အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

UNကမြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာသံအမတ်ကြီးနေရာမှာဦးကျော်မိုးထွန်းကိုပဲဆက်လက်ထားရှိဖို့အတည်ပြုလိုက်တယ်။စစ်ကောင်စီအဆိုပြုထားတဲ့သူကတော့မနှစ်ကအတိုင်းပယ်ချခံရတယ်။ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ဖို့ရုရှားကနှောက်ယှက်မှာစိုးတာကြောင့်နှောင့်နှေးခဲ့ရတာပါ။ဒီလိုဆိုရင်UNမှာပြည်သူ့ဘက်တော်သားအဖြစ်ဦးကျော်မိုးထွန်းဟာ၂၀၂၃တစ်နှစ်လုံးဆက်လက်ရှိနေလိမ့်မယ်။ဒီလထဲမှာပဲကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာမြန်မာ့အရေးဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချမှတ်ဖို့ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုလဲရှိသေးတယ်။ကမ္ဘောဒီးယားကတာဝန်ယူထားတဲ့မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအာဆီယံကိုယ်စားလှယ်ရဲ့နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ်မြန်မာပြည်ကိုလာရောက်ဖို့စီစဉ်ထားတဲ့ခရီးစဉ်လဲပျက်ပျယ်သွားပြီ။ထိုခရီးဖြစ်လာလဲဘာမှထူးခြားမှာမှမဟုတ်တာပဲ။စစ်ကောင်စီအတွက်ကတော့နိုင်ငံတကာဖိအားတွေဆက်တိုက်ရင်ဆိုင်ရလာနိုင်ဖို့ပဲရှိမယ်။

KIAဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်ကကချင်ပြည်သူတွေတော်လှန်ရေးနဲ့တစ်သားထဲရှိကြောင်းထပ်လောင်းပြောကြားလိုက်တယ်။NUGနဲ့အပြည့်အဝပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပြီးဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးအောင်မြင်မယ်လို့လဲအတည်ပြုသွားတယ်။ကချင်ခေါင်းဆောင်တွေတာဝန်ရှိသူတွေဟာမီဒီယာတွေရှေ့မှာပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ပြောဆိုမှုတွေပြုလုပ်တာမျိုးရှားပါတယ်။ဗိုလ်ချုပ်ဂွမ်မော်ရဲ့စကားတွေကြားရတာအားတက်စေတယ်။ တောင်ပိုင်းမှာလဲစစ်တပ်ရဲ့လက်နက်တွေသယ်လာတဲ့ရထားတစ်စင်းမော်လမြိုင်မြို့နားမှာဖောက်ခွဲခံလိုက်ရတယ်။ကုန်တင်ရထားဖြစ်တဲ့အတွက်ခရီးသည်တွေတော့ပါမလာပါဘူး။စစ်တပ်ကလက်နက်ရိက္ခာပို့ဖို့အတွက်ရထားလမ်းတွေကိုအသုံးပြုနေလို့ဖောက်ခွဲရတာလို့KNUဘက်ကသတင်းထုတ်ပြန်တယ်။

ဒီရက္ပုိင္းအတြင္းမွာ ေတာင္ပုိင္းတနသၤာရီတုိင္း စစ္ေရးလည္းအေတာ္ေလးလႈပ္လႈပ္ရွားရွား ရွိလာေနတာကုိ ေတြ႔ေနရတယ္။ဒီေနာက္ပိုင္း ျမင္ေနရတာဆုိရင္တနသၤာရီတုိင္းတြင္း PDF LDF ပူးေပါင္းျပီး မဟာမိတ္စစ္ေရးေတြလုပ္လာႏုိင္တာေတြ အားရတယ္။   ေ႔ရွရက္ေတြကဆုိ ထားဝယ္ခရုိင္PDF LDF ၇ ဖဲြ႔ ပူးေပါင္းျပီးေလာင္းလုံးျမိ့ဳနယ္ ေမာင္းမကန္ ရဲစခန္းအပါ...

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကTLNAစခန်းကိုလေကြောင်းကဝင်စီးတဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တွေတပ်လုံးပြုတ်သေဆုံးကုန်တယ်လို့နောက်ဆုံးသိရတယ်။ထိုဒေသမှာငါးရက်ဆက်တိုက်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။ပထမရက်တွေမှာစစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာTLNAစခန်းကိုလေကြောင်းချီတပ်တွေနဲ့အလွယ်တကူဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်နိုင်မယ်လို့ထင်ခဲ့တယ်။ဒါကြောင်းရဟတ်ယာဉ်တွေနဲ့အင်အားတစ်ရာလောက်နဲ့ကနဦးဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။ဒါပေမယ့်မြေပြင်ရောက်ရောက်ချင်းမှာပဲTLNAတပ်တွေရဲ့ဝိုင်းဝန်းတိုက်ခိုက်မှုကိုမရှုမလှခံလိုက်ရတယ်။စစ်ကောင်စီတပ်တွေအခြေအနေမကောင်းတာကြောင်းလေကြောင်းကနေနောက်တစ်သုတ်စစ်ကူအင်အားငါးဆယ်ခန့်ထပ်ဖြည့်ပေးသေးတယ်။ထိုအင်အားတွေအကုန်လုံးTLNAတပ်တွေအလယ်မှာပိတ်မိနေတာကြောင့်လက်နက်ကြီးရောလေကြောင်းပစ်ကူတွေပါအဆမတန်ပေးခဲ့တယ်။တိုက်လေယာဉ်နဲ့လာရောက်တိုက်ခိုက်မှုဆိုရင်အကြိမ်လေးဆယ်ခန့်တောင်ရှိခဲ့တယ်။ဒါပေမယ့်ငါးရက်တာတိုက်ပွဲတွေအပီးမှာထိုစစ်ကောင်စီတပ်တွေအကုန်လုံးမဖောက်ထွက်နိုင်ပဲထိုနေရာမှာတင်အတုံးအရုန်းသေဆုံးကုန်ကြတယ်။ စစ်ကောင်စီဟာစစ်ကိုင်းမှာအောင်မြင်ခဲ့တဲ့လေကြောင်းချီအလစ်အငိုက်စစ်ဆင်ရေးမျိုးကိုEAOအဖွဲ့တွေကိုတိုက်ခိုက်ရမှာလဲအဆင်ပြေလိမ့်မယ်လို့ယူဆခဲ့ပုံပဲ။တကယ်တမ်းမှာတော့အတွေ့အကြုံနဲ့လက်နက်အင်အားအပြည့်အစုံရှိတဲ့လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့တွေ့တော့မရှုမလှလည်စင်းခံလိုက်ရတာပဲ။ဒီဖြစ်ရပ်ကိုနမူနာယူပြီးအညာဒေသမှာလဲစစ်ကောင်စီရဲ့လေကြောင်းကဝင်ရောက်စီးနင်းမှုမျိုးကိုတတ်နိုင်သလောက်ပြင်ဆင်ထားသင့်တယ်။အညာဒေသမှာလက်နက်အင်အားမတောင့်တင်းသေးပေမယ့်လဲစုဖွဲ့မှုကောင်းကောင်းနဲ့ပြန်လည်ရင်ဆိုင်နိုင်ရင်စစ်သူပုန်တွေထင်တိုင်းကြဲနိုင်တော့မှာမဟုတ်ဘူး။

အကြမ်းဖက်စစ်တပ်ဟာတိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေရေးမလှပေမယ့်စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာတော့ရွာစဉ်လှည့်ပြီးမီးရှို့ဖျက်စီးနေဆဲပါပဲ။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကရေဦး၊ခင်ဦး၊ဒီပဲယင်း၊ဝက်လက်၊ထီးချိုင့်စတဲ့မြို့နယ်တွေထဲကရွာတွေတစ်ခုမှမကျန်အောင်ဖျက်စီးနေတယ်။စာရင်းတွေအရပြီးခဲ့တဲ့လထဲမှာတစ်နေ့ကိုအနည်းဆုံးအိမ်ခြေတစ်ရာခန့်မီးရှို့ဖျက်စီးခံခဲ့ရတယ်။နိုဝင်ဘာလဟာစစ်ကိုင်းထဲမှာဒုတိယအများဆုံးဖျက်စီးခံရတဲ့လဖြစ်လာတယ်။ပွင့်လင်းရာသီရောက်လာပြီဆိုတော့စစ်သူပုန်တွေဟာစိတ်တိုင်းကျအကြမ်းဖက်လာနိုင်တယ်။ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေကနိုင်သလောက်ခုခံကာကွယ်နေပေမယ့်လက်နက်အင်အားမပြည့်စုံမှုကြောင့်ထိရောက်မှုမရှိသလောက်ပဲ။ကြာရင်စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာရွာတွေကျန်တော့မယ်မထင်ဘူး။

ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုNLDပါတီဝင်နှစ်ဦးနဲ့စစ်ကောင်စီကပေးတွေ့ပါတယ်။ထိုNLDပါတီဝင်နှစ်ဦးဟာရန်ကုန်တိုင်းလမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်းနဲ့ဧရာဝတီတိုင်းလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တို့ဖြစ်ပြီးစစ်ကောင်စီဖက်ကိုဘက်ပြောင်းသွားသူတွေပါ။သူတို့နှစ်ဦးဟာစစ်ကောင်စီရဲ့စေခိုင်းချက်အရလာမယ့်အတုအယောင်ရွှေးကောက်ပွဲမှာNLDပါတီဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့အမေစုကိုခွင့်တောင်းခဲ့ပါတယ်။အမေစုကတော့ပြတ်ပြတ်သားသားပဲခွင့်မပြုတဲ့အကြောင်းနဲ့နောက်တစ်ခါလာမတွေ့ဖို့ပါပြောလိုက်တယ်။ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ဒီတခေါက်စစ်ကောင်စီဘယ်လိုအပျော့ဆွဲညှိုနှိုင်းမှုမျိုးကိုမှလက်ခံတော့မယ်မထင်ဘူး။သူမဟာတော်လှန်ရေးအတွက်သူမရဲ့မှတ်ချက်ကိုဒေါက်တာရှောင်တာနယ်ကတဆင့်သတင်းစကားပါးခဲ့သေးတယ်။ဒီမိုကရေစီမှာပါဝင်နေတဲ့လူငယ်တွေအားလုံးအတွက်ဂုဏ်ယူနေတယ်လို့ပြောခဲ့တယ်။သူမရဲ့မှတ်ချက်ကိုအခုဆိုရင်တကမ္ဘာလုံးသိရှိသွားခဲ့ပါပြီ။

ပြီးခဲ့တဲ့လထဲမှာEAOတွေငြိမ်ချက်သားကောင်းနေတယ်လို့ပြောမိလို့လားမသိဘူးဒီလမှာတော့လဆန်းပိုင်းကတည်းကတိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေမှာခုခံစစ်ရောနယ်မြေသိမ်းစစ်ရောတိုက်ပွဲတွေအပြင်းအထန်ကိုဖြစ်ပွားနေတယ်။ပထမကယား(KNDF)နဲ့ကရင်(KNU)မှာ၊ပြီးတော့ကချင်(KIA)၊တဆက်ထဲမှာပဲရှမ်းမြောက်မှာMNDAA နဲ့TLNAစတဲ့EAOတွေနဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တို့အပြင်းအထန်ကိုတိုက်ခိုက်နေကြတယ်။ကယားနဲ့ကရင်မှာတော့နယ်မြေသိမ်းပွဲတွေပေါ့။ကျန်တဲ့ဒေသတွေမှာတော့စစ်တပ်ကစစ်ကြောင်းထိုးလာလို့ခုခံစစ်ဆင်နွဲနေကြတာပါ။TLNAနဲ့နမ့်ဆန့်မြို့နားကတိုက်ပွဲဆိုဒီနေ့အပါအဝင်သုံးရက်ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီ။TLNAတပ်ဖွဲ့တွေရှိနေတဲ့ရွာကိုလေကြောင်းကရဟတ်ယာဉ်နဲ့ဝင်စီးတဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာဝိုင်းဝန်းပိတ်ဆို့ခံနေရလို့တိုက်စစ်ကနေခံစစ်ဖြစ်သွားပြီးဖောက်ထွက်ဖို့ကြိုးစားနေရတယ်။စစ်ကောင်စီဘက်ကလက်နက်ကြီးနဲ့လေကြောင်းပစ်ကူအမြောက်အများသုံးနေပေမယ့်အခြေအနေကတော့သိပ်မဟန်လှဘူး။စစ်တပ်ရဲ့ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးတောင်အပစ်ခံပြီးပျက်မကျပေမယ့်သုံးမရအောင်ပျက်စီးသွားတယ်။ကျန်တဲ့ဒေသတွေမှာလဲစစ်ကောင်စီတပ်တွေအရေးမသာပဲအကျအဆုံးများစွာရှိနေတယ်။

US NDAA အကြောင်းပြောရရင်ဒီနှစ်မှာတော့အမေရိကန်အစိုးရဟာမြန်မာ့အရေးကိုပိုမိုအာရုံစိုက်လာတယ်။ဒါဟာလဲစစ်ကောင်စီဟာရုရှားနဲ့အလွန်နီးကပ်သွားတာတွေလဲပါမှာပေါ့။ဒီလိုသာတကယ်ဖြစ်လာရင်စစ်ကောင်စီဟာကိုယ့်သေတွင်းကိုယ်တူးနေတာပဲ။ဒီနှစ်မှာတော့ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားနေသူတွေကိုလက်နက်ကလွဲလို့ငွေကြေးနည်းပညာအကူအညီတွေပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ပေးသွားမယ့်သဘောရှိတယ်။ဒါပေမယ့်အဓိကလိုနေတာကလက်နက်ပဲလေ။ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်တိုးတက်မှုရှိလာတယ်လို့ပြောရမှာပဲ။ရသလောက်တော့ယူရမှာပဲ။ စိတ်ထဲမရှင်းတာတစ်ခုတော့ရှိတယ်။မနှစ်ကလဲ US NDAAမှာNUGနဲ့ EAOတွေကိုဒေါ်လာသန်း၁၃၀ကျော်ထောက်ပံ့မယ်လို့ကြေငြာသွားတယ်။ပီးတော့ဘာမှထပ်မသိရတော့ဘူး။အဲ့ဒီငွေတွေကိုတကယ်ရောရလိုက်ရဲ့လား၊ရရင်လဲဘယ်နေရာတွေမှာအသုံးပြုလိုက်လဲဘယ်သူမှတရားဝင်ထုတ်ပြန်ကြေငြာတာမတွေ့ရဘူး။‌ဒေါ်လာသန်း၁၃၀ကျော်ဆိုတာတော်လှန်ရေးအတွက်နည်းတဲ့ပမာဏတော့မဟုတ်ဘူး။လူအတော်များများဒီအချက်ကိုသတိမထားမိကြဘူး။ဒီတခေါက်လဲအဲ့လိုပဲပေးသာပေး၍မရအစပျောက်ဖြစ်သွားမှာကိုတော့စိုးရိမ်မိတယ်။

စစ်တပ်ကိုပိုမိုအရေးယူဒဏ်ခတ်ရန်နဲ့မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေးကိုပံ့ပိုးကူညီရန်အချက်တွေပါဝင်တဲ့US NDAAဥပဒေကြမ်းကိုအမေရိကန်အောက်လွတ်တော်ကအတည်ပြုလိုက်တယ်။ထိုဥပဒေထဲမှာBurma Actဥပဒေတစ်ခုလုံးကိုပါထည့်သွင်းထားတယ်လို့သိရတယ်။အောက်လွတ်တော်ကအတည်ပြုပြီးရင်အထက်လွတ်တော်ကိုဖြတ်ပြီးနောက်ဆုံးသမ္မတဘိုင်ဒန်လက်မှတ်ထိုးပြီးရင်တော့အတည်ဖြစ်လာမယ်။ ထိုဥပဒေထဲမှာမြန်မာ့အရေးအတွက်အဓိကအချက်တွေအနေနဲ့စစ်ကောင်စီရဲ့ရေနံနဲ့သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကိုပိတ်ဆို့ဖို့ဖြစ်လာလိမ့်မယ်။တခြားသက်ဆိုင်တဲ့ပိတ်ဆို့မှုတွေလဲပါလာလိမ့်မယ်။ဒီမိုကရေစီဖက်တော်သားတွေအတွက်တော့တစ်နှစ်ကိုဒေါ်လာသန်းငါးဆယ်နဲ့ငါးနှစ်စာရန်ပုံငွေတွေချမှတ်ပေးလိမ့်မယ်။လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီဒေါ်လာသန်း၂၂၀ပေးသွားဖို့လဲပါဝင်တယ်။အရေးအကြီးဆုံးအချက်အနေနဲ့ကEAOPDFတွေကိုလက်နက်မဟုတ်တဲ့နည်းပညာအကူအညီတွေပေးသွားမယ်။မနှစ်ကNDAAဥပဒေထပ်စာရင်တိုးတက်မှုရှိလာတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်။ထိုဥပဒေဟာဒီလမကုန်ခင်အတည်ဖြစ်မယ်လို့ယူဆရတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာလဲတဂျိမ်းဂျိမ်းနဲ့ဆော်နေကြပြီ။ရှမ်းမြောက်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့TLNAထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေထဲကရွာတစ်ရွာကိုစစ်တပ်ကလေကြောင်းကနေအလစ်အငိုက်ဝင်စီးတယ်။ထိုရွာမှာTLNAထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေရှိနေတယ်လို့ယူဆပြီးရဟတ်ယာဥ်ငါးစီးနဲ့အင်အားနှစ်ရာခန့်သုံးပြီးဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်တာပါ။ဒါပေမယ့်ထိုနယ်မြေဟာTLNAနယ်မြေဖြစ်တဲ့အတွက်စစ်တပ်ရဲ့လျှပ်တပြက်ထိုးစစ်ဟာအရာမရောက်ပဲပြန်အဝိုင်းခံလိုက်ရတယ်။စစ်သူပုန်တွေအတွက်ကတော့ကံဆိုးတာပဲ။မနေ့ကတည်းကအခုချိန်ထိတိုက်ပွဲပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေပြီးစစ်သူပုန်တွေပိတ်မိနေတယ်။မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေထဲမှာTLNAဟာစစ်တပ်နဲ့တိုက်ပွဲကြီးတွေဖြစ်လေ့မရှိဘူး။အခုတကြိမ်မှာတော့စစ်တပ်ကရန်စလာတာကြောင့်အခြေအနေတွေအတော်ပြင်းထန်မယ့်သဘောရှိတယ်။ တရုတ်နယ်စပ်မြို့လေးဖြစ်တဲ့ချင်းရွှေဟော်ဘက်မှာလဲစစ်တပ်နဲ့မြောက်ပိုင်းကနောက်EAOတဖွဲ့ဖြစ်တဲ့MNDAAတို့နှစ်ရက်ဆက်တိုက်တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတယ်။လောက်ကိုင်မြို့ပေါ်မှာတောင်ပြည်သူတွေရုတ်ရုတ်သဲသဲဖစ်နေကြပြီ။မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမယ်ဆိုတဲ့သတင်းကြောင့်မြို့ပေါ်အလုပ်သမားတွေအစုလိုက်အပြုံလိုက်မြို့ကိုစွန့်ခွာနေကြတယ်။တကယ်ဖြစ်လာရင်တော့ပွဲကြီးပွဲကောင်းပဲ။