အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

လျှပ်စစ်မီးပြသာနာကိုပြည်သူတွေဟာ ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့ဖြေရှင်းနေရတယ်။ချမ်းသာပြီးငွေကြေးတတ်နိုင်သူတွေကတော့ တနိုင်တပိုင်ဆိုလာစနစ် အိမ်တွေမှာတပ်ဆင်ကြတယ်။ဆိုလာစနစ်ဟာအနည်းဆုံးသိန်းတစ်ရာလောက်ကျသင့်တာကြောင့် တော်ရုံမိသားစုတွေအနားတောင်မကပ်နိုင်ပါဘူး။လူလတ်တန်းစာတွေကတော့ အင်ဗာတာတွေ၊ပါဝါစတေရှင်တွေဝယ်သုံးကြတယ်။ဒီနေရာမှာလဲ သာမန်မီးထွန်း၊တီဗီကြည့်ရတဲ့အင်ဗာတာတစ်စုံဟာ၁၀သိန်းရှိတာကြောင့် လူတိုင်းတတ်နိုင်တဲ့အခြေအနေမှာမရှိပါဘူး။လူများစုဖြစ်တဲ့အ​​​ခြေခံလူတန်းစားတွေကတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲနေကြရတယ်။ ဒီပြသာနာကိုနိုင်ငံတော်အဆင့်ဖြေရှင်းဖို့အတွက် စစ်ကောင်စီဟာဘာမှကြိုးစားအားထုတ်နေတာမတွေ့ရပါဘူး။သူတို့ဖွဲ့ထားတဲ့မီးလင်းရေးကော်မရှင်ကတော့ ကချင်ပြည်နယ်ကမြစ်ဆုံအထက်ပိုင်းမှာရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းတွေတည်ဆောက်ဖို့ အ​ဆိုပြုတယ်တဲ့။သူတို့အဆိုပြုတဲ့ဒေသတွေဟာ လက်ရှိအချိန်မှယKIAထိန်းချုပ်ဒေသတွေဖြစ်နေတယ်။စစ်ကောင်စီက ဘယ်လိုစီမံကိန်းတွေအကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာလဲ။စစ်ကောင်စီကတော့ ထုံးစံအတိုင်းအဓိပ္ပါယ်မရှိတာတွေချည်းပြော​ဆိုနေတယ်။

အဆိုးရွားဆုံးလျှပ်စစ်ဓာတ်အားပြတ်တောက်မှုအခြေအနေကို ပြည်သူတွေနဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ခံစားနေရပါပြီ။မနက်မိုးလင်းအိပ်ရာနိုးလာလဲ မီးကမလာ၊ညအိပ်ရာဝင်ရင်လဲမီးမလာပါဘူး။အလုပ်သွားချိန်နဲ့အပြင်သွားချိန်တွေမှာသာ ခဏတဖြုတ်မီးလာတဲ့အခြေအနေဖြစ်နေတယ်။အိမ်မှာတနေကုန်နေရတဲ့အိမ်ရှင်မတွေကတော့ မီးပေးအချိန်ဇယားကိုကြည့်ပြီး လျှပ်စစ်မီးလာတဲ့အချိန်ဆိုညသန်းခေါင်တောင်မအိပ်နိုင်ပဲအိမ်အလုပ်တွေလုပ်ကြရတယ်။ လက်ရှိ ဆိုးရွားလာတဲ့ လျှပ်စစ်မီးအခြေအနေကြောင့် မြို့ပြနေပြည်သူတွေအပေါ်နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးသက်ရောက်မှုအတော်ကြီးမားလာနိုင်ပါတယ်။ နွေရာသီမှာဆို အပူရှပ်နိုင်တယ်၊ ရေဓါတ်ခမ်းခြောက်နိုင်တယ်။ ​မီးလာချိန်နည်းတာကြောင့် ရေကောင်းကောင်းတင်မရလို့ လူတွေရဲ့ တကိုယ်ရည် သန့်ရှင်းမှု လျော့ကျမယ်။...

ရက္ခိုင်ပြည်နယ်၊ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်ရှိ ကျောက်နီမော်ကျေးရွာအား စစ်ကောင်စီမှ လေယာဉ်ဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် ကလေးငယ်များအပါအဝင် သေဆုံးသူ ၄၀ ဦးရှိခဲ့ပြီး အလောင်းရှာမတွေ့ဘဲ ပျောက်ဆုံးနေသူများလည်းရှိနေတယ်။ ထိုကျေးရွာမှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုမရှိဘဲ လေကြောင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ်။ ထိုရွာဟာ ကမ်းခြေမှာတည်ထားတဲ့ တံငါရွာလေးဖြစ်တာကြောင့်...

၂၀၂၅ နှစ်ဆန်းကိုရောက်လာချိန်မှာတော့ စစ်ရေးအရှိန်ဟာလျော့သွားသလိုဖြစ်နေတယ်။တနိုင်ငံလုံးမှာမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဆင်နွှဲနေတာဆိုလို့ နှစ်မြို့လောက်ပဲကျန်တော့တယ်။ရှမ်းမြောက်မှာ တိုက်ပွဲတွေရပ်ထားတယ်။ရခိုင်မှာလဲအေအေကထိုးစစ်တွေ ခဏရပ်ပြီး အခြေအနေစောင့်ကြည့်နေတယ်။လက်ရှိအချိန်အထိတော့MNDAA/TLNA/AA/KIAစတဲ့EAO ကြီးတွေကလွဲလို့ ကျန်တဲ့EAOဟာစစ်ကောင်စီကိုထိုးစစ်ကြီးတွေ ဖော်ဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိသေးပါဘူး။ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ စစ်ရေးအရနောက်တလှိုင်းလာဖို့ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့စစ်ကိုင်းတိုင်းဘက်ကိုမျှော်လင့်ရမှာပဲ။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာအေအေနဲ့နောက်ထပ်ခြေလှမ်းဟာ ကျောက်ဖြူစစ်တွေဘက်​ဖြစ်မလား၊ပြည်ပဘက်ကို တိုးဝင်လာမလားခန့်မှန်းလို့မရသေးပါဘူး။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာလဲ ရှမ်းမြောက်မှာတိုက်ပွဲဝင်ပြီးအတွေ့အကြုံယူခဲ့တဲ့အဖွဲ့များစွာဟာ လက်နက်ခဲယမ်းအစုံအလင်နဲ့ပြန်ရောက်နေပြီ။ဒီလိုအချိန်မှာမှမှာစစ်ကိုင်းတိုင်းဟာ မလှုပ်သေးဘူးဆိုရင်နောက်ဘယ်တော့မှ လှုပ်မှာမဟုတ်တော့ဘူး။NUGနဲ့ဒေသခံPDFတွေရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကိုစောင့်ကြည့်ရမယ့် ကာလရောက်လာပါပြီ။

ကချင်ပြည်နယ်၊မံစီမြို့နယ်ကစစ်ကောင်စီတပ်ရင်းသုံးရင်းကို KIAကသိမ်းပိုက်ပြီးမြို့ကိုအပြီးသတ်ထိန်းချုပ်လိုက်ပါပြီ။မံစီမြို့နဲ့ဗန်းမော်မြို့ကို ဒီဇင်ဘာလလေးရက်နေ့ကတပြိုင်နက် တိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီးတစ်လကျော်အကြာမှာ မံစီမြို့ကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တယ်။ဗန်းမော်မြို့မှာတော့ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲတွေဆက်လက်ပြင်းထန်နေတုန်းပါပဲ။KIAဟာမြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့လောက် လက်နက်ခဲယမ်းအင်အားမတောင့်တင်း​တာကြောင့် ဗန်းမော်မြို့ကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ဖို့အချိန်ယူနေရပုံပဲ။အခုလောလောဆယ်တော့ တနိုင်ငံလုံးမှာမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဆင်နွှဲနေတဲ့​

၂၀၂၅နှစ်စမှာပဲNUGအစိုးရအဖွဲ့ထဲမှာ အပြောင်းအလဲတွေမြင်တွေ့ရမယ်လို့ ဒုသမ္မတကြီးကိုယ်တိုင်ကပြောလိုက်ပါတယ်။ခြေမပေါ်တဲ့အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေ၊ဝန်ကြီးတွေကို အပြောင်းအလဲလုပ်မယ်လို့ပြောထားပေမယ့် ဘယ်လိုပုံစံလုပ်ဆောင်မလဲဆိုတာတော့ သေချာမသိရသေးပါဘူး။NUGဝန်ကြီးအချို့ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်မှုတွေရှိနေတာကြာပါပြီ။အချို့ဝန်ကြီးဌာနတွေဆိုရင် တော်လှန်ရေးကာလမှာမလိုအပ်ပဲ ဖောင်းပွနေတယ်လို့ပြောကြတယ်။အစိုးရအဖွဲ့ထဲမှာမလိုအပ်ပဲလူများနေတော့ ဘက်ဂျက်များများကုန်နေတာလို့တော်လှန်ရေးအတွက် အနှောက်အယှက်ဖြစ်နေတယ်လို့ဝေဖန်ကြတယ်။ဒီအချက်တွေကိုNUGကိုယ်တိုင်ကလက်ခံပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ဝမ်းသာစရာပဲ။ဒါပေမယ့် ထိရောက်တဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေဖြစ်လာမလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ဝက်လက်မြို့မှာမြို့ပေါ်ကထွက်လာပြီး ရွာတွေဘက်စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့စစ်သူပုန်စစ်ကြောင်းနှစ်ခုကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေကစစ်ကြောင်းလိုက် ပြုတ်အောင်ခြေမှုန်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ထိုစစ်ကြောင်းနှစ်ခုပေါင်း စစ်သူပုန်တစ်ရာခန့်သေဆုံးသွားပြီး ကိုးဦးကိုအရှင်ဖမ်းမိတယ်။ထိုစစ်သူပုန်စစ်ကြောင်းတွေကို အပြတ်ခြေမှုန်းနိုင်ခဲ့တဲ့တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေဟာ ရှမ်းမြောက်က၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးတွေမှာပါဝင်ခဲ့ပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းကိုပြန်​ရောက်လာတဲ့အဖွဲ့တွေဖြစ်တယ်။ရှမ်းမြောက်မှအတွေ့အကြုံနဲ့ လက်နက်တွေရလာပြီးနောက် အခုလိုစစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့စစ်ကြောင်းတွေကို အပြတ်ချေမှုန်းနိုင်လာတာပါ။ စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာရွာတွေကို မီးရှို့လူသတ်ဖျက်စီးဖို့ထွက်လာတဲ့စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းတွေကို​ အခုလိုချေမှုန်းလိုက်နိုင်တာ ဒီတကြိမ်နဲ့ဆိုနှစ်ကြိမ်ခန့်ရှိပါဘူး။၂၀၂၄ခုနှစ်၊နိုဝင်ဘာလတုန်းကလဲ ကန့်ဘလူမြို့မှာတော်လှန်ရေး​အ​ဖွဲ့တွေက စစ်သူပုန်တွေကိုစစ်ကြောင်းလိုက် ချေမှုန်းလိုက်နိုင်ခဲ့သေးတယ်။အခုနောက်ပိုင်းမှာလဲစစ်သူပုန်တွေဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာအရင်လို...

နိုင်ငံတဝန်းလျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်မှု ကျဆင်းလာခြင်းမှာ ဒီတခေါက်ဟာသမိုင်းမှာ အဆိုးရွားဆုံးလို့ပြောလို့ရပါတယ်။တနေ့၈နာရီသာဓာတ်အားပေးမယ်လို့ဆိုပေမယ့် လေးနာရီလောက်ကလူအိပ်ချိန်နဲ့မီးအသုံးမပြုတဲ့ အချိန်တွေဖြစ်နေတယ်။အဲ့ဒီတော့တနေ့လေးနာရီသာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရရှိနေတဲ့သဘောပဲ။ဒီလိုအ​​ခြေအနေမျိုးတသက်လုံး တစ်ခါမှမကြုံဖူးပါဘူး။အရင်ဦးသန်းရွှေခေတ် စစ်အစိုးရလက်ထက်ဆိုးဆိုးရွားရွားမီးပျက်ခဲ့တာတောင် တစ်နေ့၁၂နာရီလောက်မီးရခဲ့ကြသေးတယ်။မြန်မာပြည်သူတွေဟာ ခေတ်အဆက်ဆက်လျှပ်စစ်ဓာတ်အားအလှည့်ကျရရှိတဲ့စနစ်နဲ့ယဥ်ပါးနေပေမယ့် အခုတစ်နေ့လေးနာရီဆိုတဲ့အခြေအနေဟာ ဘယ်လိုမှအဆင်မပြေပါဘူး။၂၄နာရီမီးမှန်တဲ့အခြေအနေမျိုးကို ပြည်သူတွေဟာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရလက်ထက် ငါးနှစ်ခန့်သာကြုံံတွေ့ခဲ့ကြရတာပါ။ စစ်ကောင်စီကတော့အခုလို ဓာတ်အား​ပြတ်တောက်မှုအတွက် ထုံးစံအတိုင်းတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို အပစ်ပုံချပါတယ်။တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေက မဟာဓာတ်အားလိုင်းတွေကိုဖောက်ခွဲဖျက်စီးပစ်ခဲ့လို့ဆိုပြီး...

ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းကစပြီး ရန်ကုန်နဲ့မန္တလေးနေပြည်တော်မြို့ကြီးတွေအလှည့်ကျဝန်အားလျော့ ဓာတ်အားပေးမည့်အစီအစဥ်အသစ်တစ်ခုကို စစ်​ကောင်စီကစတင်လိုက်ပါပြီ။ရန်ကုန်ကို လျှပ်စစ်မီးလေးနာရီလာ၊၈နာရီပျက်စနစ်နဲ့ဓာတ်အားပေးမှာဖြစ်ပြီး မန္တလေးမြို့ကို​တော့သုံးနာရီလာ ကိုးနာရီပျက်စနစ်နဲ့အလှည့်ကျဓာတ်အားပေးတော့မှာပါ။မြို့စတည်ကတည်းက တစ်ခါမှဓာတ်အားဖြတ်တော​က်မှုမလုပ်ဖူးတဲ့စစ်ကောင်စီရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်ကိုတောင် တစ်နေ့ရှစ်နာရီမီးဖျက်တော့မှာပါ။ အခုလိုဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းကတော့ စစ်ကောင်စီဟာမြန်မာနိုင်ငံတဝန်းလျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုအပ်ချက်ရဲ့ ၃၀ရါခိုင်နှုန်းခန့်ကိုသာထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ပါတော့တယ်။၂၀၂၅နှစ်စပိုင်းမှာပဲ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား တစ်ရက်လျှင် မဂ္ဂါဝပ် ၁၈၀၀ ဝန်းကျင်သာ ထုတ်လုပ်နိုင်တော့တယ်လို့သိရတယ်။...

အေအေတပ်တော်ဟာဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစပ်မှာလဲ ထိုးစစ်တွေဆက်လက်ပြုလုပ်နေပါတယ်။အခုလောလောဆယ်လမ်းမကြီးတွေပေါ်က စစ်ဆေးရေးဂိတ်တချို့ကိုသိမ်းထားပြီး ဂွနဲ့အနီးဆုံးမှာရှိတဲ့ငါးသိုင်းချောင်းမြို့ကို ခြိမ်းခြောက်နေပါပြီ။ဒါ့အပြင်ဂွမြို့တိုက်ပွဲကဆုတ်ခွာလာတဲ့ စစ်သူပုန်တွေကိုပင်လယ်ကမ်းခြေတစ်လျောက် လိုက်လံခြေမှုန်းနေရာမှာဧရာဝတီတိုင်းထဲထိ ရောက်ရှိလာပါတယ်။စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ အင်အားနည်းနေတဲ့ဧရာဝတီတိုင်းထဲက တပ်တွေကိုအားဖြည့်ဖို့ရန်ကုန်တိုင်းကတပ်တွေပါ စေလွတ်နေပါတယ်။ဒါပေမယ့်ရှေ့တန်းမှာတပ်ပြေးတွေ များပြားနေတယ်လို့သိရတယ်။ စစ်ရိပ်သန်းလာတဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းအနောက်ခြမ်းမြို့တွေကပြည်သူတချို့ကတော့ မြို့ကိုစတင်စွန့်ခွာနေကြပြီ။ငါးသိုင်းချောင်းနဲ့ရေကြည်မြို့တွေမှာ စစ်ကောင်စီဟာဒေသခံတွေကို ဗုံးခိုကျင်းတွေတူးခွင့်မပေးဘူးလို့သိရတယ်။တိုက်ပွဲကြီးတွေဖြစ်လာခဲ့ရင် စစ်ကောင်စီဟာဒေသခံတွေကို လူသားဒိုင်းပြုလုပ်ဖို့ကြံစည်နေတာပါ။