ကုန်စျေးနှုန်းဟာအာဏာမသိမ်းမှီကထပ်၃ဆကနေ၆ဆအထိတက်သွားပါတယ်။ခရိုနီတွေကအစရပ်ကွက်ထဲကကုန်စုံဆိုင်လေးတွေအထိရပ်တည်နိုင်ဖို့ခက်ခဲလာအောင်စစ်ကောင်စီကဒုက္ခမျိုးစုံပေးနေပါတယ်။ လူမှုရေးပိုင်းမှာလဲကုန်စျေးနှုန်းတွေအဆမတန်တက်လာမှု၊လျှပ်စစ်မီးဆိုးရွားစွာပြတ်တောက်မှု၊စစ်မှုထမ်းဥပဒေစတာတွေကြောင့်ပြည်သူတွေအကုန်ဒုက္ခရောက်နေကြတယ်။ဒါတောင်နယ်ဘက်ကကျေးရွာတွေကိုစစ်ကောင်စီကမီးရှို့ဖျက်စီးနေတာကြောင့်နယ်ရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရတဲ့ပြည်သူသန်းကျော်ရဲ့ဒုက္ခတွေပိုမိုဆိုးရွားလှပါတယ်။မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့အာဏာရူးမှုကြောင့်တိုင်းပြည်ဟာတနှစ်ထပ်တနှစ်ပိုပိုပြီးချောက်ထဲထိုးဆင်းနေပါတယ်။

စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေထွက်လာပြီးတစ်ပတ်အကြာမှာပဲအသက်၁၈နှစ်ကနေ၃၅နှစ်အတွင်းရှိတဲ့လူငယ်တွေကိုရန်ကုန်နဲ့မန္တလေးအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်များမှထွက်ခွာခွင့်ပိတ်ပင်လိုက်ပါပြီ။အရင်ကအလည်အပတ်ပတ်စပို့နဲ့ထွက်ခွာခွင့်တွေကိုပိတ်ပင်ထားခဲ့ပြီးအခုအလုပ်အကိုင်ပတ်စပို့စ်နဲ့ထွက်ခွာမယ့်သူတွေကိုပါပိတ်ပင်လိုက်လိုက်တာပါ။ နိုင်ငံခြားကိုအေဂျင်စီတွေနဲ့တဆင့်အလုပ်သွားလုပ်မယ့်သူတွေကိုစစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံအလုပ်သမားဌာနကထုတ်ပေးနေတဲ့အလုပ်သမားတွေကိုမနက်ဖြန်ကစပြီးမထုတ်ပေးတော့ပါဘူး။ထိုကဒ်မပါရင်လေဆိပ်တွေကတဆင့်ထွက်ခွာခွင့်ရှိတော့မှာမဟုတ်ဘူး။ဒါ့ကြောင့်စစ်ကောင်စီဟာစစ်မှုထမ်းအသက်အရွယ်အတွင်းအကျုံးဝင်နေတဲ့လူငယ်တွေအားလုံးပြည်ပထွက်ခွင့်ပိတ်လိုက်တဲ့သဘောပါပဲ။လူငယ်တွေအားလုံးပြည်တွင်းမှာ​ပဲနေထိုင်ကာစစ်တပ်ကလာခေါ်တာကိုထိုင်စောင့်နေရတော့မယ့်အခြေအနေတွေဖြစ်လာပါပြီ။

မန္တလေးတိုင်း၊ မြင်းခြံမြို့နယ်၊ မြင်းခြံ - ဆီမီးခုံ ကားလမ်းပေါ်က ဆင်းဂွတ်ကျေးရွာကို ဒီမနက်ပိုင်း စစ်အုပ်စုက တိုက်လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲပြီး ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ နာရီဝက်နီးပါးကြာ ပစ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ ထိုကျေးရွာက ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေး အဖွဲ့ - ပကဖ...

ဒီနေ့ဟာတရုတ်နှစ်ကူးနေ့ပါ။အရင်ကမြန်မာနိုင်ငံမှာ အစိုးရအဆက်ဆက်တရုတ်နှစ်ကူးကို ရုံးပိတ်ရက်သတ်မှတ်မပေးဘူး။အခုမင်းအောင်လှိုင်လက်ထက်ကျမှ တရုတ်ကိုအဖေခေါ်ပြီးရုံးပိတ်ရက်သတ်မှတ်လိုက်တယ်။တရုတ်နှစ်ကူးပွဲကိုတော့ ဒီနိုင်ငံမှာထူးထူးခြားခြားဘာမှမပြုလုပ်ကြပါဘူး။ရန်ကုန်ကတရုတ်တန်းတဝိုက် လောက်သာစည်ကားတာပါ။ ဒါပေမယ့်ဒီနေ့မှာတော့လားရှိုးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတပုဒ်ထွက်လာတယ်။လားရှိုးမြို့ကနေMNDAAက အသုတ်လိုက်ဆုတ်ခွာမှာဖြစ်ပြီးလာမယ့် ဇွန်လနောက်ဆုံးထားဆုတ်ခွာမယ်လို့ တရုတ်ကိုယ်စားလှယ်တဦးရှမ်းမြောက်ကတရုတ်နှစ်ကူးပွဲတစ်ခုမှာပြောသွားတယ်။မြေပြင်သတင်းတွေအရလဲ လားရှိုးမှပြန်ဆုတ်ခွာပေးရမှာသေချာသလောက်ရှိတယ်။လက်ရှိမှာတော့လားရှိုးမြို့ကို MNDAAကစီမံအုပ်ချုပ်နေပါတယ်။

စစ်မှုထမ်းဖို့အတွက်အမျိုးသမီးတွေကို ရန်ကုန်ကမြို့နယ်တစ်ချို့မှာစတင်စာရင်း​ကောက်ခံနေပါပြီ။မိန်းကလေးတွေဆိုတာ ယောကျ်ားလေးတွေလိုကြုံရာကို ပြေးဖို့အဆင်မ​ပြေတာကြောင့် မိဘတွေလဲအတော်စိတ်သောကများနေကြရတယ်။အခုမှစတင်စာရင်းကောက်နေတုန်းဆိုပေမယ့်နောက်သုံးလအတွင်းအမှန်တကယ်ခေါ်ယူမှုတွေရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင်ရန်ကုန်စက်မှုဇုန်တွေ၊စက်ရုံတွေက အလုပ်သမားစာရင်းတွေကိုပါ စစ်ကောင်စီကကောက်​ခံ​နေပါတယ်။ထိုအလုပ်သမားတွေဟာအခြေခံလူတန်းစားတွေဖြစ်တာကြောင့် ဘယ်ကိုမှပြေးဖို့မလွယ်ပါဘူး။ဒါကိုသိလို့စစ်ကောင်စီဟာထိုအလုပ်သမားစာရင်းတွေတောင်းနေတာဖြစ်တယ်။ ဒီရက်ပိုင်းပြည်သူတွေကြားမှာ စစ်မှုထမ်းဥပဒေအကြောင်းပဲ​ပြောနေကြတယ်။ဒီကိစ္စဟာအားလုံးနဲ့သက်ဆိုင်နေတဲ့အတွက် ကိုယ်စီလွတ်လမ်းရှာဖို့ကြိုးစားနေရတယ်။ကိုယ့်နိုင်ငံမှာနေတာတောင်ကောင်းကောင်းမနေနိုင်ပဲ အခြားနိုင်ငံတွေကိုထွက်ပြေးရမယ့် ဘဝတွေဖြစ်ကုန်ကြပြီ။

စစ်ကိုင်းတိုင်းရဲ့မြို့တော် မုံရွာမြို့မှာ စစ်အုပ်စုက တွေ့သမျှလူကို ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးကာ အသေခံ စစ်သားသစ်အဖြစ် စုဆောင်းနေလို့ ပြည်သူတွေ အိမ်အပြင်ထွက် သွားလာတာတွေ မလုပ်ဝံ့တော့ဘဲ စျေးတွေလည်း ပိတ်ထားရတယ်။ စစ်အုပ်စုဟာ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်က စလို့...

ဇန်နဝါရီ ၂၆၊ ၂၀၂၅။ (တနင်္ဂနွေ) အတင်းအဓ္ဓမစစ်မှုထမ်းဥပဒေ ပြဌာန်းပြီးတစ်နှစ်ခန့်အကြာမှာနည်းဥပဒေပေါ်ထွက်လာပါပြီ။ထိုနည်းဥပဒေထဲမှာတော့ စစ်မှုထမ်းခေါ်ယူမှုအတွက်အသေးစိတ်ဖော်ပြထားတယ်။အချက်အတော်များများမှာတော့လူငယ်တွေကို လွတ်လမ်းမရှိအောင်ပိတ်ဖမ်းထားတယ်။ စစ်မှုထမ်းဖို့ခေါ်တဲ့အချိန်ထွက်ပြေးရင်ထောင်၃နှစ်ကျမှာဖြစ်ပြီး ထောင်ကလွတ်လာရင်လဲစစ်မှုထမ်းရမှာပါ။ပြည်ပထွက်ပြေးမယ့်လူငယ်တွေကိုလဲ အလွတ်မပေးတော့ပါဘူး။အသက်၁၈နှစ်မှ၃၅နှစ်အတွင်းလူငယ်တွေ ပြည်ပထွက်ချင်ရင်စစ်ကောင်စီရဲ့ခွင့်ပြုချက်ရမှ ထွက်လို့ရတော့မှာပါ။လက်ရှိပြည်ပမှာရောက်နေတဲ့လူငယ်တွေလဲ ပတ်စပို့စ်သက်တမ်းတိုးချင်ရင်စစ်ကောင်စီရဲ့ခွင့်ပြုချက်လိုလာပါပြီ။စစ်မှုမထမ်းချင်လို့ ပြည်ပရောက်နေလဲစစ်ကောင်စီဆင့်ခေါ်ရင် ပြည်တွင်းပြန်လာပြီးစစ်မှုထမ်းရမှာပါ။မဟုတ်ရင်ပတ်စပို့ သက်တမ်းတိုးမပေးတော့ပါဘူး။ဒါ့အပြင်အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်းတွေကို ခေါ်ယူတော့မယ်လို့သိရတယ်။မိန်းကလေးတွေပါ အလွတ်မပေးတော့ပါဘူး။မြန်မာပြည်ကလူငယ်တွေအတွက်တော့ ထိုနည်းဥပဒေဟာအိပ်မက်ဆိုးတစ်ခုပါပဲ။ဘယ်လိုပြေးပြေးမလွတ်နိုင်တော့တဲ့...

ရခိုင်ပြည်နယ်၊မြောက်ဦးမြို့နယ်က စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့သုံ့ပန်းတွေ ဖမ်းဆီးထိမ်းသိမ်းထားတဲ့နေရာကို စစ်တပ်ကပဲဗုံးကြဲသွားလို့စစ်သုံ့ပန်း၃၀ကျော် သေဆုံးသွားပါတယ်။မှားယွင်းမှုမဟုတ်ပဲ တမင်ကိုဗုံးကြဲသွားခြင်းပါ။ထိုစစ်သုံ့ပန်းတွေဟာ အေအေကမကြာမီလွတ်ပေးဖို့ စီစဥ်ထားတဲ့သူတွေဖြစ်တယ်။အလားတူဖြစ်စဥ်မျိုးပြီးခဲ့လတွေက ရခိုင်ပြည်နယ်ပေါက်တောမြို့မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့သေးတယ်။စစ်ကောင်စီဟာရန်သူ့လက်ထဲရောက်နေတဲ့ ကိုယ့်လူတွေကိုကယ်တင်ဖို့မကြိုးစားပဲ လူမဆန်စွာရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိသတ်ဖြတ်နေတာပါ။ထိုကဲ့သို့အဖွဲ့အစည်းမျိုးအတွက် အသက်ပေးပြီးတိုက်နေတဲ့စစ်သူပုန်တွေကိုလဲ အံ့သြမိတယ်။ စစ်ကိုင်းထဲမှာလဲNUGကရုံးထိုင်မယ်လို့ပြောပြီးနောက်မှာ ခမ်းပတ်နဲ့မော်လူးမြို့တို့ကို​ဗုံးကြဲခဲ့လို့ ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေရှိခဲ့တယ်။စစ်ကောင်စီဟာသတင်းအတိအကျရလို့မဟုတ်ပဲ သူတို့ထင်တဲ့နေရာတွေလေကြောင်းက တိုက်ခိုက်သွားတာပါ။NUGကဘယ်​ရောက်နေမှန်းတောင် မသိသေးပဲ...

မန္တလေးမြို့မှာ စစ်အုပ်စုက လူငယ်လူရွယ်တွေကို ထင်တိုင်းကျဲ ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးနေပြီး စစ်သင်တန်း ပေးကာ အသေခံ စစ်သား အဖြစ် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ နေရာတွေဆီ ပို့လွှတ်နေပါတယ်။ စစ်အုပ်စုက လမ်းသွားလမ်းလာတွေကို ပေါ်တာဆွဲတာ၊ ဧည့်စာရင်းစစ်ရင်း ပေးတာဆွဲတာ၊ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်နဲ့...

တရုတ်သရုပ်ဆောင်တစ်ဦးကရင်ပြည်နယ်က ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းထဲလိမ်လည်ခေါ်ဆောင်ခံရတဲ့အဖြစ်အပျက်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံမှာတိုင်းသိပြည်သိဖြစ်သွားပြီးနောက် တရုတ်အစိုးရကဇင်ယော်စစ်ဆင်ရေးနဲ့ကရင်ပြည်နယ်ထဲက ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေကို အရေးယူမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ထိုကျားဖြန့်အရှုပ်မှာစစ်ကောင်စီရော ထိုင်းနိုင်ငံရောစောချစ်သူရဲ့BGFတပ်တွေပါ ပါဝင်ပတ်သက်နေပါတယ်။လက်ရှိအချိန်မှာတော့သူတို့မသိပါဘူးဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ အားလုံးကငြင်းဆိုထားကြတယ်။ တရုတ်ကစစ်ဆင်ရေးတစ်ခုနဲ့အရေးယူမယ်ဆိုတာကလဲ ထူးဆန်းနေတယ်။ထိုဒေသမှာတရုတ်သြဇာခံတပ်မရှိပါဘူး။ဘယ်အဖွဲ့အစည်းကို အသုံးချမလဲမပြောတတ်ဘူး။ကျားဖြန့်အရေးအကြောင်းပြုပြီးကရင်ပြည်နယ်မှာ အပြောင်းအလဲတစ်ခုဖြစ်ပေါ်လာမှာလား။