အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

အကြမ်းဖက်စစ်တပ်ဟာတိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေရေးမလှပေမယ့်စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာတော့ရွာစဉ်လှည့်ပြီးမီးရှို့ဖျက်စီးနေဆဲပါပဲ။စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲကရေဦး၊ခင်ဦး၊ဒီပဲယင်း၊ဝက်လက်၊ထီးချိုင့်စတဲ့မြို့နယ်တွေထဲကရွာတွေတစ်ခုမှမကျန်အောင်ဖျက်စီးနေတယ်။စာရင်းတွေအရပြီးခဲ့တဲ့လထဲမှာတစ်နေ့ကိုအနည်းဆုံးအိမ်ခြေတစ်ရာခန့်မီးရှို့ဖျက်စီးခံခဲ့ရတယ်။နိုဝင်ဘာလဟာစစ်ကိုင်းထဲမှာဒုတိယအများဆုံးဖျက်စီးခံရတဲ့လဖြစ်လာတယ်။ပွင့်လင်းရာသီရောက်လာပြီဆိုတော့စစ်သူပုန်တွေဟာစိတ်တိုင်းကျအကြမ်းဖက်လာနိုင်တယ်။ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေကနိုင်သလောက်ခုခံကာကွယ်နေပေမယ့်လက်နက်အင်အားမပြည့်စုံမှုကြောင့်ထိရောက်မှုမရှိသလောက်ပဲ။ကြာရင်စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာရွာတွေကျန်တော့မယ်မထင်ဘူး။

ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုNLDပါတီဝင်နှစ်ဦးနဲ့စစ်ကောင်စီကပေးတွေ့ပါတယ်။ထိုNLDပါတီဝင်နှစ်ဦးဟာရန်ကုန်တိုင်းလမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်းနဲ့ဧရာဝတီတိုင်းလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တို့ဖြစ်ပြီးစစ်ကောင်စီဖက်ကိုဘက်ပြောင်းသွားသူတွေပါ။သူတို့နှစ်ဦးဟာစစ်ကောင်စီရဲ့စေခိုင်းချက်အရလာမယ့်အတုအယောင်ရွှေးကောက်ပွဲမှာNLDပါတီဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့အမေစုကိုခွင့်တောင်းခဲ့ပါတယ်။အမေစုကတော့ပြတ်ပြတ်သားသားပဲခွင့်မပြုတဲ့အကြောင်းနဲ့နောက်တစ်ခါလာမတွေ့ဖို့ပါပြောလိုက်တယ်။ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ဒီတခေါက်စစ်ကောင်စီဘယ်လိုအပျော့ဆွဲညှိုနှိုင်းမှုမျိုးကိုမှလက်ခံတော့မယ်မထင်ဘူး။သူမဟာတော်လှန်ရေးအတွက်သူမရဲ့မှတ်ချက်ကိုဒေါက်တာရှောင်တာနယ်ကတဆင့်သတင်းစကားပါးခဲ့သေးတယ်။ဒီမိုကရေစီမှာပါဝင်နေတဲ့လူငယ်တွေအားလုံးအတွက်ဂုဏ်ယူနေတယ်လို့ပြောခဲ့တယ်။သူမရဲ့မှတ်ချက်ကိုအခုဆိုရင်တကမ္ဘာလုံးသိရှိသွားခဲ့ပါပြီ။

ပြီးခဲ့တဲ့လထဲမှာEAOတွေငြိမ်ချက်သားကောင်းနေတယ်လို့ပြောမိလို့လားမသိဘူးဒီလမှာတော့လဆန်းပိုင်းကတည်းကတိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေမှာခုခံစစ်ရောနယ်မြေသိမ်းစစ်ရောတိုက်ပွဲတွေအပြင်းအထန်ကိုဖြစ်ပွားနေတယ်။ပထမကယား(KNDF)နဲ့ကရင်(KNU)မှာ၊ပြီးတော့ကချင်(KIA)၊တဆက်ထဲမှာပဲရှမ်းမြောက်မှာMNDAA နဲ့TLNAစတဲ့EAOတွေနဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တို့အပြင်းအထန်ကိုတိုက်ခိုက်နေကြတယ်။ကယားနဲ့ကရင်မှာတော့နယ်မြေသိမ်းပွဲတွေပေါ့။ကျန်တဲ့ဒေသတွေမှာတော့စစ်တပ်ကစစ်ကြောင်းထိုးလာလို့ခုခံစစ်ဆင်နွဲနေကြတာပါ။TLNAနဲ့နမ့်ဆန့်မြို့နားကတိုက်ပွဲဆိုဒီနေ့အပါအဝင်သုံးရက်ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီ။TLNAတပ်ဖွဲ့တွေရှိနေတဲ့ရွာကိုလေကြောင်းကရဟတ်ယာဉ်နဲ့ဝင်စီးတဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာဝိုင်းဝန်းပိတ်ဆို့ခံနေရလို့တိုက်စစ်ကနေခံစစ်ဖြစ်သွားပြီးဖောက်ထွက်ဖို့ကြိုးစားနေရတယ်။စစ်ကောင်စီဘက်ကလက်နက်ကြီးနဲ့လေကြောင်းပစ်ကူအမြောက်အများသုံးနေပေမယ့်အခြေအနေကတော့သိပ်မဟန်လှဘူး။စစ်တပ်ရဲ့ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးတောင်အပစ်ခံပြီးပျက်မကျပေမယ့်သုံးမရအောင်ပျက်စီးသွားတယ်။ကျန်တဲ့ဒေသတွေမှာလဲစစ်ကောင်စီတပ်တွေအရေးမသာပဲအကျအဆုံးများစွာရှိနေတယ်။

US NDAA အကြောင်းပြောရရင်ဒီနှစ်မှာတော့အမေရိကန်အစိုးရဟာမြန်မာ့အရေးကိုပိုမိုအာရုံစိုက်လာတယ်။ဒါဟာလဲစစ်ကောင်စီဟာရုရှားနဲ့အလွန်နီးကပ်သွားတာတွေလဲပါမှာပေါ့။ဒီလိုသာတကယ်ဖြစ်လာရင်စစ်ကောင်စီဟာကိုယ့်သေတွင်းကိုယ်တူးနေတာပဲ။ဒီနှစ်မှာတော့ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားနေသူတွေကိုလက်နက်ကလွဲလို့ငွေကြေးနည်းပညာအကူအညီတွေပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ပေးသွားမယ့်သဘောရှိတယ်။ဒါပေမယ့်အဓိကလိုနေတာကလက်နက်ပဲလေ။ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်တိုးတက်မှုရှိလာတယ်လို့ပြောရမှာပဲ။ရသလောက်တော့ယူရမှာပဲ။ စိတ်ထဲမရှင်းတာတစ်ခုတော့ရှိတယ်။မနှစ်ကလဲ US NDAAမှာNUGနဲ့ EAOတွေကိုဒေါ်လာသန်း၁၃၀ကျော်ထောက်ပံ့မယ်လို့ကြေငြာသွားတယ်။ပီးတော့ဘာမှထပ်မသိရတော့ဘူး။အဲ့ဒီငွေတွေကိုတကယ်ရောရလိုက်ရဲ့လား၊ရရင်လဲဘယ်နေရာတွေမှာအသုံးပြုလိုက်လဲဘယ်သူမှတရားဝင်ထုတ်ပြန်ကြေငြာတာမတွေ့ရဘူး။‌ဒေါ်လာသန်း၁၃၀ကျော်ဆိုတာတော်လှန်ရေးအတွက်နည်းတဲ့ပမာဏတော့မဟုတ်ဘူး။လူအတော်များများဒီအချက်ကိုသတိမထားမိကြဘူး။ဒီတခေါက်လဲအဲ့လိုပဲပေးသာပေး၍မရအစပျောက်ဖြစ်သွားမှာကိုတော့စိုးရိမ်မိတယ်။

စစ်တပ်ကိုပိုမိုအရေးယူဒဏ်ခတ်ရန်နဲ့မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေးကိုပံ့ပိုးကူညီရန်အချက်တွေပါဝင်တဲ့US NDAAဥပဒေကြမ်းကိုအမေရိကန်အောက်လွတ်တော်ကအတည်ပြုလိုက်တယ်။ထိုဥပဒေထဲမှာBurma Actဥပဒေတစ်ခုလုံးကိုပါထည့်သွင်းထားတယ်လို့သိရတယ်။အောက်လွတ်တော်ကအတည်ပြုပြီးရင်အထက်လွတ်တော်ကိုဖြတ်ပြီးနောက်ဆုံးသမ္မတဘိုင်ဒန်လက်မှတ်ထိုးပြီးရင်တော့အတည်ဖြစ်လာမယ်။ ထိုဥပဒေထဲမှာမြန်မာ့အရေးအတွက်အဓိကအချက်တွေအနေနဲ့စစ်ကောင်စီရဲ့ရေနံနဲ့သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကိုပိတ်ဆို့ဖို့ဖြစ်လာလိမ့်မယ်။တခြားသက်ဆိုင်တဲ့ပိတ်ဆို့မှုတွေလဲပါလာလိမ့်မယ်။ဒီမိုကရေစီဖက်တော်သားတွေအတွက်တော့တစ်နှစ်ကိုဒေါ်လာသန်းငါးဆယ်နဲ့ငါးနှစ်စာရန်ပုံငွေတွေချမှတ်ပေးလိမ့်မယ်။လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီဒေါ်လာသန်း၂၂၀ပေးသွားဖို့လဲပါဝင်တယ်။အရေးအကြီးဆုံးအချက်အနေနဲ့ကEAOPDFတွေကိုလက်နက်မဟုတ်တဲ့နည်းပညာအကူအညီတွေပေးသွားမယ်။မနှစ်ကNDAAဥပဒေထပ်စာရင်တိုးတက်မှုရှိလာတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်။ထိုဥပဒေဟာဒီလမကုန်ခင်အတည်ဖြစ်မယ်လို့ယူဆရတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာလဲတဂျိမ်းဂျိမ်းနဲ့ဆော်နေကြပြီ။ရှမ်းမြောက်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့TLNAထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေထဲကရွာတစ်ရွာကိုစစ်တပ်ကလေကြောင်းကနေအလစ်အငိုက်ဝင်စီးတယ်။ထိုရွာမှာTLNAထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေရှိနေတယ်လို့ယူဆပြီးရဟတ်ယာဥ်ငါးစီးနဲ့အင်အားနှစ်ရာခန့်သုံးပြီးဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်တာပါ။ဒါပေမယ့်ထိုနယ်မြေဟာTLNAနယ်မြေဖြစ်တဲ့အတွက်စစ်တပ်ရဲ့လျှပ်တပြက်ထိုးစစ်ဟာအရာမရောက်ပဲပြန်အဝိုင်းခံလိုက်ရတယ်။စစ်သူပုန်တွေအတွက်ကတော့ကံဆိုးတာပဲ။မနေ့ကတည်းကအခုချိန်ထိတိုက်ပွဲပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေပြီးစစ်သူပုန်တွေပိတ်မိနေတယ်။မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေထဲမှာTLNAဟာစစ်တပ်နဲ့တိုက်ပွဲကြီးတွေဖြစ်လေ့မရှိဘူး။အခုတကြိမ်မှာတော့စစ်တပ်ကရန်စလာတာကြောင့်အခြေအနေတွေအတော်ပြင်းထန်မယ့်သဘောရှိတယ်။ တရုတ်နယ်စပ်မြို့လေးဖြစ်တဲ့ချင်းရွှေဟော်ဘက်မှာလဲစစ်တပ်နဲ့မြောက်ပိုင်းကနောက်EAOတဖွဲ့ဖြစ်တဲ့MNDAAတို့နှစ်ရက်ဆက်တိုက်တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားနေတယ်။လောက်ကိုင်မြို့ပေါ်မှာတောင်ပြည်သူတွေရုတ်ရုတ်သဲသဲဖစ်နေကြပြီ။မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမယ်ဆိုတဲ့သတင်းကြောင့်မြို့ပေါ်အလုပ်သမားတွေအစုလိုက်အပြုံလိုက်မြို့ကိုစွန့်ခွာနေကြတယ်။တကယ်ဖြစ်လာရင်တော့ပွဲကြီးပွဲကောင်းပဲ။

ကချင်ပြည်နယ်၊ဖားကန့်မြို့နယ်ဖက်မှာစစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့KIA၊PDFတွေအကြားတိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားလာတယ်။စစ်ကောင်စီတပ်သားသုံးယောက်ကိုKIAကဖမ်းဆီးလိုက်တာကြောင့်စစ်တပ်ကအင်အား၂၀၀ခန့်နဲ့စစ်ကြောင်းထိုးလာတာဖြစ်တယ်။ကချင်ပြည်နယ်မှာတော့ဖားကန့်ဒေသဟာတိုက်ပွဲတွေနဲ့အတော်နေသားကျနေပြီ။လောလောဆယ်မှာဖားကန့်မြို့တဝိုက်ကိုKIA၊PDFတွေကထိန်းချုပ်ထားပြီးစစ်တပ်ကတော့မြေပြင်မှာစိုးမိုးမှုသိပ်မရှိတော့ပဲလေကြောင်းကဗုံးကြဲတာနဲ့လက်နက်ကြီးနဲ့ရမ်းပစ်တာသာလုပ်တော့တယ်။စစ်ကြောင်းထိုးရင်းလဲရမ်းသမ်းပြီးထိုးနေရတယ်။ ထို့အတူကရင်ပြည်နယ်မှာလဲKNUတပ်မဟာ၁နဲ့တပ်မဟာ၃နယ်မြေတွေမှာစစ်တပ်ကထိုးစစ်တွေပြုလုပ်ဖို့ပြင်ဆင်နေတယ်လို့သိရတယ်။နာမည်ကြီးတပ်မဟာ၅ကတော့မနေ့ကပဲစစ်ကောင်စီတပ်စခန်းသုံးခုကိုတပြိုင်နက်တိုက်ခိုက်နေတယ်။ထိုအထဲမှစခန်းတစ်ခုကိုသိမ်းပိုက်ရရှိပြီးကျန်စခန်းတွေကိုသိမ်းနိုင်ဖို့ဆက်လက်ကြိုးစားနေတယ်။နေ့စဥ်နဲ့အမျှတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတဲ့ကရင်ပြည်နယ်မှာတော့KNUကတဖြည်းဖြည်းစစ်ရှိန်မြှင့်လာပြီလို့ယူဆရတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းတမူးမြို့နယ်မှာအမျိုးသမီးတစ်ဦးလမ်းပေါ်မှာနှိပ်စက်ခံရပြီးပစ်သတ်လိုက်တဲ့ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့တယ်။ဗီဒီယိုဖိုင်တွေလဲပျံ့နှံလာတယ်။ထူးခြားတာကစစ်တပ်ကလုပ်တာမဟုတ်ပဲတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုကကျူးလွန်လိုက်တာပါ။ထိုအမျိုးသမီးဟာNon CDMဆရာမတစ်ဦးဖြစ်ပြီးစစ်တပ်သတင်းပေးလို့သတ်မှတ်ကာသတ်ဖြတ်လိုက်တာတဲ့။တကယ်ကထိုအမှုလောက်နဲ့လူတစ်ယောက်ကိုသတ်စရာအကြောင်းမရှိပါဘူး။ဒီလိုဖြစ်ရပ်မျိုးအရင်ကလဲနယ်တွေမှာဖြစ်ပွားဖူးတယ်။ဒါပေမယ့်ဒီလောက်အသံထွက်မလာခဲ့ဘူး။စစ်ကောင်စီအတွက်ကတော့တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကိုထိုးချစရာအကွက်တွေ့သွားတာပေါ့။ NUGကတော့ထိုဖြစ်စဉ်ကိုသူတို့လက်အောက်ခံအဖွဲ့တစ်ခုကလုပ်တယ်ဆိုတာဝန်ခံသွားတယ်။စုံစမ်းစစ်ဆေးအပစ်ပေးမှုတွေပြုလုပ်သွားမယ်လို့ဆိုတယ်။တစ်ခုအမှတ်ယူစရာကောင်းတာကNUGဟာလူသိများလာတဲ့ဒီလိုကိစ္စမျိုးအပေါ်မှာစစ်ကောင်စီလိုခေါင်းမရှောင်ဘူး။လွှဲမချဘူး။တာဝန်ယူမှု၊တာဝန်ခံမှုတွေနဲ့အလုပ်လုပ်သွားတယ်။ဒါပေမယ့်မြေပြင်မှာကိုယ့်အဖွဲ့တွေဒီလိုမျိုးထပ်ပြီးမကျူးလွန်အောင်တင်းတင်းကျပ်ကျပ်ကိုင်တွယ်သင့်တယ်။

ကယားပြည်နယ်ဒီမော့ဆိုမြို့နယ်ထဲကစစ်ကောင်စီတပ်တွေတပ်စွဲထားတဲ့ရွာလေးရွာကိုKNDFပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေကထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေတယ်။တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ထိုးစစ်ဆင်မှုကြောင့်စစ်ကောင်စီတပ်တွေထိုနေရာတွေကဆုတ်ခွာပေးလိုက်ရတယ်။တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကတော့စစ်ကောင်စီထောင်ထားခဲ့တဲမြေမြုပ်မိုင်းတွေကြောင့်ရွာသားတွေကိုရွာထဲပြန်မဝင်ကြသေးဖို့ပြောထားတယ်။ဒါပေမယ့်လဲစစ်တပ်ကသူတို့ဆုတ်ပေးလိုက်ရတဲ့နေရာတွေကိုပြန်ရဖို့စစ်ကြောင်းသုံးခုနဲ့အင်အားအလုံးအရင်းသုံးပြီးစစ်ကြောင်းပြန်ထိုးလာတယ်။အခုရက်တွေမှာဆိုလေကြောင်းကရောအတွဲလိုက်ဒုံးတွေပါသုံးပြီးတိုက်ခိုက်နေတယ်။အခြေအနေတွေငြိမ်သက်နေတာကြာပြီဖြစ်တဲ့လွိုင်ကော်မြို့ဘက်မှာလဲKNDFကစစ်သူပုန်တပ်တွေကိုတိုက်ခိုက်နေတယ်။ ကယားပြည်နယ်မှာတော်လှန်အဖွဲ့တွေဘက်ကထိုးစစ်မဆင်နိုင်တာကြာနေပြီ။စစ်ကောင်စီရဲ့ထိုးစစ်တွေကိုပဲခုခံနေရတဲ့အနေအထားကနေအခုတစိတ်တပိုင်းတော့ပြန်လည်တိုက်ခိုက်လာနိုင်ပြီ။ဒါပေမယ့်လဲလက်နက်အင်အားသာလွန်နေတဲ့စစ်သူပုန်တွေကိုတော့ရေရှည်ယှဉ်နိုင်ဖို့ကြိုးစားရဦးမယ်။

မနေ့ကNUGသမ္မတကြီးပြောသွားတဲ့စစ်ကောင်စီနဲ့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းအပေါ်ဝေဖန်သံတွေမျိုးစုံထွက်ပေါ်လာတယ်။တချို့တွေကတော့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအလိုမရှိလို့ပြောကြတယ်။တချို့တွေကတော့NUGလေသံပြောင်းသွားတာလားပေါ့။ တကယ်တော့ယာယီသမ္မတရဲ့တောင်းဆိုချက်တွေဟာ ဖက်စစ်တပ်အနေနဲ့လိုက်လျောဖို့ မဖြစ်နိုင်တဲ့အချက်တွေပါပဲ။ မဖြစ်နိုင်တာတွေကို တောင်းဆိုလိုက်တာမို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ အစီအစဉ်မရှိဘူးဆိုတာ သွယ်ဝိုက်အသိပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ယူဆနိုင်တယ်။တကယ်လို့ အခုသတင်းစကားကို ဖက်စစ်တပ်ဖက်ကသာ တစ်စုံတစ်ခုတုန့်ပြန်လာခဲ့ရင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဟာ တကယ်အထမြောက်လာနိုင်မလားဆိုတာကလည်း စဉ်းစားရမယ့် တစ်ချက်ပဲ။ ယာယီသမ္မတရဲ့တောင်းဆိုချက်တွေထဲမှာ လိုအပ်နေတဲ့အချက်တွေကတော့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလတရားမျှတမှု...