အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

စစ်ကောင်စီကတနိုင်ငံလုံးကသူ့တပ်တွေကိုအရေးပေါ်ကာလအဖြစ်ရက်အကန့်အသတ်မရှိကြေငြာလိုက်တယ်။သဘောကတပ်အရွှေ့အပြောင်းတွေမလုပ်တော့ပဲရောက်တဲ့နေရာမှာလုံခြုံရေးပြင်ဆင်ခိုင်းတာပဲ။စစ်ကောင်စီဟာဒီတလျှောက်လုံးထိုးစစ်ဆင်မှုတွေအမြောက်အမြားပြုလုပ်ခဲ့ပေမယ့်အောင်မြင်မှုမရှိပဲသူ့အင်အားတွေသာလုံးပါးပါးလာခဲ့တယ်။အခုတော့ပြောင်းလဲလာတဲ့စစ်ရေးအခြေအနေတွေအရထိုးစစ်တွေရပ်ပြီးခံစစ်ပြင်ဖို့စီမံနေပုံပဲ။ ရန်ကုန်မှာတော့စစ်တပ်ထုတ်အထင်ကရမြန်မာဘီယာစက်ရုံကြီးဗုံးပစ်တိုက်ခိုက်ခံလိုက်ရတယ်။စက်ရုံထဲကအရေးကြီးစက်ပစ္စည်းတွေပျက်စီးသွားတယ်လို့သိရတယ်။နောက်ထပ်စစ်တိုင်ပိုင်လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ဦးပိုင်ရုံးတွေလဲနေပြည်တော်ကိုပြောင်းကုန်ပြီတဲ့။ဒီလိုစစ်ကောင်စီထောက်တိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကိုများများတိုက်ခိုက်သင့်တယ်။

စက်သုံးဆီပြသာနာဟာမနေ့ကညနေပိုင်းမှာပဲဆီဆိုင်ကြီးတွေကအလုံအလောက်ဝယ်ယူနိုင်ပါပြီဆိုတဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တွေကြောင့်အနည်းငယ်ပြေလည်သွားတယ်။စစ်ကောင်စီဘက်ကဆီလုပ်ငန်းရှင်တွေကိုချက်ချင်းဖိအားပေးတယ်လို့ကြားတယ်။ဒီနေ့တော့ဆီဆိုင်တွေမှာတန်းစီစရာမလိုတော့ဘူး။ဒါပေမယ့်ဆီလက်ကျန်ရှိမရှိနဲ့စစ်ကောင်စီကဒေါ်လာထုတ်ပေးမပေးကိုတော့တိတိကျကျမသိရသေးဘူး။စစ်ကောင်စီဘက်ကတင်းခံနေရင်တော့ဆီလက်ကျန်တွေကုန်သွားတဲ့အခါအခြေအနေတွေဒီထက်ပိုဆိုးလာလိမ့်မယ်။ ဒီကိစ္စမှာဆီလုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်ကလဲအရှုံးခံရောင်းနေရမှုကြောင့်ဆီစျေးဆွဲတင်ချင်လို့စစ်ကောင်စီကိုပညာပြလိုက်တဲ့သဘောလဲပါတယ်။ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်နောက်ဆုံးတော့ဒုက္ခရောက်မှာပြည်သူတွေပဲလေ။

စစ်ကောင်စီရဲ့ဒေါ်လာထိန်းချုပ်ရေးအမိန့်အကျိုးဆက်အဖြစ်ပြည်တွင်းစက်သုံးဆီလောကမှာအကြီးအကျယ်ဂရက်ရိုက်နေတယ်။နှစ်သစ်ကူးကာလအတွင်းပိတ်ထားတဲ့စက်သုံးဆီဆိုင်အတော်များများပြန်ဖွင့်ချိန်မှာဆီလက်ကျန်မရှိနည်းနေတဲ့အကြောင်းပြချက်နဲ့စျေးတွေတက်ကုန်ပြီးခွဲတမ်းနဲ့သာဝယ်ယူလို့ရတော့တယ်။ရန်ကုန်ကဆိုင်ကြီးတွေမှာတောင်ကားတစ်စီးကိုအများဆုံးကျပ်ငါးသောင်းဖိုးသာရောင်းချပေးတော့တယ်။အဓိကဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်တဲ့ရန်ကုန်မှာခွဲတမ်းနဲ့ရောင်းနေတာကြောင့်နယ်မြို့ကြီးတွေမှာလဲခွဲတမ်းစနစ်တွေဖြစ်ကုန်တယ်။ဆီဆိုင်အသေးလေးတွေပိတ်ထားကြပြီးဆီဆိုင်ကြီးတွေမှာအလုအယက်ဆီလာဖြည့်တဲ့ကားတွေတန်းစီနေတယ်။ ဒီပြသာနာဟာအဓိကကပြည်ပကဆီဝယ်ဖို့စစ်ကောင်စီကဒေါ်လာပြန်ထုတ်ပေးမပေးမသေချာတာကစတာပဲ။စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ကလဲလုပ်ငန်းရှင်တွေဆီကအောက်စျေးနဲ့မတရားအမိန့်ထုတ်ပြီးသိမ်းထားတဲ့ဒေါ်လာတွေကိုပြန်ထုတ်ပေးချင်မှာမဟုတ်ဘူး။ဒီပြသာနာကိုမြန်မြန်မဖြေရှင်းနိုင်ရင်အကျိုးသက်ရောက်မှုအတော်ကိုကြီးမားလာလိမ့်မယ်။အခုတော့အရင်လွတ်လပ်စွာကြိုက်သလောက်ဝယ်ယူလို့ရတဲ့စက်သုံးဆီကိုခွဲတမ်းနဲ့တန်းစီပြီးပြည်သူတွေဝယ်ယူနေရပြီ။စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်မှာပြည်သူတွေဟာဘဏ်မှာလဲတန်းစီ၊အောက်ဆီဂျင်လဲတန်းစီ၊အခုစက်သုံးဆီကိုပါတန်းစီနေရပြီ။

မနေ့ကမုံရွာမြို့ပေါ်ကလမ်းမကြီးမှာPDFတွေအစောင့်အရှောက်နဲ့သပိတ်ပွဲကျင်းပသွားတယ်။ဒါမျိုးကအရင်ရွာတွေဘက်မှာပဲလုပ်ကြတာ။အခုမုံရွာလိုမြို့ကြီးပေါ်ရောက်လာပြီ။မုံရွာဆိုတာကလဲအခုဆိုရင်PDFတွေပတ်ချာလည်ဝိုင်းထားတဲ့မြို့ဖြစ်နေပြီ။မြို့နေလူထုကလဲညီကြတယ်။မြို့ပေါ်ကစစ်တပ်ရဲ့တိုင်းဌာနချုပ်ဆိုရင်မကြာမကြာလက်နက်ကြီးနဲ့အပစ်ခံနေရတယ်။ မနေ့ကသပိတ်ပွဲပြီးလို့လူစုခွဲအပြီးမှာPDFငါးယောက်ဒလန်သတင်းပေးမှုကြောင့်အသတ်ခံလိုက်တယ်။သပိတ်ပွဲကအောင်မြင်ပေမယ့်ပေးဆပ်မှုကတော့ကြီးမားသွားတယ်။ မန္တလေးမှာလဲမြို့ပြပျောက်ကျားအဖွဲ့ဝင်တချို့အဖမ်းခံလိုက်တယ်။မန္တလေးမြို့ဟာမြို့ပုံစံကြောင့်တခြားမြို့တွေနဲ့မတူပဲUGတွေလှုပ်ရှားရတာတကယ်မလွယ်ပါဘူး။မြို့ကြီးတွေပေါ်ကUGတွေဘဝကတော့ဒီလိုပဲပိန်လိုက်ဖောင်းလိုက်ပါပဲ။

ကိုဗစ်ကြောင့်ချမှတ်ထားတဲ့လူစုလူဝေးကန့်သတ်ချက်ကိုစစ်ကောင်စီကပယ်ဖျက်လိုက်ပြီးဒီနေ့နှစ်ဆန်းတရက်နေ့မှာတနိုင်ငံလုံးကရုပ်ရှင်ရုံတွေပြန်ဖွင့်စေတယ်။နိုင်ငံရေးမလုပ်တဲ့အနုပညာရှင်တွေနဲ့လွတ်ငြိမ်းနဲ့ပြန်လွတ်လာတဲ့အနုပညာရှင်တွေရဲ့ဇာတ်ကားတွေကိုအဓိကထားပြသခိုင်းထားတယ်။ဒါပေမယ့်ကြည့်မယ့်ပရိသတ်တော့မရှိဘူး။စစ်ကောင်စီဟာပုံမှန်အခြေအနေပြန်ရောက်နေကြောင်းအတင်းလုပ်ယူနေတဲ့အတွက်လူထုကလဲစစ်ကောင်စီလုပ်သမျှအရာအားလုံးကိုသပိတ်မှောက်လျက်ရှိတယ်။ရုပ်ရှင်ရုံပိုင်ရှင်တွေ၊ဇာတ်ကားထုတ်လုပ်သူတွေလဲအကြပ်အတည်းဆိုက်နေတယ်။ရုံတွေကိုအတင်းအကြပ်ပြန်ဖွင့်စေပြီးလျှပ်စစ်မီးကိုတော့လုံလုံလောက်လောက်မပေးနိုင်၊ပရိသတ်လဲမရှိတဲ့အတွက်တင်သမျှဇာတ်ကားတိုင်းအရှုံးပေါ်မှာပဲ။သူတို့လဲကြာကြာတောင့်ခံနိုင်မှာမဟုတ်ဘူး။စစ်ကောင်စီအတွက်ကတော့လုပ်သမျှအရာအားလုံးအရှုံးကြီးရှုံးလျက်ရှိတယ်။

NUGကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးPDFစခန်းတနေရာမှာရှိနေတဲ့ပုံတွေထုတ်ပြန်လိုက်တယ်။ကာဝန်ကရှေ့တန်းမှာလူလုံးထွက်ပြတဲ့သဘောပေါ့။အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်ကတော့လက်အောက်ကစစ်သားတွေကိုသာအသေခံထိုးကျွေးနေပြီးလူလုံးပြဖို့နေနေသာသာခရီးစဉ်တွေတောင်သိပ်မထွက်ရဲဘူး။စစ်သားတွေအတွက်တွေးတတ်ရင်နာဖို့ကောင်းတယ်။ NUGကထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာတနိုင်ငံလုံးဧရိယာရဲ့၃၀%ကိုEAOတွေကထိန်းချုပ်ထားပြီး၁၅%ကိုတော့PDFထိန်းချုပ်နိုင်ပြီလို့ဆိုတယ်။စုစုပေါင်းနိုင်ငံတဝက်လောက်ကိုထိန်းချုပ်ထားနိုင်တဲ့သဘောပေါ့။မကြာမီမှာခံစစ်ကတိုက်စစ်ကိုကူးပြောင်းတော့မယ်တဲ့။စစ်ပွဲဟာပိုမိုပြင်းထန်လာတော့မယ်။

သင်္ကြန်အကြတ်နေ့မှာတော့ပတ်ဝန်းကျင်ကိုစက်ဘီးလေးတစီးနဲ့လျှောက်ကြည့်ဖြစ်တယ်။ရပ်ကွက်ထဲမှာကလေးတချို့ကလွဲပြီးရေကစားသူမရှိဘူး။ခါတိုင်းတွေ့နေကျအုန်းလက်မဏ္ဏပ်လေးတွေတောင်မတွေ့ပဲခြောက်ကပ်လျက်ရှိတယ်။ရပ်ကွက်ထဲတင်လားဆိုရင်တောမဟုတ်။တမြို့လုံး၊တနိုင်ငံလုံးမြို့ကြီးမြို့ငယ်အသွယ်သွယ်မှာတိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်လို့ပေါ့။ရပ်ကွက်ထဲမှာတချို့ကတော့ရိုးရာမပျက်စတုဒီသာကျွေးကြတယ်။ဒီလိုကြပ်တည်းနေတဲ့အချိန်ကြီးမှာအလှူလုပ်ကြတာချီးကျူးဖို့ကောင်းတယ်။စက်ဘီးလေးနဲ့ရောက်တက်ရာရာလျောက်သွားခဲ့ပေမယ့်ဒီသကြန်မှာတော့ရေမစိုခဲ့ပါဘူး။

တိုင်းပြည်ဟာပုံမှန်အခြေအနေပြန်ရောက်နေကြောင်းပြချင်ဇောနဲ့စစ်ကောင်စီဟာသင်္ကြန်ကိုစည်ကားသယောင်အတင်းအကြပ်လုပ်ဆောင်နေတယ်။ဒါပေမယ့်ပထမဆုံးနေ့မှာတင်သူတို့ကျရှုံးခဲ့တယ်။ ရန်ကုန်မြို့တော်ခန်းမရှေ့ကမဏ္ဌပ်မှာကားခြောက်စီးလောက်နဲ့ရေပတ်ခံထွက်နေသယောင်ဟန်ပြနေပေမယ့်လဲဘယ်ပြည်သူမှသူတို့စီစဉ်ထားတဲ့မဏ္ဌပ်ရှေ့ကိုရောက်မလာကြဘူး။မန်တလေးမှာဆိုလဲကျုံးပတ်လည်မှာလှေတွေနဲ့ရေသဘင်ပွဲဆိုပြီးကျင်းပတယ်။ဒါပေမယ့်ကျုံးပတ်လည်လမ်းမကြီးတွေကိုပိတ်ထားတော့သူတို့လူတွေကလွဲပြီးဘယ်သူမှမရှိကြဘူး။စစ်ကောင်စီအခြေစိုက်ရာနေပြည်တော်မှာဆိုလဲခြောက်ကပ်နေတယ်။NonCDMဝန်ထမ်းတွေကတော့အနားမရပဲစစ်ကောင်စီအလိုကျသင်္ကြန်ပွဲတော်ကိုဆင်နွဲပေးနေကြရတယ်။တနိုင်ငံလုံးကပြည်သူအများစုအတွက်ကတော့ဒီနှစ်သကြန်ဟာတော်လှန်သင်္ကြန်ပဲ။

သင်္ကြန်ကျလာပြန်ပြီပေါ့။ဒီနေ့ဟာသင်္ကြန်အကြိုနေ့။မြန်မာပြည်သူတွေအတွက်တော့သင်္ကြန်ကိုလွတ်လွတ်လပ်လပ်မပျော်ရတာသုံးနှစ်ဆက်တိုက်ရှိနေပြီ။၂၀၂၀က Covid၊ ၂၀၂၁က Coup၊ အခု၂၀၂၂မှာတော့တနိုင်ငံလုံး Civil War ဖြစ်နေတယ်။ ကိုယ့်အတွက်လဲဒီနှစ်သင်္ကြန်မှာဘာအစီအစဉ်ှမရှိဘူး။တချို့တွေကဒီရုံးပိတ်ရက်တွေကိုခရီးတွေထွက်ကြပေမယ့်အပျော်တွေလုပ်ဖို့စိတ်မလုံဘူး။နယ်ဘက်တွေမှာ၊တောထဲမှာပြည်သူတွေအသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်တွေနေ့စဉ်နဲ့အမျှဆုံးရှုံးနေတယ်။အပျော်တွေလုပ်မယ့်အစားသူတို့ကိုသာတတ်နိုင်သမျှကူညီပေးလိုက်ချင်တယ်။ဒီသင်္ကြန်လေးရက်တော့အိမ်မှာပဲနေဖြစ်လိမ့်မယ်။

အခုဧပြီလအစမှာတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေသိသိသာသာများလာတယ်။ကယား၊ကရင်၊စစ်ကိုင်း၊မကွေး၊မြိုပြတွေအပါအဝင်တနိုင်ငံလုံးနေရာအစုံပဲ။ပိုပြီးအားရစရာကောင်းတာကအရင်လိုမိုင်းထောင်ပစ်ပြေးမဟုတ်တော့ပဲစစ်ကောင်စီတပ်စခန်းတွေကိုထိထိရောက်ရောက်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်လာနိုင်တယ်။ပင်လည်ဘူးမှာဆိုမြို့ကိုသိမ်းနိုင်တဲ့အဆင့်ဖြစ်လာပြီးလေကြောင်းပစ်ကူဒဏ်ကြောင့်သာပြန်လည်ဆုတ်ခွာပေးလိုက်ရတာ။ကန့်ဘလူမှာလဲရဲစခန်းတစ်ခုကိုဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်နိုင်သေးတယ်။ပြီးတော့ဒီလထဲဖြစ်ပွားတဲ့တိုက်ပွဲတော်တော်များများမှာစစ်သူပုန်တွေဘက်ကလက်နက်ခဲယမ်းတွေပါသိမ်းဆည်းလိုက်နိုင်တယ်။လက်နက်ခဲယမ်းချို့တဲ့နေတဲ့တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေအတွက်တော့ဒါဟာအားဖြစ်စေတယ်။အရင်ကလှုပ်ရှားမှုသိပ်မရှိခဲ့တဲ့ပဲခူးတိုင်းထဲမှာလဲပျောက်ကြားတိုက်ခိုက်မှုတွေခပ်စိပ်စိပ်ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။မြို့ကြီးတွေပေါ်မှာလဲတအုံးအုံး၊တဂျိန်းဂျိန်းပဲ။တနိုင်ငံလုံးစစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုမရှိတဲ့နေရာမကျန်သလောက်ပဲ။သကြန်ပြီးရင်ဒီထက်ပိုပြီးအရှိန်ကောင်းလာမယ်ထင်တယ်။