အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

မြောက်ပိုင်းကချင်ပြည်နယ်မှာKIAက ထိုးစစ်စတင်လိုက်တဲ့နေ့မှာပဲ တောင်ပိုင်းကရင်ပြည်နယ်မှာလဲ KNUကမြဝတီမြို့နဲ့သင်္ကန်းညီနောင်မြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းတွေကို တပြိုင်နက်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်နေတယ်။ KNUဟာ မြောက်ပိုင်းညီနောင်သုံးဖွဲ့ရဲ့၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးစတင်ချိန်မှာလဲ ကရင်ပြည်နယ်ကော့ကရိတ်မြို့ဘက်မှာ စစ်ကောင်စီကို တိုက်ပွဲတွေဖော်ဆောင်ခဲ့သေးတယ်။ ဒါပေမယ့် အောင်မြင်မှုကြီးကြီးမားမားတော့မရရှိခဲ့ပါဘူး။ အခုလဲမြောက်ပိုင်းကKIAနဲ့အပြိုင် တိုက်ပွဲတွေဖော်ဆောင်လာတာတွေ့ရတယ်။ ဒီတခေါက်ကတော့ စစ်ကောင်စီဘက်မှာ စောချစ်သူရဲ့ကရင်BGFတွေမပါတဲ့အတွက် ဘယ်လောက်ထိအောင်မြင်မလဲ  ဆိုတာ‌တော့စောင့်ကြည့်ရမယ်။...

ကချင်ပြည်နယ်မှာ KIAကစစ်ကောင်စီကို ထိုးစစ်ကြီးတစ်ခုစတင်လိုက်ပါပြီ။ KIA ဟာမဟာမိတ်တပ်များဖြစ်သည့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၏ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် PDF ၊ ဒေသခံ ကချင် PDF (KPDF) တို့နှင့်အတူ ကချင်ပြည်နယ်မှ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းများကို မနေ့နံနက်ပိုင်းက တစ်ပြိုင်တည်း...

ရှမ်းမြောက်မှာညီနောင်သုံးဖွဲ့နဲ့စစ်ကောင်စီတို့အပစ်ရပ်လိုက်တာလုံးဝသေချာသလောက်ဖြစ်နေပေမယ့်လဲစစ်ကောင်စီကိုဆင်နွဲနေတဲ့‌တော်လှန်စစ်ကတော့နိုင်ငံအနှံမှာရှိနေဆဲပါပဲ။အထူးသဖြင့်ဒီလထဲစစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ပေါင်းစုတွေကစစ်ကောင်စီကိုနေရာအနှံမှာဆက်တိုက်ဆိုသလိုတိုက်ခိုက်နေတယ်။ကောလင်းနယ်ဘက်ကိုအရင်ပြောရမယ်ဆိုရင်ကောလင်းမြို့ကိုစစ်ကောင်စီကပြန်လည်ထိန််းချုပ်လိုက်နိုင်ပေမယ့်လဲမြို့ပတ်ဝန်းကျင်မှာPDFတွေနဲ့တိုက်ပွဲတွေဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိတယ်။စစ်ကောင်စီတပ်တွေကမြို့ပတ်ဝန်းကျင်ကရွာတွေကိုစစ်ကြောင်းထိုးနေသလိုPDFတွေကလဲမြို့ထဲပြန်ဝင်နိုင်ဖို့ကြိုးစားနေတယ်။ ဒါ့အပြင်ကလေးမြို့ဘက်မှာလဲတော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေကမြို့ကိုတောင်နဲ့မြောက်နှစ်ဖက်ပိတ်ပြီးညှပ်တိုက်နေတယ်။ကလေးမြို့ပြင်မှာအရင်ကစစ်သူပုန်တွေထိန်းချုပ်ထားတဲ့နေရာကိုစိုးမိုးနိုင်ဖို့ကြိုးစားနေတယ်။အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိအောင်မြင်နေပြီးအခုဆိုရင်ကလေးမြို့ပတ်ဝန်းကျင်ကိုတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကထိန်းချုပ််နိုင်နေပြီးစစ်သူပုန်တွေကမြို့ပေါ်တွင်သာတပ်စွဲနိုင်တော့တယ်။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကတော်လှန်စစ်ပွဲတွေကတော့NUGရဲ့ဦးဆောင်မှုအောက်မှာဆင်နွဲနေတာပါ။

မနေ့ညကျမြန်မာပြည်မှာလူသုံးအများဆုံးလူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတစ်ခုဖြစ်တဲ့‌ဖေ့ဘုတ်ဟာတစ်နာရီ‌ခန့်ပြတ်တောက်သွားတယ်။ထိုပြတ်တောက်မှုဟာတမ္ဘာလုံးမှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာဖြစ်ပေမယ့်မြန်မာပြည်တော့စစ်ကောင်စီကလိုင်းဖြတ်လိုက်တာလားဆိုပြီးသို့လောသို့လောတွေဖြစ်ကုန်တယ်။တစ်နာရီခန့်ပဲဆိုပေမယ့်သောကတွေများကုန်တယ်။အဲ့ဒီအချိန်မှာတွေးမိတာတစ်ခုကဖေ့ဘုတ်ကြီးခြောက်လလောက်လိုင်းကျသွားကောင်းမှာပဲလို့ပေါ့။တကယ်တမ်းသာခြောက်လလောက်သုံးမရတော့ဘူးဆိုရင်တော်လှန်‌ရေးကြီးလဲအောင်သွားလောက်တယ်။တကယ်တော့လူအများစုဟာအွန်လိုင်းပေါ်မှာပဲတော်လှန်‌နေကြတာလေ။လိုင်ပေါ်မှာအချင်းအချင်းပွဲတွေဖြစ်ကြတယ်။ အပုတ်ချကြတယ်။ခြေထိုးကြတယ်။ဒါ့အပြင်လိုင်း‌ပေါ်ကအရေးမပါတဲ့အကြောင်းအရာပေါင်းများစွာအပေါ်မှာသာယာနေပြီးမြန်မာပြည်ကြီးလောင်မီးကျနေတာကိုမသိသလိုနေနေကြတဲ့လူတန်းစားတွေလဲအများကြီးရှိနေတယ်။တကယ်တော်လှန်‌နေတဲ့သူတွေကလိုင်းပေါ်မှာရှိမနေပါဘူး။ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ်အာရုံစိုက်ပီးလုပ်နေကြတယ်။လိုင်းပေါ်မှာရှိနေတဲ့ဟို‌ယောင်ယောင်ဒီယောင်ယောင်လူတွေကြောင့်တော်လှန်ရေးအောင်မြင်ဖို့နှောင့်နှေးနေရတာပဲ။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့ကစစ်ကောင်စီရဲ့ခမရ၅၅၀တပ်ရင်းကိုအေအေတပ်တော်ကအပြီးသတ်သိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်ပါပြီ။ထိုတပ်ရင်းကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ဖို့အေအေအနေနဲ့၁၀ရက်ခန့်အချိန်ယူပြီးတိုက်ခိုက်ခဲ့ရတယ်။ထိုတပ်ရင်းမကျဖို့အတွက်စစ်ကောင်စီကစစ်တွေမြို့မှမြေပြင်စစ်ကူ‌စေလွတ်ခဲ့ပေမယ့်လဲအေအေကကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်နိုင်ခဲ့တဲ့အတွက်သံချပ်ကာကားနှစ်စီးပါပျက်စီးပြီးအကျအဆုံးများစွာရှိခဲ့တယ်။အခုတော့စစ်တွေမြို့နဲ့မိုင်၂၀ခန့်သာ‌ကွာ‌ဝေးတဲ့ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့ကိုအေအေကသိမ်းပိုက်လိုက်ပါပြီ။စစ်‌ကောင်စီဘက်ကလဲခံစစ်ပြင်တဲ့အနေနဲ့ပုဏ္ဏားကျွန်းကနေစစ်တွေကိုသွားတဲ့လမ်းပေါ်ကတံတားတစ်စီးနဲ့မောင်တောကိုသွားတဲ့တံတားတစ်စီးကိုဖောက်ခွဲဖျက်စီးလိုက်ပါပြီ။ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့ကျသွားတဲ့အတွက်မောင်တောမြို့မှာလဲစစ်တပ်ကမြို့နယ်‌ဆေးရုံကိုလူနာနဲ့ဆရာဝန်တွေကိုဖယ်ခိုင်းပြီးဝင်ရောက်တပ်စွဲလိုက်တယ်။မောင်တောမြို့မှပြည်သူတွေအားကိုးစရာထို‌ဆေးရုံတစ်ခုသာရှိတဲ့အတွက်အခုပြည်သူတွေကျန်းမာရေးကိစ္စမှာဒုက္ခရောက်နေကြတယ်။ အလားတူမင်းပြားမြို့မှာလဲနောက်ဆုံးကျန်နေတဲ့စစ်ကောင်စီတန်းမြင့်လေ့ကျင့်‌ရေးကျောင်းကိုအေအေကပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေအတွင်းသိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်တယ်။ထိုကျောင်းကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ဖို့လဲအချိန်တပတ်ကျော်ကြာယူခဲ့ရတယ်။ဒါ့‌ကြောင့်မတ်လအစမှာပဲအေအေအနေနဲ့မြို့၂မြို့ကိုသိမ်းပိုက်နိုင်လိုက်ပါတယ်။

ညီနောင်မဟာမိတ်၃ဖွဲ့နဲ့စစ်ကောင်စီတို့နောက်ဆက်တွဲသဘောတူညီထားတဲ့အချက်တွေသာတကယ်ဖြစ်လာရင်မြောက်ပိုင်း၃ဖွဲ့ဟာရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးကိုဆက်မလုပ်တော့ဘူးလို့ယူဆလို့ရတယ်။သဘောတူညီချက်တွေထဲမှာနယ်စပ်ကုန်သွယ်‌ရေးပြန်စဖို့လဲပါနေတယ်လေ။နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးပြန်စနိုင်ရင်တိုက်ပွဲတွေပြန်ဖြစ်ဖို့ကဝေးသွားပြီလေ။မြန်မာပြည်နဲ့နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးပြန်စနိုင်ဖို့ကလဲတရုတ်ပြည်နဲ့ထိစပ်နေတဲ့ယူနန်ပြည်အတွက်အရေးပါနေတယ်။ဒါ့ကြောင့်လဲတရုတ်ကတွန်းတွန်းတိုက်တိုက်လုပ်နေတာပဲ။ ဒါပေမယ့်တစ်ခုစောင့်ကြည့်ရမှာကစစ်ကောင်စီဟာထိုသဘောတူညီချက်တွေကိုကျေနပ်တဲ့ပုံမပေါ်ဘူး။MNDAAကိုနယ်မြေတွေအပိုင်ပေးလိုက်ရတာခြင်း၊ကုန်သွယ်ရေးမှာရာခိုင်နှုန်းအမြောက်အမြားခွဲပေးလိုက်ရတာခြင်းစတဲ့အချက်တွေဟာစစ်ကောင်စီကိုအထိနာစေတယ်။သူတို့ဟာစစ်ပွဲမှာခွက်ခွက်လန်အောင်ရှုံးခဲ့‌ပေမယ့်ဆွေးနွေးပွဲမှာတော့အပေါ်စီးကနေချင်သေးတယ်။အခုချိန်ထိသူတို့အရှုံးကိုလက်မခံနိုင်သေးဘူး။အဲ့ဒီတော့သဘောတူညီချက်တွေကိုကပျက်ယပျက်လုပ်နိုင်တယ်။ဒါပေမယ့်ဒါတွေဟာမှန်းဆချက်သက်သက်သာဖြစ်ပြီးလောလောဆယ်တော့ရှမ်းမြောက်မှာနောက်စစ်ဆင်ရေးလှိုင်းတလုံးလာဖို့ဝေးသွားပါပြီ။

စစ်ကောင်စီနဲ့‌မြောက်ပိုင်းညီနောင်၃ဖွဲ့တို့ဟာတရုတ်ရဲ့ကြားဝင်စေ့စပ်မှုနဲ့သဘောတူဆွေးနွေးပွဲကိုထပ်မံပြုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။မနေ့ကပြုလုပ်တဲ့ဆွေးနွေးပွဲမှာတော့နှစ်ဖက်တပ်တွေသ‌ဘောတူညီထားတဲ့နယ်မြေများမှ‌ရှေ့ဆက်မတိုးဘဲတပ်ချင်းခွာထားဖို့သဘောတူညီခဲ့ကြတယ်။ဒါ့အပြင်MNDAAအားရှမ်းပြည်နယ်ကိုးကန့်အထူးဒေသ၏တရားဝင်အစိုးရအဖြစ်လည်းကောင်း၊ညီနောင်၃ဖွဲ့သိမ်းယူထားတဲ့နယ်မြေတွေကိုသူတို့အပိုင်အဖြစ်စစ်ကောင်စီကအသိအမှတ်ပြုပေးဖို့လဲပါတယ်။နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွေပြန်လည်စတင်ဖို့လဲဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီးတရုတ်နိုင်ငံနှင့်ကူးသန်းသွားလာမယ့်ကုန်စည်တွေအပေါ်အခွန်ကောက်ခံရရှိငွေရဲ့၇၀ရာခိုင်နှုန်းကိုညီနောင်မဟာမိတ်အဖွဲ့တွေကရယူမှာဖြစ်ပြီးစစ်ကောင်စီကကျန်တဲ့၃၀ရာခိုင်နှုန်းကိုရယူမယ်လို့သဘောတူညီထားတယ်လို့သိရတယ်။ဒီအချက်တွေကိုအကြေအလည်ဆွေးနွေးကြပြီးရင်တော့တရုတ်နိုင်ငံနဲ့နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးပြန်ဖြစ်လာမယ်လို့မျှော်လင့်ကြတယ်။အခုအချိန်ထိတော့တရုတ်နဲ့နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဟာ၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးစကတည်းကရပ်တန့်လျက်ရှိနေတယ်။ အထက်ပါသဘောတူညီချက်တွေဟာရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းအတွက်သာသက်ဆိုင်ပြီးတိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတဲ့ရခိုင်ပြည်နယ်အတွက်မသက်ဆိုင်ဘူးလို့အေအေတပ်တော်ကထုတ်ပြောထားတယ်။သဘောကတော့ရခိုင်ပြည်နယ်မှာအေအေနဲ့စစ်ကောင်စီတို့မီးကုန်ယမ်းကုန်ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်ကြဦးမှာပေါ့။

အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီရဲ့လေယာဉ်ဆီတင်သင်္ဘောတစ်စီးကိုမနေ့ညကရန်ကုန်ထီးတန်းဆိပ်ကမ်းမှာဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။မနက်အစောကြီးဆိပ်ကမ်းဖက်ကပေါက်ကွဲသံကြီးကြောင့်မြို့နေပြည်သူတွေအထိပ်တလန့်ဖြစ်ခဲ့သေးတယ်။ဖောက်ခွဲမှုကိုရန်ကုန်တိုင်းပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့အထူးရေငုတ်တပ်ဖွဲ့ကပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့NUGကကြေညာတယ်။လေယာဉ်ဆီတင်သင်္ဘောရဲ့ပေါက်ကွဲနိုင်စွမ်းအမြင့်ဆုံးနေရာကိုရွေးချယ်ပြီးခက်ခက်ခဲခဲပြုလုပ်ခဲ့ရတယ်လို့လဲဆိုတယ်။ဒီလိုမျိုးရုပ်ရှင်ဆန်ဆန်မစ်ရှင်တွေကိုပြုလုပ်နိုင်တဲ့NUGကိုတော့ချီးကျူးရမှာပဲ။ အကြမ်းဖက်စစ်တပ်အစဉ်တစိုက်ကျူးလွန်နေတဲ့အဆင်အခြင်မဲ့လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကိုအခုချိန်ထိထိထိရောက်ရောက်မတားဆီးနိုင်သေးတာတော့အမှန်ပဲ။လေယာဉ်ပစ်လက်နက်တွေရဖို့‌နေနေသာသာလေယာဉ်ဆီဖြတ်တောက်မှုတွေကိုတောင်မှမလုပ်နိုင်သေးဘူး။လေယာဉ်ဆီဖြတ်တောက်မှုတွေကိုအနောက်အုပ်စုကလဲသူတို့အနေနဲ့အလွယ်တကူလုပ်ပေးလို့ရတာကိုအခုချိန်ထိလေနဲ့ပဲကူညီနေကြတယ်။အဲ့ဒီတော့ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့ပဲစစ်ကောင်စီရဲ့အကြမ်းဖက်လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကိုလျော့နည်းအောင်ကြံဆောင်နေရတယ်။ဆက်လက်ပြီးတော့လဲအလားတူမစ်ရှင်မျိုးများများလုပ်နိုင်ပါစေလို့ဆုတောင်းမိတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မြို့‌တော် စစ်တွေမြို့ ကိုးရီးယားဆိပ်ကမ်း ဈေးအတွင်းသို့ စစ်ကောင်စီရေတပ် စစ်သင်္ဘော မှ လက်နက်ကြီးဖြင့်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သား ၁၂ ဦးသေဆုံးကာ ၈၀ ဦးခန့် ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ ကိုးရီးယားဆိပ်ကမ်း ဈေးအတွင်းသို့ နံနက် ၈ နာရီ ၁၀...

ဈေးကွက်ထဲမှာအခေါက်ရွှေဈေး၃၉သိန်းခွဲနှင့်တစ်ဒေါ်လာကိုကျပ်၃၆၆၀အထိတက်လာတယ်လို့သိရတယ်။ကမ္ဘာရွှေဈေးမြင့်တက်လာခြင်းနှင့်ပြည်တွင်း ဒေါ်လာဈေးမြင့်တက်လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်တယ်။အ​ခေါက်​ရွှေတစ်ကျပ်သား ၃၉ သိန်းဟာ လွန်ခဲ့သည့် ​ခြောက်လအတွင်း ​ဈေးနှင့် နှိုင်းယှဉ်ရင်တစ်ကျပ်သားကိုကျပ်  ၆သိန်းခန့်မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်တယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအတွင်း အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားကို ကျပ် ၃၃သိန်းခွဲကျော်ရှိခဲ့တာပါ။  ပြည်တွင်းငွေလဲနှုန်းမှာလည်း တစ်ဒေါ်လာလျင် ကျပ် ၃၆၆၀ ကျော်အထိ...