အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

စစ်ကောင်စီကတိုင်းဒေသကြီးလေးခုနဲ့ပြည်နယ်လေးခုကမြို့နယ်၃၇မြို့နယ်ကိုစစ်အုပ်ချုပ်ရေး(မာရှယ်လော) ကြေငြာလိုက်ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းက ၁၁ မြို့နယ်၊မကွေးတိုင်းက ၅ မြို့နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းက ၅ မြို့နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်းက ၂ မြို့နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်က ၇ မြို့နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်က ၁ မြို့နယ်၊ ကရင်ပြည််နယ်က၂မြို့နယ်နှင့်ကယားပြည်နယ်က၄မြို့နယ်တို့ပါဝင်ပါတယ်။ဟိုတနေ့ကပြောခဲ့သလိုဒါဟာထိုဒေသတွေကိုစစ်ကောင်စီအနေနဲ့ထိန်းချုပ်လို့မရတော့ဘူးဆိုတာဝန်ခံလိုက်တာပဲ။ထို့အပြင်ကာလုံအစည်းအဝေးမှာလဲမင်းအောင်လှိုင်ကတနိုင်ငံလုံးမှာမြို့နယ်၁၅၇ခုကိုတင်းတင်းကျပ်ကျပ်ထိန်းချုပ်ဖို့လိုလိမ့်မယ်လို့ပြောသွားသေးတယ်။အဲဒီမြို့နယ်တွေဟာPDFတွေနဲ့တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ထိန်းချုပ်မှုလက်အောက်ကို...

ဒီနေ့စစ်အာဏာသိမ်းထားတာနှစ်နှစ်ပြည့်တဲ့အနေနဲ့သုံးကြိမ်မြောက်ပြည်လုံးကျွတ်အသံတိတ်သပိတ်ကိုတနိုင်ငံလုံးမှာပြုလုပ်ကြတယ်။ဒီတခေါက်မှာလဲအရင်အကြိမ်တွေအတိုင်းပဲအောင်မြင်ခဲ့တယ်။စစ်အုပ်စုဘက်ကတော့အရင်ကလောက်အကြောက်အကန်တားဆီးပိတ်ပင်အရေးယူတာတွေမျိုးသိပ်မတွေ့ရဘူး။ဒါပေမယ့်ရန်ကုန်၊မန္တလေးလိုမြို့ကြီးတွေမှာတော့စစ်အုပ်စုဖက်ကအကြံအဖန်တပ်ထောက်ခံပွဲတွေတန်ပြန်ပြုလုပ်ကြတယ်။ဒါပေမယ့်သူတို့လုပ်တဲ့ထောက်ခံပွဲကအသုဘဇာပနပို့အခမ်းအနားတစ်ခုလောက်တောင်စည်ကားမှုမရှိပါဘူး။ပိုက်ဆံပေးပြီးနေ့စားတွေငှားကာပြုလုပ်ခဲ့ပေမယ့်လိုက်မယ့်သူတောင်မရှိဘူး။ဘယ်ပြည်သူမှသူတို့ဘက်မှာမရှိဘူး။ဒီနေ့ထိုင်းနိုင်ငံဘန်ကောက်မြို့ကမြန်မာသံရုံးရှေ့မှာလဲထိုင်းရောက်မြန်မာနိုင်ငံသားအများအပြားစုရုံးပြီးဆန္ဒပြကြသေးတယ်။

စစ်ကောင်စီကဒီနေ့မှာကာလုံအစည်းအဝေးလုပ်တယ်။၂၀၀၈အခြေခံဥပဒေအရအရေးပေါ်ကာလကိုသက်တမ်းတိုးဖို့ဒီနေ့မှာဆုံးဖြတ်ရမယ်။ထင်ထားတဲ့အတိုင်းပဲဥပဒေထဲမှာမပါဘဲနောက်ထပ်ခြောက်လသက်တမ်းတိုးလိုက်တယ်။နိုင်ငံဟာတည်ငြိမ်မှုမရှိသေးဘူးဆိုတဲ့အကြောင်းပြချက်နဲ့ပေါ့။ဒါပေမယ့်သူတို့သတိမထားမိတာကထိုအကြောင်းပြချက်ဟာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့နိုင်ငံကိုထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးဘူးဆိုတာတရားဝင်ဝန်ခံလိုက်သလိုဖြစ်သွားပြီ။မီဒီယာတွေပေါ်မှာ၊ဝါဒဖြန့်ချီရေးပိုင်းမှာဘယ်လိုပဲတည်ငြိမ်နေပြီလို့ပြောနေပေမယ့်သူတို့အာဏာတည်မြဲဖို့အတွက်အမှန်တရားတစ်ခုကိုလက်ခံလိုက်ရတာပဲ။ တရားဝင်မှုမရှိတဲ့ရွှေးကောက်ပွဲကိုလုပ်နိုင်ဖို့အတွက်ခြောက်လသက်တမ်းတိုးလိုက်ရတယ်ဆိုပေမယ့်လာမယ့်ခြောက်လဟာစစ်ကောင်စီနဲ့NUGအတွက်အဆုံးအဖြတ်ကာလပဲ။ရွှေးကောက်ပွဲသာဘယ်လိုနည်းနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်အောင်မြင်သွားရင်စစ်အုပ်စုအတွက်ထွက်ပေါက်တစ်ခုရသွားလိမ့်မယ်။ဒါကိုတားဆီးနိုင်ဖို့စစ်ရေးအရှိန်တနိုင်ငံလုံးမှာမြှင့်တင်ဖို့ကလွဲပြီးအခြားနည်းလမ်းမရှိဘူး။တဖြည်းဖြည်းနဲ့တော့စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလာပြီ။

၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ဆိုလျင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှု ၂ နှစ် တင်းတင်းပြည့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်၏။ ဤ ၂ နှစ်အတွင်း မြန်မာပြည်၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံတကာရေး ဖက်ပေါင်းစုံ အခြေအနေများအား...

လာမည့်ဖေဖော်ဝါရီလတစ်ရက်နေ့မှာစစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းထားတာတစ်နှစ်ပြည့်မယ်။အဲ့ဒီနေ့တနိုင်ငံလုံးမှာအသံတိတ်သပိတ်လုပ်ဖို့တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကဆော်သြထားတယ်။စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်အသံတိတ်သပိတ်လုပ်တာဒီတကြိမ်နဲ့ဆိုရင်သုံးခေါက်ရှိပြီ။ပြည်သူတရပ်လုံးပါဝင်တဲ့ငြိမ်းချမ်းစွာအန္တရာယ်ကင်းကင်းဆန္ဒထုတ်ဖော်လို့ရတာအသံတိတ်သပိတ်တမျိုးပဲရှိမယ်။တခြားနည်းလမ်းတွေနဲ့ကြိုးစားကြည့်ပြီးသွားပြီ။အောင်မြင်မှုမရခဲ့ဘူး။အသံတိတ်သပိတ်ကတော့ဒီတခေါက်လဲအောင်မြင်လိမ့်ဦးမယ်ထင်တယ်။    

စစ်ကောင်စီကရွှေးကောက်ပွဲအတွက်နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကိုထုတ်ပြန်လိုက်တယ်။ထိုပဒေရဲ့အနှစ်ချုပ်ကတော့စစ်တပ်လက်ပါးစေကြံခိုင်ရေးပါတီကလွဲပြီးကျန်ပါတီတွေဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်လို့မရအောင်ကန့်သတ်လိုက်တာပဲ။တနိုင်ငံလုံးယှဉ်ပြိုင်မယ့်ပါတီတွေအတွက်ရက်ပေါင်းကိုးဆယ်အတွင်းပါတီဝင်တစ်သိန်းရှာခိုင်းပြီးပါတီရန်ပုံငွေသိန်းတစ်ထောင်တင်ခိုင်းတယ်။ပါတီရုံးခန်းတွေကိုလဲမြို့နယ်အားလုံးရဲ့ထက်ဝက်ခန့်မှာဖွင့်ခိုင်းသေးတယ်။ထိုသတ်မှတ်ချက်ကိုပြည့်မှီဖို့ဆိုတာလက်ရှိအချိန်မှာစစ်တပ်ရဲ့လက်ပါးစေကြံခိုင်ရေးပါတီနဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့NLDပါတီတို့သာရှိမယ်။NLDပါတီကစစ်ကောင်စီကပြုလုပ်မယ့်ရွှေးကောက်ပွဲကိုသပိတ်မှောက်ထားတော့ကြံခိုင်ရေးပါတီသာပြိုင်ဖက်ကင်းဖြစ်တော့မှာပေါ့။ပြီးတော့အချိန်မှီမှတ်ပုံတင်ဖို့မပြုလုပ်ရင်ပါတီအဖြစ်ကအလိုလိုပယ်ဖျက်မယ်တဲ့။အချိန်တန်ရင်တနိုင်ငံလုံးမှာကြံခိုင်ရေးပါတီတစ်ခုသာကျန်ခဲ့အောင်ဥပဒေထုတ်လိုက်တဲ့သဘောပါပဲ။စစ်ကောင်စီဟာအခုကတည်းကရွှေးကောက်ပွဲအစွမ်းကုန်ညစ်ပတ်ဖို့ပြင်ဆင်နေတာထင်ရှားနေတယ်။

ချင်းပြည်နယ်၊ မင်းတပ်မြို့မှာစစ်ဘေးရှောင်စခန်းများ စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီယာယီရုံး လေယာဉ်ဖြင့် ကြဲချသောဗုံးထိမှန်ခဲ့ပြီးရုံးအဖွဲ့သားအားလုံး ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်။အဖွဲ့၀င်နှစ်ယောက်မှာ ပြင်းထန်ဒဏ်ရာရပြီးကျန်တဲ့သူတွေကတော့ မစိုးရိမ်ရ အခြေအနေပါ။ဗုံးကြဲခံရမှုကြောင့် ငွေသားသိန်းသုံးဆယ်၊ ရုံးသုံးကွန်ပျူတာ တစ်လုံး၊ Solar သုံးချပ်၊ Hymon Jeep ကား တစ်စီး ၊ Battery...

အခုတလောစစ်ကောင်စီကပြုလုပ်မယ့်ရွှေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီးလူပြောများနေတယ်။စစ်ကောင်စီကတော့ဒီလဆန်းပိုင်းကစပြီးမဲစာရင်းပြုလုပ်ဖို့လူဦးရေစာရင်းကိုတနိုင်ငံလုံးမှာကောက်ယူနေတယ်။ပြည်သူတရပ်လုံးနဲ့နိုင်ငံအများစုကတော့ထိုရွှေးကောက်ပွဲကိုဆန့်ကျင်ထားကြတယ်။ဒါကြောင့်နယ်တွေမှာတော့လူဦးရေစာရင်းကောက်ယူတဲ့အဖွဲ့တွေတိုက်ခိုက်ခံနေရတယ်။အကြမ်းဖက်စစ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ရွှေးကောက်ပွဲကိုမဖြစ်ဖြစ်အောင်လုပ်မယ်လို့ပြောနေတယ်။ဒါပေမယ့်သူ့တပည့်ဖြစ်တဲ့စစ်ကောင်စီပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံဇော်မင်းထွန်းကတော့ရွှေးကောက်ပွဲကျိန်းသေပေါက်ဖြစ်လာမယ်လို့မသေချာသေးဘူးလို့VOAကိုပြောသွားတယ်။ဒါကြောင့်လူတွေကြားမှာဒွိဟဖြစ်စရာတွေပေါ်လာတာပေါ့။ ရွှေးကောက်ပွဲဖြစ်မဖြစ်ပြောဖို့ကတော့စောပါသေးတယ်။ဒီထက်အရင်လာမှာကဒီလကုန်မှာစစ်ကောင်စီကိုဘယ်လိုသက်တမ်းတိုးမလဲဆိုတာပဲ။အာဏာသိမ်းတာနှစ်နှစ်ပြည့်သွားပြီလေ။သူတို့ဖက်တွယ်ထားတဲ့အခြေခံဥပဒေအရဆိုအရေးပေါ်ကာလကနှစ်နှစ်အထိပဲပြဌာန်းခွင့်ရှိနေတာဖြစ်တယ်။ဒီလကုန်မှာနှစ်နှစ်ပြည့်မှာဖြစ်တဲ့အတွက်စစ်ကောင်စီကဒါကိုဘယ်လိုသက်တမ်းတိုးမလဲစောင့်ကြည့်နေကြတယ်။စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကတော့အရှက်ကင်းမဲ့စွာနောက်ထပ်၆လသက်တမ်းတိုးပါတယ်ဆိုပြီးသူ့ကြေငြာထားတဲ့အရေးပေါ်ကာလကိုဆွဲဆန့်သွားဖို့အဖြစ်နိုင်ဆုံးပဲ။  

ကရင်ပြည်နယ်ပြီးတော့ကချင်ပြည်နယ်ဖားကန့်မြို့ဖက်မှာလဲစစ်ကောင်စီရဲစခန်းတွေတိုက်ခိုက်ခံမေရတယ်။ဖားကန့်မြို့ကမှော်ဆီစာရဲစခန်းကိုမနေ့ညကKIA/PDFပူးပေါင်းအဖွဲ့ကဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပြီးစခန်းကိုမီးရှို့ဖျက်စီးခဲ့တယ်။ထိုစခန်းကဖားကန့်မြို့မှာစစ်ကောင်စီရဲ့အရေးပါတဲ့စစ်ဆေးရေးဂိတ်တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့သိရတယ်။ကချင်ပြည်နယ်ဖက်မှာလဲတိုက်ပွဲတွေရှိနေပေမယ့်KIAကသတင်းထုတ်ပြန်မှုမရှိတာကြောင့်သိပ်မသိရဘူး။ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်ဒီလထဲမှာတော့တနိုင်ငံလုံးမှာNUGပြောခဲ့သလိုစစ်ရေးအရှိန်မြင့်တက်လာတာသတိထားမိတယ်။

ကော့ကရိတ်မြို့ဘက်မှာလည်းဒီလ၂၀ရက်နေ့ကစပြီးစစ်တပ်နဲ့KNUတို့တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားလျက်ရှိတယ်။ကော့ကရိတ်မြို့နယ်၊ကျုံဒိုးမြို့အနီးကရွာတွေကိုစစ်တပ်ကအင်အား၁၅၀ခန့်နဲ့နယ်မြေကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာလို့တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကအပြင်းအထန်ပြန်လည်ခုခံခဲ့တယ်။ဒီနေ့အထိတိုက်ပွဲတွေအတွင်းအကြမ်းဖက်စစ်သူပုန်တွေဘက်ကကိုးဆယ်ကျော်သေဆုံးပြီးပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားတယ်လို့သိရတယ်။စစ်တပ်ကတိုက်ပွဲနဲ့မဆိုင်တဲ့KNUနယ်မြေအတွင်းကသတ္ထုတွင်းတစ်ခုကိုလဲဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်သွားသေးတယ်။ထိုတိုက်ပွဲတွေမှာတော်လှန်ရေးတပ်တွေဘက်ကအရင်KNUခွဲထွက်အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့DKBAပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့သိရတယ်။DKBAဟာစစ်ကောင်စီနဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးယူထားတဲ့အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီးအရင်ကဘယ်ဖက်မှာမှပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ဘူး။ဒါပေမယ့်စစ်ကောင်စီကDKBAတပ်ဖွဲ့တွေကိုအကြောင်းပြချက်မရှိပဲမထင်ရက်မထင်သလိုတိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေဖက်ပါဝင်လာတာဖြစ်မယ်။ဟိုတနေ့ကတင်DKBAတပ်မှုးတစ်ဦးရဲ့နေ့အိမ်ကိုစစ်တပ်ကဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သေးတယ်လေ။