အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

ဒီနေ့လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာကရင်ပြည်နယ်ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့ကစစ်တပ်ရဲ့နောက်တန်းအထိုင်တပ်ရင်းသုံးခုကိုKNUကတပြိုင်နက်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်နေတယ်။မနေ့ညကတည်းကတိုက်ပွဲဖော်ဆောင်ဖို့ချဉ်းကပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီးဒီမနက်အစောပိုင်းမှာစတင်တိုက်ချုက်နေတယ်။လောလောဆယ်မှာတပ်ရင်းနှစ်ခုကိုသိမ်းပိုက်ရရှိပြီးကျန်တပ်ရင်းတစ်ခုကိုဆက်လက်တိုက်ခိုက်နေတယ်လို့သိရတယ်။စစ်တပ်ဘက်ကအကျအဆုံးများစွာရှိပြီးတပ်ရင်းမှုးတစ်ယောက်ရဲ့ဇနီးကိုဖမ်းဆီးရမိတယ်လို့သတင်းတွေထွက်ပေါ်နေပေမယ့်အတည်မပြုနိုင်သေးပါ။ထိုမြို့နယ်မှာအထိုင်ချထားတဲ့တပ်ရင်းသုံးခုလုံးတပြိုင်နက်တိုက်ခိုက်ခံရတဲအတွက်စစ်တပ်ကမြေပြင်စစ်ကူမပေးနိုင်တော့ပဲလေကြောင်းနဲ့လက်နက်ကြီးပစ်ကူတွေကိုအားကိုးပီးပြန်လည်ခုခံနေတယ်။နေပြည်တော်မှာစစ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်နဲ့အပေါင်းအပါတသိုက်ဗိုလ်ရှုခံနေချိန်မှာကရင်ပြည်နယ်ဘက်တော့အောက်ခြေမှာတပ်ပျက်နေပြီပေါ့။      

စစ်ကောင်စီနဲ့တိုက်ပွဲတွေတောက်လျှောက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့မြောက်ပိုင်းကိုးကန့်အဖွဲ့MNDAAကသူ့ရဲ့တပ်မဟာအသစ်တစ်ခုကိုထုတ်ပြလိုက်တယ်။MNDAAရဲ့နောက်ဆုံးတပ်မဟာတစ်ခုကိုအင်အား၁၂၀၀ ကျော်နဲ့ဖွဲ့စည်းထားပြီးလက်နက်တပ်ဆင်ပွဲဆိုကာစစ်ရေးပြအခမ်းအနားတစ်ခုကိုပြုလုပ်လိုက်တယ်။ထိုတပ်မဟာမှာကိုးကန့်တိုင်းရင်းသားတွေသာမဟုတ်ပဲတိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံပါဝင်နေတာဟာထူးခြားမှုတစ်ခုပဲ။ အလားတူပဲနောက်မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့TLNAကလဲဗိုလ်သင်တန်းဆင်းပွဲတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့တယ်။ပြီးခဲ့တဲ့လကလဲကရင်ပြည်နယ်ကနာမည်ကြီးစစ်ကြောင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ကော်ဘရာစစ်ကြောင်းကိုNUGကလက်နက်ပေးအပ်ပွဲတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သေးတယ်။ကော်ဘရာလိုရှိပြီးသားကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကိုကလက်နက်တပ်ဆင်ပေးအပ်နေတယ်ဆိုရင်NUGကသူ့လက်အောက်ခံPDFတပ်ဖွဲ့တွေအတော်များများကိုလဲလက်နက်တပ်ဆင်ပြီးလောက်ပြီလို့ယူဆရတယ်။ မနေ့ကတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ကြေငြာချက်တွေတသီကြီးထွက်လာပြီးတဲ့နောက်မြေပြင်မှာလေ့ကျင့်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့တပ်တွေကိုထုတ်ပြတာဟာစစ်ကောင်စီကိုပေါ်ပေါ်ထင်ထင်စိန်ခေါ်လိုက်တာပဲ။

ဒီနေ့မှာတော့NUGနဲ့EAOအဖွဲ့တွေအပါအဝင်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကဘုံရန်သူစစ်တပ်ကိုနှစ်သစ်မှာအမြစ်ဖြတ်ချေမှုန်းဖို့တညီတညွှတ်ထဲပြောလာကြတယ်။EAOအဖွဲ့တွေထဲကဆိုရင်ချင်းအဖွဲ့CNF၊ကချင်အဖွဲ့KIAနဲ့မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ဖြစ်တဲ့MNDAA TLNA AAတို့ပါဝင်တယ်။NUGကလဲNUCCနဲ့ပေါင်းပြီးကြေငြာချက်တစောင်ထုတ်ပြန်လာတယ်။တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအနေနဲ့စာရွက်ပေါ်မှာမပြီးပဲလက်တွေ့ကျကျအကောင်အထည်ဖော်ဖို့ကြိုးစားနေကြပြီလို့မြင်မိတယ်။ စစ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်ကတော့နေပြည်တော်မှာပြုလုပ်မယ့်ဗိုလ်ရှုသဘင်အတွက်အလုပ်ရှုပ်နေတယ်။လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာသူ့ကိုချီတက်အလေးပြုဖို့Non CDM ဝန်ထမ်းတွေကိုခိုင်းစေထားတယ်။ထိုပွဲအတွက်အစမ်းလေ့ကျင့်ရင်းဝန်ထမ်းတစ်ယောက်ကျန်းမားရေးချို့ယွင်းပြီးသေဆုံးကာလေထီးခုန်တဲ့အမျိုးသားတစ်ယောက်လဲလေ့ကျင့်နေစဉ်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့သတင်းတွေထွက်နေတယ်။နေပြည်တော်ကဝန်ထမ်းတွေကတော့မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ကျွန်တွေလိုခိုင်းစေခံနေရတယ်။

၂၀၂၂ကုန်လို့၂၀၂၃ကိုကူးပြောင်းခဲ့ပါပြီ။မြန်မာပြည်ကတော့စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်မှာဆက်လက်တည်ရှိနေဆဲပဲ။၂၀၂၃မှာတော့အဆုံးအဖြတ်တစ်ခုလုပ်ကြမယ်လို့တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအကုန်အားခဲထားကြတယ်။ဒီနေ့NUGသမ္မတကြီးရဲ့မိန့်ခွန်းမှာလဲဒါကိုထပ်လောင်းအတည်ပြုသွားတယ်။ဒီနှစ်ကတော့အဆုံးအဖြတ်တိုက်ပွဲကြီးတွေနဲ့အတူစစ်ပွဲတွေပိုမိုပြင်းထန်လာမယ့်နှစ်ပဲ။ မနေ့ညကနှစ်သစ်ကူးညကတော့ဘာထူးခြားမှုမှမရှိပဲကုန်ဆုံးသွားတယ်။စိုးရိမ်ထားခဲ့သလိုဖြစ်မလာခဲ့တဲ့အတွက်စိတ်အေးရတယ်။ဒီလိုအချိန်မှာပြည်သူတွေထဲကဘယ်သူ့ကိုမှမထိခိုက်စေချင်ဘူး။        

ဒီနေ့နှစ်သစ်ကူးညအတွက်စစ်ကောင်စီကရန်ကုန်၊မန္တလေး၊နေပြည်တော်မြို့ကြီးတွေမှာတညတာညမထွက်ရအမိန့်ရုတ်သိမ်းကြောင်းကြေငြာထားတယ်။ထိုမြို့ကြီးတွေမှာNew Year Count Down Party Showပွဲတွေကိုလဲစီစဉ်ထားသေးတယ်။ညမထွက်ရအမိန့်ကိုတညထဲရုပ်သိမ်းထားတာဟာသံသယဖြစ်စရာပဲ။စစ်ကောင်စီဟာလူစုလူဝေးဖြစ်အောင်ဖန်တီးပြီးလူအုပ်ကြားထဲပေါက်ကွဲမှုတွေဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ကာNUG PDF ကိုထိုးချဖို့စီစဉ်နိုင်တယ်။အရင်ကလဲဒါမျိုးတွေသူတို့လုပ်ခဲ့ဖူးတယ်လေ။ဒါကြောင့်ဒီညအပြင်မှာပျော်ပါးကြမယ့်သူတွေအတွက်စိုးရိမ်စရာကောင်းနေတယ်။NUG PDF ကလဲလူစုလူဝေးရှိတဲ့နေရာတွေကိုမသွားဖို့ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ဘာမှမဖြစ်ရင်တော့အကောင်းဆုံးပေါ့။  

နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီးဦးဝင်းမြင့်နဲ့အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်ဆောင်ဆန်းစုကြည်ကိုနောက်ဆုံးအမှုတွေစစ်ဆေးလို့အပြီးမှာမတရားထောင်ဒဏ်၇နှစ်ထပ်မံချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ဒါကြောင့်သူတို့နှစ်ဦးကိုချမှတ်ထားတဲ့ထောင်ဒဏ်စုစုပေါင်းဟာ၃၃နှစ်အထိဖြစ်သွားပါပြီ။ဒီတိုင်းဆိုရင်ကျန်ရှိတဲ့သက်တမ်းတလျောက်လုံးကိုထောင်ထဲမှာပဲကုန်ဆုံးသွားရမယ့်ပုံစံဖြစ်နေပြီ။အခုလောလောဆယ်တော့နှစ်ယောက်လုံးကျန်းမာရေးကောင်းတယ်လို့သိရတယ်။စစ်ကောင်စီဟာဒီနှစ်မကုန်ခင်သူတို့ကိုစွဲချက်တင်ထားတဲ့အမှုတွေအကုန်အပြီးဖြတ်နေတာပါ။စစ်ကောင်စီဟာအမှုတွေပြီးသွားမှသူတို့နှစ်ဦးကိုနိုင်ငံတကာကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ပေးတွေ့နိုင်မယ်လို့ပြောထားတော့နောက်ပိုင်းမှာနိုင်ငံရေးအရအသုံးချတော့မလားဆိုတာစဉ်းစားစရာပဲ။အရင်စစ်ခေါင်းဆောင်တွေလက်ထက်ကလဲဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုအသုံးချပြီးကစားခဲ့ဖူးတယ်လေ။  

တရုတ်နိုင်ငံကမြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအထူးကိုယ်စားလှယ်အသစ်ခန့်အပ်လိုက်တယ်။စစ်ကောင်စီကိုဘယ်လိုမှသိမ်းသွင်းဖျောင်းဖျလို့မရတဲ့ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကိုတာဝန်မှရုပ်သိမ်းပြီးအခုရက်ပိုင်းတင်အသစ်ခန့်အပ်လိုက်တာပါ။အဆိုပါအထူးကိုယ်စားလှယ်အသစ်ဟာမြန်မာပြည်ကိုရောက်လာပြီးစစ်ကောင်စီနဲ့တွေ့ဖို့ရှိတယ်။မြန်မာပြည်မလာခင်မြောက်ပိုင်းEAOအဖွဲ့တွေနဲ့တွေ့ဆုံပီးပြီ။EAOတွေကတော့မိတ်ဆက်တဲ့သဘောတွေ့ဆုံတယ်လို့ပြောပေမယ့်အဲ့ဒီနောက်မှာနက်နဲတဲ့ဆွေးနွေးမှုတွေရှိနေမှာတော့အသေအချာပဲ။US NDAAထွက်ပြီးနောက်ပိုင်းမြန်မာပြည်ကိုတရုတ်ကိုယ်စားလှယ်အသစ်ချက်ချင်းရောက်လာတာတိုက်ဆိုင်မှုတော့မဖြစ်နိုင်ဘူး။NDAAကိုတန်ပြန်ဖို့စစ်ကောင်စီနဲ့ပေါင်းပြီးနည်းလမ်းတွေရှာကြလိမ့်မယ်။ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့တွေ့ခွင့်တောင်းလိမ့်မယ်။ဒါပေမယ့်အခုနောက်ပိုင်းမှာတရုတ်နဲ့စစ်ကောင်စီဟာအစေးသိပ်မကပ်တော့တဲ့အတွက်သူတို့အကြံအစည်တွေအောင်မြင်မယ်မထင်ဘူး။

မန္တလေးမြို့ နာမည်ကြီးပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ ၅ ခုကို ယခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကုန်နောက်ဆုံးထား၍ ပိတ်သိမ်းရန် စစ်ကောင်စီက အမိန့်ပေးထားတယ်။ပိတ်သိမ်းခံရတဲ့ဆေးရုံတွေကတော့ မြို့တော်၊ နန်းတော်၊ ကံ့ကော်၊ ထက်နေလင်း၊ စိန်ပန်းတို့ဖြစ်ပြီး ၄ လခန့် ပိတ်သိမ်းမည်ဟု သိရတယ်။ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း နန်းတော်နှင့် မြို့တော်ဆေးရုံတို့မှ...

ဒီဇင်ဘာလ၁၆ရက်နေ့ကတည်းကကရင်ပြည်နယ်ကော့ကရိတ်မြို့နယ်မှာဖြစ်တဲ့တိုက်ပွဲတွေဟာအခုထိပြင်းထန်နေဆဲပဲ။စစ်ကောင်စီဖက်ကလေကြောင်းအင်အား၊လက်နက်ကြီးအင်အားနဲ့တင့်ကားတွေပါသုံးလာတယ်။စစ်ပွဲထဲရောက်လာတဲ့စစ်ကောင်စီတင့်ကားနှစ်စီးလဲတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ဒရုန်းရန်ကြောင့်ပျက်စီးသွားပြီ။စစ်တပ်ကပစ်ခတ်တဲ့လက်နက်ကြီးထိမှန်လို့ရွာထဲကဘုန်းကြီးကျောင်းပါမကျန်ပျက်စီးပြီးဘုန်းတော်ကြီးတပါးလဲသေဆုံးသွားတယ်။နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလဲရပ်တန့်နေတယ်။အာရှလမ်းမကြီးကသွားမရတော့အချို့ကားလေးတွေဆိုရင်တောလမ်းကနေခက်ခက်ခဲခဲသွားလာနေရတယ်။ကုန်ကားကြီးတွေကတော့လုံးဝရပ်ထားရတော့ပေါ့။တိုက်ပွဲဟာထပ်ကြာဦးမယ်ထင်တယ်။        

မနေ့ကပြောခဲ့တဲ့စစ်ကောင်စီအတွက်နိုင်ငံတကာရဲ့ထိုးနှက်မှုကြီးဆိုတာကိုသုံးပိုင်းခွဲပြီးပြောရမယ်။ ပထမဆုံးကအာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဌကအင်ဒိုနီးရှားဖြစ်လာတာပဲ။အင်ဒိုနီးရှားဟာအာဆီယံမှာအကြီးဆုံးဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်တယ်။စစ်ကောင်စီကိုသဘောမကျတဲ့အာဆီယံနိုင်ငံတွေထဲမှာထိပ်ဆုံးကပါတယ်။စစ်အာဏာသိမ်းမှုကိုပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်ထားတဲ့အင်ဒိုနီးရှားဟာသူအလှည့်ကျဥက္ကဌဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာအရင်ဘရူနိုင်းနဲ့ကမ္ဘောဒီးယားတို့လို့မဟုတ်ပဲမြန်မာ့အရေးကိုထိထိရောက်ရောက်ကိုင်တွယ်တော့မယ်လို့ယူဆရတယ်။ပြီးခဲ့တဲ့အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာလဲစစ်ကောင်စီကိုအချိန်သတ်မှတ်ပေးဖို့၊ဝန်ကြီးအဆင့်တခြားဘယ်အစည်းအဝေးကိုမှပေးမတက်ဖို့ပြောလာတယ်။ဒါကြောင့်၂၀၂၃ထဲမှာစစ်ကောင်စီဟာအာဆီယံကိုအရင်လိုအရူးလုပ်လို့မရတော့ဘူး။ဒါဟာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေအတွက်ထိုးနှက်ချက်တစ်ခုပဲ။ ဒုတိယတစ်ခုကတော့လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ပဲ။မြန်မာ့သမိုင်းမှာဘယ်တုန်းကမှမရှိခဲ့တဲ့လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာအခုစစ်ခေါင်းဆောင်တွေလက်ထက်ကျမှဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တယ်။ဒါဟာသူတို့ဘယ်လောက်မိုက်မဲနေကြောင်းပြသလိုက်တာပဲ။အခုလောလောဆယ်တော့ထိုဆုံးဖြတ်ချက်မှာအရေးယူမှုတွေမပါသေးပေမယ့်စစ်ကောင်စီကိုပြင်းပြင်းထန်ထန်ကိုင်တွယ်ဖို့လမ်းစတစ်ခုစတင်ဖြစ်ပေါ်လာတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်။စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဆက်လက်မိုက်မဲနေမယ်ဆိုရင်တော့မြန်မြန်ဇာတ်သိမ်းသွားနိုင်တယ်။ နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ US NDAA ပါ။ဒီနှစ် US NDAAမှာBurma Acts ဥပဒေတစ်ခုလုံးကိုထည့်သွင်းထားပြီးဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားတွေအတွက်လက်နက်ကလွဲလို့ကျန်တာအားလုံးနီးပါးထောက်ပံပေးဖို့ပါဝင်လာတယ်။အပေါ်ကထိုးနှက်ချက်နှစ်ခုဟာချက်ချင်းလက်ငင်းစစ်ကောင်စီအပေါ်သက်ရောက်မှုမရှိသေးပေမယ့်ဒီတစ်ခုကတော့ရက်ပေါင်းခြောက်ဆယ်အတွင်းစတင်အသက်ဝင်မှာဖြစ်တယ်။ပြီးတော့အကူအညီတွေဟာမြေပြင်ကိုတိုက်ရိုက်ရောက်ရှိလာမှာဖြစ်ပြီးတော်လှန်ရေးအတွက်အကျိုးသက်ရောက်မှုကကြီးမားတယ်။ဒါကြောင့်ဒီတစ်ခုကိုတော့စစ်ကောင်စီကအကြောက်ဆုံးပဲ။ဒါပေမယ့်စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ဘာမှတန်ပြန်လို့မရနိုင်ဘူး။ ဒီထိုးနှက်ချက်ကြီးတွေဟာနိုင်ငံရေးအရစစ်ကောင်စီကိုအရှိုက်ထိုးလိုက်တာပဲ။ဒီအချိန်မှာပြန်လည်ကုစားဖို့ဆိုတာသူတို့အတွက်ဘယ်လိုမှမဖြစ်နိုင်တော့ဘူး။ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားတွေအတွက်တော့အားဆေးတွေရလိုက်သလိုပဲ။ဒါကြောင့်တော်လှန်ရေးဟာအခုမှစတာလို့ပြောလို့ရတယ်။