အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

တော်လှန်ရေးဟာအရှိန်အဟုန်ရလာတယ်ဆိုပေမယ့်လဲဘယ်အချိန်ပြီးမလဲဆိုတာတော့မပြောတတ်သေးပါဘူး။ထိုအရှိန်အဟုန်ကိုတားဆီးနေတဲ့အဓိကအချက်၂ချက်ရှိပါတယ်။ ပထမအရာကတော့တရုတ်ပါ။သိကြတဲ့အတိုင်းတရုတ်ဟာစစ်ကောင်စီဘက်ရပ်တည်လိုက်ပြီးတော်လှန်ရေးကိုဖျက်လိုဖျက်စီးလုပ်နေပါပြီ။မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေနဲ့KIAကိုစစ်ကောင်စီကိ​ုဆက်မတိုက်ဖို့အတင်းဖိအားပေးနေတယ်။နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေကိုပါပိတ်ပစ်နေပြီးစစ်ကောင်စီနဲ့ပေါင်းကာတော်လှန်ရေးထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေကိုဖြတ်လေးဖြတ်လုပ်နေပါတယ်။တရုတ်ရဲ့ဖိအားတွေကြောင့်MNDAAဆိုထိုးစစ်တွေအားလုံးရပ်တန့်လိုက်ရပြီးတရုတ်အကြိုက်ကြေညာချက်တွေထုတ်ပြန်နေရတယ်။TLNAလဲရှေ့ဆက်သွားဖို့အခက်အခဲတွေရှိလာတယ်။ရခိုင်ကAAတစ်ဖွဲ့သာတရုတ်နဲ့နယ်မြေမထိစပ်နေတာကြောင့်ဖိအားကိုရှောင်လွဲပြီးစစ်ကောင်စီကိုအရှိန်အဟုန်မပြတ်တိုက်ခိုက်နေနိုင်တာပါ။ အကယ်၍တရုတ်သာဝင်မရှုပ်ခဲ့ဘူးဆိုရင်မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေဟာဒီအချိန်မှာပြင်ဦးလွင်ကိုသိမ်းပြီးလောက်ပြီ။ဆက်လက်ပြီးမန္တလေးကိုတိုက်ခိုက်ဖို့ပြင်ဆင်နေလောက်ပြီ။စစ်ရေးအရှိန်သာလျော့မကျသွားခဲ့ရင်ဒီနှစ်ကုန်နောက်နှစ်ဆန်းလာက်မှာစစ်ကောင်စီကိုဖြုတ်ချနိုင်မှာပါ။အခုတော့နောက်လှိုင်းတစ်ခုကိုစောင့်ရဦးမှာပေါ့။  

ဒီနေ့ဟာ၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးစတင်ခဲ့တဲ့တစ်နှစ်မြောက်နှစ်ပတ်လည်ပါ။ဒီနေ့မှာတော့တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်ကဘာထူးခြားမှုမှမရှိပေမယ့်စစ်ကောင်စီကတော့လားရှိုးအပါအဝင်ရှမ်းမြောက်ကမြို့ကြီးတွေကိုလေကြောင်းကဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေပါတယ်။ တကယ်တော့ဒီနေ့ဟာမြန်မာ့သမိုင်းမှာသမိုင်းဝင်မယ့်နေတစ်နေ့ဖြစ်လာမှာပါ။​မနှစ်ကဒီနေ့မတိုင်ခင်ကနွေဦးတော်လှန်ရေးဟာအီလည်လည်ကြီးဖြစ်နေခဲ့တယ်။စစ်ကောင်စီတပ်ကိုဒေသအလိုက်တိုက်ခိုက်မှုတွေရှိနေ​ခဲ့ပေမယ့်မဟာဗျူဟာ​​မြောက်ထိုးစစ်ကြီးတွေမပြုလုပ်နိုင်တာကြောင့်တော်လှန်ရေးရဲ့အခြေအနေဟာ၃နှစ်ခန့်ကြာသည့်တိုင်အောင်ဘာမှန်းမသိခဲ့ဘူး။၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေးပေါ်ပေါက်လာပြီးနောက်စစ်တပ်ရဲ့အနေအထားကိုပြည်တွင်းရောပြည်ပကပါကောင်းကောင်းသိရှိသွားကြတယ်။ပြည်ပနိုင်ငံတွေဆိုရင်ဒီပွဲမှာနောက်ဆုံးတော့စစ်တပ်ပဲနိုင်သွားမှာပါလို့မှတ်ချက်ပေးခဲ့ရာကနေစစ်တပ်ပြိုကွဲသွားရင်ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာမလဲလို့ပြော​လာကြပြီဖြစ်တယ်။ပြည်သူတွေရဲ့တော်လှန်ရေးအောင်မြင်ဖို့မျှော်လင့်ချက်တွေတောက်ပလာပါတယ်။လက်ရှိအချိန်ထိလဲတော်လှန်ရေးဟာအရှိန်တစ်ခုနဲ့ဆက်သွားနေပါတယ်။ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ကိုအမြစ်ဖြတ်ဖို့​အားလုံးဝိုင်းဝန်းကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေကြတယ်။

စက်တင်ဘာလ နောက်ဆုံးပါတ်တွင် စတင်ခဲ့သည့် ရခိုင်ပြည်နယ် အမ်းမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွင် စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းများကို AAကဆက်တိုက်သိမ်းယူနေပြီး ယခုအခါ တိုက်ပွဲသည် အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်အနီးအထိရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ လက်တကမ်းတိုက်ပွဲဖြစ်နေပြီး AAရဲ့ ထိုးစစ်ကို စစ်ကောင်စီဘယ်လိုမှမခံနိုင်တော့ဘူးလို့ သိရတယ်။စစ်တပ်ဘက်ကတော်တော်ကို အထိအခိုက်အကျဆုံးများနေပြီး အရာရှိတွေကို ဟတ်စကီး‌တွေနဲ့ သယ်ထုတ်သွားတဲ့ သတင်းတွေရထားတယ်။...

အာဏာရှင်ဟောင်း ဦးသန်းရွှေရဲ့ သမက်ဖြစ်သူ ဒေါက်တာနေစိုးမောင်ကို စစ်ကောင်စီကဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ်။ ဒေါက်တာနေစိုးမောင်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေက မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဒေါ်တာဇော်မြင့်မောင်ရဲ့ဇာပနပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့ပြီးနောက် လူမှုကွန်ယက်မှာ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ရဲ့ လက်ထက်မှာ မန္တလေးမြို့ကြီးSmart City ဖြစ်အောင် ကြိုးပမ်းခဲ့တာ ၊ ပြည်သူတွေကို ပျော်ရွှင်အောင်ထားနိုင်တာတွေကိုလေးစားသမှုနဲ့...

တရုတ်ကတော့ စစ်ကောင်စီဖက်ရပ်တည်သွားတာကို အပြောမဟုတ်အလုပ်နဲ့ပါ သက်သေပြနေပါပြီ။လာမယ့်လတရုတ်နိုင်ငံမှာပြုလုပ်မည့် မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းနိုင်ငံများဆွေးနွေးပွဲကိုလဲ တရုတ်ကမင်းအောင်လှိုင်ကိုဖိတ်ကြားထားပါသေးတယ်။ထိုသတင်းသာအမှန်ဖြစ်လာရင် တရုတ်ကစစ်ကောင်စီကို တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုလိုက်သလိုဖြစ်သွားမှာပါ။မင်းအောင်လှိုင်အရမ်းလိုချင်နေတဲ့ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုမှုတစ်ခုကိုလဲ ရသွားမှာပါ။ဒါဆိုရင်စစ်ကောင်စီအတွက်အရေးပါတဲ့ နိုင်ငံရေးတိုးတက်မှုတစ်ခုဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး တော်လှန်ရေးအတွက်တော့စိုးရိမ်စရာပါပဲ။ အခုရှမ်းမြောက်နဲ့ကချင်မှာစစ်ကောင်စီနဲ့ တရုတ်ပေါင်းလုပ်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေအပေါ်ဖြတ်လေးဖြတ်လုပ်နေတာကလဲ စိုးရိမ်ဖို့ကောင်းပါတယ်။တရုတ်ဟာMNDAAသိမ်းထားတဲ့ လားရှိုးမြို့ကိုတောင် စစ်ကောင်စီကိုပြန်ပေးစေချင်နေတာပါ။အခြားသိမ်းပိုက်နယ်မြေတချို့ကလဲ ဆုတ်ခွာပေးရမယ်လို့ ဖိအားပေးထားပါတယ်။ဒါတော့ဘယ်လိုမှ...

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေကို တရုတ်ဖက်ကတဖက်သပ်ပိတ်လိုက်ခြင်းမှာ ကြီးမားတဲ့အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ဆိုးကျိုးတွေချက်ချင်းခံစားရမှာကတော့ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းက စစ်ကောင်စီကိုအဓိကတိုက်ခိုက်နေတဲ့EAOနယ်မြေတွေပါပဲ။ကချင်နဲ့ရှမ်းမြောက်ဒေသတွေဟာ အရင်ကတည်းက တရုတ်ဘက်ကသွင်းကုန်တွေကအဓိက အားပြုပြီးမှီခိုနေရတာပါ။အခုလိုပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် ဒေသခံတွေရဲ့စားဝတ်နေရေးအခြေအနေတွေ အထိပါအကျိုးသက်ရောက်မှုတွေရှိလာပါလိမ့်မယ်။ပြီးရင်နောက်တဆင့်ထိမှာကတော့ စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ဒေသအတွင်းမှာရှိတဲ့ ပြည်မကပြည်သူတွေပါပဲ။မြန်မာပြည်ဟာထိုင်းနဲ့တရုတ်က သွင်းကုန်တွေနဲ့ပဲအဓိကရပ်တည်နေကြရတယ်။အခုတရုတ်က လုံးဝ​ပိတ်ချလိုက်ပြီ။ထိုင်းဘက်ကသွင်းကုန်တွေကလဲ မြဝတီလမ်းကြောင်းမှာတိုက်ပွဲတွေ မကြာခဏဖြစ်နေတဲ့အတွက် ချောချောမွေ့မွေ့မရှိပါဘူး။အဲ့ဒီတော့အခြေခံလူသုံးကုန်ပစ္စည်းကအစ စျေးတွေတက်ပြီးပစ္စည်းပျက်တဲ့အထိ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ကုန်စျေးနှုန်းလဲ...

လာအိုနိုင်ငံမှာ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပနေပြန်ပါပြီ။ဒီတစ်ခေါက်မှာတော့စစ်ကောင်စီက မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက် စေလွတ်ခဲ့ပါတယ်။အာဆီယံဟာ စစ်ကောင်စီအဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်တွေက အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက အစည်းအဝေးတွေပေးမတက်ခဲ့ပါဘူး။ဒီတစ်ခေါက်အစည်းအဝေးမှာလဲဲ မြန်မာအရေးဆွေးနွေးကြပေမယ့် ထုံးစံအတိုင်းဘာမှမထူးခြားပါဘူး။ထိုင်းကတော့ဒီနှစ်ကုန်မှာ မြန်မာအရေးသီးသန့်​​ဆွေးနွေးပွဲလုပ်မယ်လို့ အဆိုပြုထားတယ်။မင်းအောင်လှိုင်ကို တက်ခွင့်ပြုမယ်မပြုဘူးဆိုတာတော့ မကျိန်းသေသေးဘူး။ထိုဆွေးနွေးပွဲလုပ်ဖြစ်မယ်ဆိုရင် မင်းအောင်လှိုင်ကိုခွေးတိုးပေါက်က အသိအမှတ်ပြုဖို့လဲဖြစ်နိုင်ပါတယ်။အာဆီယံဟာဒီချိန်ဆိုရင် မြန်မာအရေးဆိုပြီးထယောင်နေကြပါ။ပီးတော့လဲဘာမှဖြစ်မလာပါဘူး။

ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်KIAကို ပီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်းတရုတ်ကစစ်ကောင်စီကို တိုက်နေတဲ့ထိုးစစ်တွေရပ်တန့်ဖို့​ ဖိအားပေးခဲ့တယ်။ဒါပေမယ့်KIAက လက်မခံခဲ့ပါဘူး။ထိုဖြစ်ရပ်အပြီးမှာ ဒီနေ့ကစပြီးတရုတ်ဟာ မြန်မာပြည်နဲ့ထိစပ်နေတဲ့နယ်စပ်ဂိတ်တွေ အကုန်လုံးကို ပိတ်ချလိုက်ပါတယ်။ကချင်ပြည်နယ်KIAထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်းက ဂိတ်တွေ၊ရှမ်းမြောက်MNDAAထိန်းချုပ်နယ်မြေထဲက ဂိတ်တွေအပါအဝင် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားတဲ့ဂိတ်တွေပါ ပိတ်လိုက်တာပါ။ဘာကုန်ပစ္စည်းမှအဝင်အထွက် ပေးမလုပ်တော့ပါဘူး။ဒါ့ကြောင့်တရုတ်မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဟာ လုံးဝရပ်တန့်သွားပါတယ်။ ​ပီးခဲ့တဲ့ရက်တွေကမန္တလေးက တရုတ်စစ်ကောင်စစ်ဝန်ရုံးဗုံးနဲ့အပစ်ခံရသေးတယ်။လူထိခိုက်မှုမရှိပေမယ့်အဆောက်အဦးအနည်းငယ်တော့ ပျက်စီးသွားတယ်။ဘယ်သူ့လက်ချက်မှန်းတော့ မသိသေးပါဘူး။ထိုဖြစ်ရပ်တွေအပြီးမှာ နယ်စပ်ဂိတ်တွေပိတ်ဆို့မှုတွေဖြစ်လာတာပါ။တရုတ်ဟာမြန်မာ့အရေးမှာ...

ဘုတလင်ဖြစ်ရပ်ဟာ အတော်ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လှပါတယ်။စစ်ကြောင်းထိုးလာတဲ့စစ်သူပုန်တွေဟာ လူမဟုတ်ပဲ ခွေးတိရိစ္ဆာန်တွေသာဖြစ်တယ်။စစ်သူပုန်တွေဘုတလင်ကို စစ်ကြောင်းမထိုးခင်မှာအကြမ်းဖက်ဒုစစ်ခေါင်းဆောင်စိုးဝင်း မုံရွာကိုလာသွားတယ်။သူ့ရဲ့ညွန်ကြားမှုကြောင့်သာ အဆိုပါစစ်ကြောင်းဖြစ်ပေါ်လာတာဖြစ်တယ်။ဒါ့ကြောင့် ဘုတလင်မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့၊ဖြစ်နေဆဲလူမဆန်တဲ့ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေမှာ စိုးဝင်းနဲ့မင်းအောင်လှိုင်ဟာ အဓိကတာဝန်​ရှိသူတွေဖြစ်တယ်။ ရေပေါ်ဆီလူတန်းစားတွေနဲ့ မြို့နေလူထုအချို့ကတော့ထိုဖြစ်ရပ်ကို မသိလိုက်ကြပါဘူး။ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေနဲ့သတင်းတွေမှာမယ်ပြိုင်ပွဲအကြောင်းတွေသာ လွမ်းမိုးလျက်ရှိတယ်။နေရာပေါင်းစုံမှာ စုတ်ပြတ်နေတဲ့နိုင်ငံတစ်ခုမှာမယ်ပြိုင်ပွဲက အရှုံးအနိုင်နဲ့သတင်းတွေဟာ အရေးမပါလှပါဘူး။ဒါပေမယ့်အများစုကတော့ ထိုသတင်းတွေကိုသာစိတ်ဝင်စားကြပြီး ကိုယ့်နိုင်ငံကငရဲတွင်းတွေအကြောင်း​ကိုတော့ မေ့လျော့နေကြတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း ဘုတလင်မှာ ရွာစဉ်ပတ်မွှေ လူသတ်၊ လုယက်၊ မီးရှို့နေတဲ့စစ်အုပ်စုဟာ စီပါရွာကျေးရွာကို စီးနင်းပြီး မပြေးနိုင်တဲ့ အဖိုးအိုနဲ့ စိတ်မနှံ့သူတွေ အပါအဝင် ဒေသခံ ခြောက်ဦးကို သတ်ဖြတ်ကာ တချို့ကို ခေါင်းဖြတ်ပြီး ခြံစည်းရိုးမှာ ချိတ်ဆွဲထားခဲ့ပါတယ်။ အသတ်ခံရတာက...