အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

စစ်အာဏာသိမ်းတစ်နှစ်ပြည့်အသံတိတ်သပိတ်ကြီးကိုတနိုင်ငံလုံးမှာညီညာစွာဆင်နွှဲကြတယ်။စာရင်းတွေအရမြို့ပေါင်း၁၉၀ကျော်ပါဝင်ကြတယ်။စစ်ကောင်စီရဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုကြောင့်စျေးတွေဆိုင်တွေဖွင့်ထားကြပေမယ့်ဝယ်သူမရှိတိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်နေတယ်။စစ်ကောင်စီဘက်ကဘယ်လိုပဲဖျက်ဖျက်သူတို့မအောင်မြင်ခဲ့ဘူး။ပြည်သူတွေရဲ့အာဏာရှင်လက်အောက်မှာမနေလိုတဲ့ဆန္ဒကပြင်းပြလွန်းတယ်။ ဒီနေ့မှာပဲအမေရိကန်ကလဲစစ်ကောင်စီရဲ့အပေါင်းအပါတချို့ကိုထပ်ပြီးပိတ်ဆို့အရေးယူလိုက်တယ်။UNသံအမတ်ကတော့စစ်ကောင်စီကိုနေရာပေးချင်တဲ့ပြောဆိုမှုတွေကြောင့်အပြင်းအထန်ဝေဖန်ခံနေရတယ်။ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်နောက်နှစ်ဒီလိုအချိန်မှာတော့ဒီကပ်ဆိုးကြီးအောက်ကလွတ်မြောက်ပါစေလို့မျှော်လင့်တယ်။

မနှစ်ကဒီနေ့ဟာပြည်သူတိုင်းအပူအပင်ကင်းကင်းနဲ့ဖြတ်သန်းခွင့်ရတဲ့နောက်ဆုံးရက်ဖြစ်ခဲ့တယ်။နောက်နေ့မနက်မှာအာဏာသိမ်းပြီးတနိုင်ငံလုံးအမှောင်ကျလိမ့်မယ်လို့ဘယ်သူမှတွေးမိကြမှာမဟုတ်ဘူး။အခုတော့တစ်နှစ်အတွင်းမှာနိုင်ငံရေး၊စီးပွားရေး၊လူမှုရေးအားလုံးစောက်ထိုးမိုးမျှော်တွေဖြစ်ကုန်ပြီ။နိုင်ငံဟာပြည်တွင်းစစ်နုတ်ခမ်းဝပေါ်ကိုရောက်နေပြီ။ဘာတွေဆက်ဖြစ်မလဲဆိုခန့်မှန်းလို့မရပေမယ့်သေချာတာကတော့အကောင်းဘက်ကိုဦးတည်ဖို့လမ်းစအခုချိန်ထိမတွေ့သေးဘူး။၂၀၂၂အတွင်းမှာအခြေအနေတွေဟာပိုမိုဆိုးရွားလာဖို့ပဲရှိမယ်။လူတိုင်းဟာလဲဒါကြီးဘယ်အချိန်ပီးမလဲဆိုတဲ့မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပဲအသက်ဆက်ရှင်နေရတယ်။ဒါကြီးမပီးခင်သေချင်လဲသေသွားနိုင်တယ်။ဘာမှမရေရာတဲ့အမှောင်ကာလကြီးကိုဖြတ်သန်းနေရတယ်။

ကရင်ပြည်နယ်KNUနယ်မြေဖာပွန်မြို့ကNon CDMစစ်ကောင်စီဝန်ထမ်းတွေကိုဖေဖော်ဝါရီ၁၀ရက်နေ့နောက်ဆုံးထားပြီးထွက်ခွာကြဖို့KNUကကြေငြာလိုက်တယ်။အလားတူပဲစစ်ကိုင်းတိုင်းမြောင်၊ကောလင်း၊ချင်းပြည်နယ်တွေမှာလဲNon CDMဝန်ထမ်းတွေထွက်သွားဖို့ထုတ်ပြန်ချက်တွေထွက်လာတယ်။ အာဏာသိမ်းကာလတစ်နှစ်ပြည့်ခါနီးမှာNUGဟာနယ်မြေစိုးမိုးမှုရယူနိုင်မယ့်အခြေအနေဟာတဖြည်းဖြည်းနဲ့တော့ရုပ်လုံးပေါ်လာပြီ။အခုလောလောဆယ်ရွာတွေကိုPDFတွေစိုးမိုးထားပြီးမြို့တွေပေါ်ကစစ်ကောင်စီယန္တရားကိုရပ်တန့်သွားအောင်လုပ်နိုင်ရင်အဲ့ဒီနယ်တွေမှာစစ်ကောင်စီဟာအသက်မဲ့သလောက်ဖြစ်သွားပြီ။တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့Non CDM တွေထွက်သွားဖို့ကြေငြာချက်တွေမှာDead lineကိုဖေဖော်ဝါရီ၁၀ရက်ပေးထားတော့အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းဘာတွေဖြစ်လာမလဲဆိုတာစိတ်ဝင်စားစရာပဲ။

ဖေဖော်ဝါရီ၁ရက်နေ့မှာပြုလုပ်မယ့်အသံတိတ်သပိတ်ကိုစစ်ကောင်စီဟာအလွန်အမင်းကြောက်လန့်နေတယ်။အသံတိတ်သပိတ်မအောင်မြင်ဖို့နည်းမျိုးစုံသုံးပြီးကြိုးစားနေတယ်။စျေးတွေ၊ဆိုင်တွေကိုအတင်းဖွင့်ခိုင်းတယ်။အဲ့ဒီနေ့မှာပိတ်မယ်လို့ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာတင်မိတဲ့ဆိုင်ပိုင်ရှင်တွေကိုမတရားဖမ်းဆီးနေတယ်။အဲ့ဒီနေ့မှာပဲတပ်ထောက်ခံပွဲတွေပြုလုပ်ဖို့စီစဉ်နေတယ်။မန္တလေးမှာဆိုနေ့ခင်းကြောင်တောင်စက်ဘီးစီးပြိုင်ပွဲလုပ်မယ်တဲ့။သွေးရူးသွေတန်းနဲ့ထင်ရာမြင်ရာတွေအကုန်လျှောက်လုပ်ခိုင်းနေတယ်။သူတို့ကအဲ့ဒီလိုဖျက်စီးလေလေ၊ပြည်သူကသပိတ်အောင်မြင်ဖို့စိတ်အားထက်သန်လေလေဆိုတာမသိကြဘူး။ဘယ်လိုပဲနှောက်ယှက်နေပါစေအဲ့ဒီနေ့အောင်မြင်မှာသေချာတယ်။

မိုဘိုင်းအင်တာနက်တွေမှာVPNသုံးရင်အရေးယူလို့ရမယ့်ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေတစ်ခုကိုစစ်ကောင်စီကပြဌာန်းဖို့ကြိုးစားနေပြီ။ဒါပေမယ့်ဥပဒေတောင်တရားဝင်မထွက်သေးပဲမြေပြင်မှာတော့ဖုန်းထဲမှာVPN Applicationတွေ့ရင်ဖမ်းဆီးမှုတွေစတင်လုပ်ဆောင်လာတယ်။အရင်ကဖုန်းတွေစစ်ရင်ဖေ့ဘုတ်ကိုအဓိကစစ်ပေမယ့်အခုVPN တွေပါစစ်နေပြီ။ တွေ့ရင်ဖုန်းသိမ်းမယ်၊ငွေတောင်းမယ်။ အဓိကကတော့အောက်ခြေမှာစစ်ကောင်စစ်တပ်သားတွေငွေညှစ်ဖို့ပိုပြီးအဆင်ပြေသွားတယ်။အခုဆိုအပြင်သွားရင်ဖုန်းထဲကfacebook,VPNတွေဖျက်၊အိမ်ရောက်ရောက်ရင်ပြန်ထည့်နဲ့အရေးမပါတဲ့အလုပ်တွေလုပ်နေရတယ်။ ဖုန်းဆိုတာလူတစ်ယောက်ရဲ့pravicyပဲ။အခုတောင်လူ့အခွင့်အရေးကိုပြောင်ပြောင်တင်းတင်းချိုးဖောက်ရုံတင်မကပဲသူခိုးဓားမြတွေလိုငွေတောင်းနေကြတယ်။ပြည်သူတွေရဲ့အင်တာနက်အသုံးပြုနိုင်မှုကိုလဲတရစ်ပီးတရစ်ပိုမိုတင်းကျပ်လာနေပြီ။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီNUCCရဲ့ပထမဆုံးပြည်သူ့ညီလာခံကိုဒီနေ့မှာစလုပ်တယ်။ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ်ရေးဆွဲရန်နှင့်NUGကိုအတည်ပြုဖို့ဆွေးနွေးကြမယ်လို့ပြောထားတယ်။ဒါပေမယ့်အဲ့ဒီပြည်သူ့ညီလာခံအကြောင်းကိုပြည်သူတော်တော်များများမသိကြဘူး။NUCCဆိုတာNUGကိုမွေးဖွားပေးလိုက်တဲ့အဖွဲ့အစည်းပဲ။တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေပါပူးပေါင်းပါဝင်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့်အခုချိန်ထိNUGလောက်တောင်အားမကောင်းသေးဘူး။သူ့အားကောင်းလာမှတော်လှန်ရေးအတွက်ရောအနာဂတ်နိုင်ငံတော်အတွက်ပါအကျိုးရှိမယ်။ပြည်သူသိအောင်လဲဒီထက်ပိုပြီးအားထုတ်သင့်တယ်။ ပြည်သူ့ညီလာခံကိုလဲခြောက်လတစ်ကြိမ်လုပ်မယ်လို့ပြောထားတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ရွှေဘိုမြို့နယ်ရွာစိုးရွာကိုစစ်သူပုန်တွေဝင်ရောက်မီးရှို့သွားတယ်။အိမ်ဝန်းထဲတွေမှာသိမ်းထားတဲ့စပါးချွေလှေ့စက်တွေပါဖျက်စီးသွားတယ်။ထိုဒေသတဝိုက်ကနာမည်ကြီးရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန်ထွက်တဲ့နေရာတွေပါ။အခုစပါးရိတ်ချိန်မှာရွာမီးရှို့ခံရပြီးစက်တွေပါဖျက်စီးခံလိုက်ရတော့ဒေသခံတွေအတော်အခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်။တချို့ရွာတွေဆိုရင်ကိုယ့်လယ်ထဲကစပါးရိတ်ဖို့တောင်စစ်သူပုန်တွေကိုတစ်ဧကနှစ်သိန်းနှုန်းပေးနေရတယ်။ပြည်သူတွေကိုဒုက္ခမျိုးစုံပေးနေတဲ့စစ်တပ်ပဲ။ စစ်ကိုင်တိုင်းထဲကတချို့PDFစခန်းတွေလဲဒီလထဲမှာစစ်တပ်ကပိုက်စိတ်တိုက်စစ်ကြောင်းထိုးနေလို့ကျကုန်ကြပြီ။တချို့စခန်းတွေကတော့PDFရဲဘော်လေးတွေမကျဆုံးပဲပစ္စည်းတွေပဲဆုံးရှုံးတယ်။တချို့စခန်းတွေကတော့လူရောပစ္စည်းတွေပါထိကုန်တယ်။တော်လှန်ကာလကြာရှည်လာတာနဲ့အမျှကိုယ့်ဘက်ကထိခိုက်ကျဆုံးမှုတွေရှိလာပြီ။

မင်းအောင်လှိုင်ဟာလာမယ့်ပြည်ထောင်စုနေ့မှာဗိုလ်ရှုသဘင်အခမ်းအနားလုပ်ဖို့နေပြည်တော်မှာပြင်ဆင်နေတယ်။ပြည်သူတွေကတော့ဗိုလ်ရူးသဘင်လို့ခနဲ့နေကြတယ်။ဗိုလ်ရှူသဘင်ဆိုတာ တရားဝင်နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီးတွေမှသာပြုလုပ်လေ့ရှိကြတာပါ။နိုင်ငံတော်အာဏာကိုမတရားသိမ်းထားပြီးအကြမ်းဖက်နေတဲ့စစ်ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ကဒါမျိုးအခမ်းအနားကိုလုပ်မယ်ဆိုတော့အတော်ရယ်စရာကောင်းနေတယ်။မတရားသဖြင့်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်နေတုန်းမှာမလုပ်ဖူးတာတွေအကုန်လုပ်သွားမယ့်သဘောရှိတယ်။ ပြည်သူတွေဘက်ကလဲလာမည့်ဖေဖော်ဝါရီ၁ရက်နေ့မှာအာဏာသိမ်းနှစ်ပတ်လည်အသံတိတ်သပိတ်တနိုင်ငံလုံးမှာပြုလုပ်မယ်လို့ဆော်သြထားတယ်။တစ်နှစ်ပြည့်တဲ့အချိန်ထိစစ်အာဏာရှင်စနစ်ကိုလုံးဝဆန့်ကျင်နေလျက်ရှိကြောင်းဖော်ထုတ်ကြမယ်။ဒါဟာသုံးကြိမ်မြောက်အသံတိတ်သပိတ်ဖြစ်လာလိမ့်မယ်။  

ဒီလအစပိုင်းမှာတိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်ခဲ့တဲ့ကယားပြည်နယ်ကPDFတွေဟာကျည်မလုံလောက်မှုကြောင့်တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်မှုတွေနားထားရတယ်လို့ကြားတယ်။ထိုဒေသကတပ်ဖွဲ့တွေဟာအခြားနယ်တွေထပ်စာရင်လက်နက်အင်အားအတော်အသင့်ပြည့်စုံနေပြီ။မြို့တော်လွိုင်ကော်ကိုတောင်ခြိမ်းခြောက်နိုင်နေပြီ။ဒါပေမယ့်ငွေကြေးမလုံလောက်မှုကြောင့်ကျည်ပြသာနာတက်နေတယ်။စစ်သူပုန်တွေကတိုက်ပွဲတွေမှာကျည်ဆံတွေပေါများစွာသုံးနေချိန်မှာPDFတွေကတော့ကျည်တစ်တောင့်ငါးထောင်နှုန်းပေးဝယ်နေရတယ်။ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲတွေများလာတာနဲ့အမျှတနိုင်ငံလုံးမှာဒီပြသာနာဟာကြီးထွားလာလိမ့်မယ်။NUG အနေနဲ့ကြိုပြင်ဆင်ထားရမယ့်အရာတစ်ခုပဲ။ ကယားကမြို့ကြီးနှစ်ခုဖြစ်တဲ့လွိုင်ကော်နဲ့ဒီမော့ဆိုကတော့အတော်ပျက်စီးသွားပြီ။ပြည်နယ်လူဦးရေရဲ့သုံးပုံနှစ်ပုံလောက်စစ်ဘေးရှောင်တွေဖြစ်ကုန်ပြီ။အရင်ကအေးချမ်းတဲ့ပြည်နယ်လေးအမြန်ပြန်လည်အဆင်ပြေပါစေလို့ဆုတောင်းမိတယ်။

ပြည်သူတွေကိုသတင်းအချက်အလက်ပိတ်ဆို့ဖို့အမိန့်ကြေငြာချက်တစ်ခုမနေ့ကစတင်အသက်ဝင်တယ်။အဲ့ဒီမှာဆင်းကဒ်တစ်ကဒ်ကျပ်၁၅၀၀ကနေနှစ်သောင်းဖြစ်သွားတယ်။တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေအဝေးထိန်းမိုင်းတွေခွဲရာမှာဆင်းကဒ်တွေကိုပေါပေါများများအသုံးပြုနေလို့အဲ့ဒီလိုကန့်သတ်လိုက်တာပဲ။အရင်လိုဆင်းကဒ်တစ်ခုငါးသိန်းခေတ်ကိုတဖြည်းဖြည်းနဲ့ပြန်သွားနေပြီ။ ပိုဆိုးတာကမကြာမှီကစျေးတက်ထားတဲ့ မိုဘိုင်းဒေတာအသုံးပြုခတွေကိုအခွန်၁၅ရာခိုင်နှုန်းထပ်ကောက်ပစ်တယ်။ဒီတခါတော့အိမ်သုံးဖိုင်ဘာအင်တာနက်ဆားဗစ်တွေပါအကြုံးဝင်လာတယ်။ဖုန်းမိုဘိုင်းဒေတာစျေးနှုန်းဟာအခြေခံလူတန်းစားတွေအတွက်အတော်အခက်အခဲဖြစ်သွားပြီ။ဖိုင်ဘာအင်တနက်လုံးဝမရှိတဲ့နယ်မြို့လေးတွေကပြည်သူတွေဆိုအင်တာနက်ကိုသုံးမရတော့သလောက်ဖြစ်သွားပြီ။သတင်းအချက်အလက်စီးဆင်းမှုနှေးလာရင်ပြည်သူတွေပါဝင်နှုန်းနည်းလာမယ်။ဒါဟာတော်လှန်ရေးကိုထိခိုက်နိုင်တယ်။မြန်မြန်မနိုင်ရင်တနိုင်ငံလုံးအမှောင်လောကထဲမှာအကျဉ်းကျလောက်တယ်။