အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုစစ်ကောင်စီတွေ့ဆုံခွင့်ပေးတဲ့အကြောင်းဆက်ပြောရရင်အရင်ကတည်းကပြောခဲ့သလို့စစ်ကောင်စီဟာသူတို့ထွက်ပေါက်ပိတ်‌နေချိန်မှာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုထုတ်သုံးတဲ့သဘောပဲ။သူတို့ဟာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုNUGနဲ့PDFကိုမထောက်ခံပါဘူးလို့ပြောစေချင်တယ်။ဒါမှလဲတော်လှန်ရေးကိုသွေးခွဲလို့ရမှာကိုး။အခုလဲဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကNUGနဲ့PDFကိုမထောက်ခံဘူးလို့ဝါဒဖြန့်ချီနေတာတွေ့ရတယ်။ဒါပေမယ့်သူတို့မှာသက်သေခိုင်ခိုင်မာမာမရှိဘူး။ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သာတကယ်ထိုကဲ့သို့ပြောခဲ့ရင်ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့တွေ့ဆုံတဲ့အချိန်မှာပြောခဲ့တဲ့မှတ်တမ်းကိုထုတ်ပြနိုင်ရမှာပေါ့။အမေစုကပြင်ပကအခြေအနေအမှန်ကိုမသိပဲဘာမှတ်ချက်မှမပေးမှာသေချာတယ်။စစ်ကောင်စီရဲ့ပြောစကားတွေအားလုံးဟာမိုးလုံးပြည့်မှုသာဝါဒတွေပဲ။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့နေပြည်တော်မှာတွေ့ဆုံခွင့်ပေးခဲ့တယ်လို့စစ်ကောင်စီကဝန်ခံလိုက်တယ်။စစ်ကောင်စီဟာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုUNကိုယ်စားလှယ်နဲ့ရော၊အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်ရော၊တရုတ်နဲ့ရုရှားတို့အပါအဝင်မည်သည့်နိုင်ငံသို့မဟုတ်အဖွဲ့အစည်းကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့တောက်လျောက်တွေ့ခွင့်မပေးပဲယခုထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုသာပထမဆုံးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်တွေ့ဆုံခွင့်ပေးခဲ့တယ်။ဒါကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့်စစ်ကောင်စီဟာထိုင်းအစိုးရကိုတရုတ်၊ရုရှားကိုကျော်ပြီးအယုံကြည်ရဆုံးမိတ်ဆွေအဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်တာပဲ။ ထိုင်းစစ်တပ်ကျောထောက်နောက်ခံထားတဲ့ထိုင်းအစိုးရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာလဲမြန်မာပြည်သူတွေအတွက်ရုပ်ပျက်လွန်းတယ်။စစ်ကောင်စီကိုအကြိမ်ကြိမ်အသိအမှတ်ပြုကူညီပေးခဲ့တယ်။အာဆီယံသဘောတူညီချက်ကိုဆန့်ကျင်ကာစစ်ကောင်စီကိုဖိတ်ကြားပြီးအလွတ်သဘောဆွေးနွေးပွဲဟုခေါင်းစဉ်တပ်ထားတဲ့ပွဲမျိုးနှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင်ပြုလုပ်ခဲ့တယ်။အခုလဲထိုင်းရွှေးကောက်ပွဲပြီးနောက်အစိုးရနေရာကဖယ်ပေးရတော့မယ့်အချိန်မတိုင်ခင်လေးမှာစစ်ကောင်စီကိုရသလောက်ကူညီပေးနေတာပဲ။မြန်မာပြည်ဒီမိုကရေစီရသွားမှာသူတို့အရမ်းကြောက်နေတယ်။သူတို့နိုင်ငံမှာလဲမနေ့ကဝန်ကြီးချုပ်ရွှေးပွဲပြုလုပ်တော့ဒီမိုကရေစီအင်အားစုခေါင်းဆောင်ဖိထာကိုမဲမနိုင်အောင်ထိုင်းစစ်တပ်ကခန့်အပ်ထားတဲ့လွတ်တော်အမတ်တွေကဝိုင်းညစ်ခဲ့ကြတယ်။ထိုင်းနိုင်ငံမှာလဲဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေရွေးကောက်ပွဲမှာမဲအပြတ်အသတ်နိုင်ခဲ့ပေးမယ့်ဝန်ကြီးချုပ်တင်မြောက်ပြီးအစိုးရဖွဲ့နိုင်ဖို့ကအခြေအနေမကောင်းသေးပါဘူး။ထိုင်းစစ်တပ်ကကန့်လန့်တိုက်နေတယ်။သူတို့အခြေအနေမကောင်းသမျှမြန်မာ့ဒီမိုကရေစီးအဆင်မပြေနိုင်သေးဘူး။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟာပြီးခဲ့တဲ့တနင်္ဂနွေနေ့ကနေပြည်တော်ကိုတိတ်တဆိတ်လာရောက်ပြီးမတရားဖမ်းဆီးအကျဉ်းချခံနေရတဲ့လူထုခေါင်းဆောင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့တွေ့ခွင့်ရသွားတယ်လို့ထိုင်းအစိုးရကထုတ်ပြန်လိုက်တယ်။တနာရီကျော်ကြာတွေ့ဆုံခွင့်ရလိုက်ပြီးဘာတွေဆွေးနွေးသွားတယ်ဆိုတာတော့မပြောသေးဘူး။ဒါပေမယ့်ထိုင်းမီဒီယာတစ်ခုကတော့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာNUGနဲ့PDFကိုမထောက်ခံဘူးလို့ဖော်ပြထားတာတွေ့ရတယ်။ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုယ်တိုင်တော့ထိုကဲ့သို့ပြောသံမကြားသေးဘူး။ တကယ်ဆိုရင်ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုယ်တိုင်ပြောလဲဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အကျဉ်းချခံထားရတဲ့အခြေအနေမှာယုံကြည်ရတဲ့အနေအထားမှာမရှိပဲသူ့ရဲ့တဖက်သတ်ပြောဆိုချက်သာဖြစ်နေမှာပဲ။ထိုသတင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးNUGကတော့ထိုတွေ့ဆုံမှုဟာတရားဝင်ခြင်းမရှိလို့တုန့်ပြန်ထားပြီးစစ်ကောင်စီဖက်ကတော့တစုံတရာမပြောသေးဘူး။

‌ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းပြီးနိုင်ငံခြားငွေဈေးမြင့်မားနေတာကြောင့်အခြားကုန်ပစ္စည်းပေါင်းများစွာနဲ့အတူအိမ်သုံးဆေးဝါးဈေးနှုန်းတွေလဲဆက်တိုက်မြင့်တက်လာတယ်။လူသုံးများတဲ့အဖျားပျောက်ဆေးတကဒ်ကိုအရင်က၅၀၀ကျပ်သာရှိခဲ့ရာမှအခုဆို၁၂၀၀ကျပ်လောက်ထိဖြစ်နေပြီ။ဒါဟာအိမ်သုံးဆေးဝါးအပိုင်းသာရှိသေးပြီးနာတာရှည်လူနာများအတွက်ဆိုရင်ရေရှည်ဆေးဝါးရရှိဝယ်ယူနိုင်စွမ်းမှာအခက်အခဲတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်။မြန်မာ့ဆေးဝါးဈေးကွက်ဟာပြည်ပမှတင်သွင်းတဲ့ဆေးဝါးများကို၈၀ရာခိုင်နှုန်းမှီခိုနေရတာကြောင့်အခုလိုမြင့်တက်လာတာဖြစ်တယ်။ဆေးဝါးဆိုတာကမရှိမဖြစ်ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်တာကြောင်းအခုလိုဈေးတွေဆက်တက်နေမယ်ဆိုရင်ပြည်သူတွေလဲဆေးမကုနိုင်ပဲအသေခံဖို့သာရှိတော့တယ်။

ကချင်ပြည်နယ်ကေအိုင်ကေဌာနချုပ်လိုင်ဇာမြို့အနီးမှာစစ်ကောင်စီတွေအမြားအပြားထပ်မံရောက်ရှိနေယ်။တပ်ရင်း၁၀ရင်းစာစုစုပေါင်းအင်အား၁၀၀၀ကျော်ခန့်ရှိနေပြီးတချို့တောထဲမှာတပ်ဖျောက်ထားတယ်။ဒါဟာ၂၀၂၁ခုနှစ်ကအလော့ဘွမ်တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားပြီးနောက်ကချင်ပြည်နယ်မှာစစ်တပ်ကအေအိုင်အေနဲ့ဒုတိယအကြိမ်အင်အားထောင်ကျော်နဲ့ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ထားတာပဲ။ခုချိန်ထိကချင်ပြည်နယ်တခြားဒေသကအင်းအားတွေဆက်လက်ဝင်ရောက်နေတယ်။တိုက်ပွဲကြီးတွေမဖြစ်သေးပေမယ့်အင်းအားဖြည့်‌နေတဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တွေကိုကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်တဲ့တိုက်ပွဲတွေတော့ဖြစ်နေပြီ။ထို‌ဒေသကိုစစ်ကောင်စီကပြန်လည်ထိန်းချုပ်ချင်တာဟာလိုင်ဇာကိုသိမ်းဖို့ထပ်စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့‌ကေအိုင်အေကြားကလမ်းကြောင်းကိုဖြတ်တောက်ဖို့ဖြစ်နိုင်တယ်လို့စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူတွေကသုံးသပ်ထားကြတယ်။

ဒိုက်ဦးအကျဉ်းထောင်မှာအာဏာပိုင်တွေက နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေကို ပြင်ပခေါ်ထုတ်ပြီး နှိပ်စက်သတ်ဖြတ်မှုတွေကျူးလွန်နေတယ်။ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား လေးဆယ်ခန့်ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေက ခေါ်ထုတ်သွားပြီးနောက် အဲဒီသူတွေထဲကအများအပြားသတ်ဖြတ်ခံရတယ်လို့ သတင်းတွေပေါ်ထွက်နေတယ်။အတိအကျသိရတော့၅ဦးလောက်ရှိနေပြီ။ သူတို့ကို ဒိုက်ဦးအကျဉ်းထောင်ကနေ အင်းစိန်ထောင်ကို ပြောင်းရွှေ့စဉ် လမ်းခရီးမှာ မော်တော်ယာဉ် တိမ်းမှောက်မှုကို အခွင့်ယူထွက်ပြေးတဲ့အတွက်...

အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ပြတ်လပ်နေသည့်အတွက် သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုအများစုကို ပိတ်ပင်မည်ဖြစ်ပြီး စက်သုံးဆီနှင့် စားသုံးဆီ တင်သွင်းမှုကိုလည်း အကြီးအကျယ်လျှော့ချမယ်လို့သိရတယ်။အခုနောက်ဆုံး ချမှတ်လိုက်တဲ့ ဘဏ်တွေအပေါ် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ဒေါ်လာ အဝင်အထွက် အလွန်ခက်ခဲနေပြီးစစ်ကောင်စီဟာ ဒေါ်လာ ပြတ်လပ်လာတယ်။ဒါကြောင့်အမေရိကန်ဒေါ်လာ မပြတ်လပ်စေဖို့အတွက် သွင်းကုန်သမားတွေေ...

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ဝက်လက်မြို့နယ်ထဲမှာဈေးရောင်းဖို့မနက်စောစောထွက်လာတဲ့ဈေးသယ်၇ဦးကိုစစ်သူပုန်တွေကလမ်းမှာပဲပစ်သတ်ခဲ့တယ်။ပစ်သတ်ခံရတဲ့သူတွေဟာသာမာန်ဈေးသည်တွေသာဖြစ်ပြီးကားပေါ်မှာဈေးရောင်းရမယ့်ပစ္စည်းတွေပါလာသေးတယ်။ဒါကိုစစ်သူပုန်တွေကအကြောင်းမဲ့ရက်ရက်စက်စက်ပစ်သတ်သွားတာပါ။ပစ်သတ်ခံရတဲ့ဓာတ်ပုံတွေကိုကြည့်ရတာရင်ထဲဘယ်လိုမှနေလို့မကောင်းဘူး။ဒီလိုအပစ်မဲ့ပြည်သူတွေကိုအကြောင်းပြချက်မရှိထင်သလိုသတ်ဖြတ်နေတဲ့စစ်အုပ်စုဟာအခုချိန်ထိပန်းပန်လျက်ရှိနေတာကိုလဲအံဩလို့မဆုံးဘူး။ထိုစစ်သူပုန်စစ်ကြောင်းဟာပြည်သူ၁၄ဦးကိုလဲလူသားဒိုင်းအဖြစ်ဖမ်းခေါ်သွားသေးတယ်။လူသားဒိုင်းအဖြစ်ခေါ်ဆောင်သွားခြင်းခံရတဲ့ပြည်သူတွေရဲ့အသက်ဟာလဲအာမခံချက်မရှိဘူး။သူတို့လိုရာရောက်ရင်မထင်ရင်မထင်သလိုပစ်သတ်ခဲ့သေးတယ်။ဒီလိုယုတ်မာရက်စက်တဲ့စစ်ခွေးတွေကိုဘယ်ဘုရားမှပစ်ဒဏ်မခတ်ကြတော့ဘူးလား။

စစ်ကောင်စီတပ်မှစစ်ထောက်ချုပ်လိုက်ပါလာတဲ့စစ်ယာဉ်တန်းကိုတော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရန်ကုန်-မန္တလေးအမြန်လမ်းပေါ်မှာမိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်နိုင်ခဲ့တယ်။ထိုယာဉ်တန်းမှာစစ်ထောက်ချုပ်လိုက်ပါလာမယ်လို့ကြိုတင်သတင်းရရှိခဲ့တာပါ။မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင်းယာဉ်နှစ်စီးလုံးဝပျက်စီးသွားပြီးစစ်ကောင်စီဘက်ကထိခိုက်မှုတော့မသိရသေးပါဘူး။ ဒီလတစ်ရက်နေ့ကအမြန်လမ်းပေါ်မှာစစ်ကောင်စီကိုတိုက်ခိုက်မှုတွေစတင်တော့မယ်လို့ကြေငြာပြီးနောက်ပိုင်းအပြောမဟုတ်အလုပ်နဲ့သက်သေပြသွားတာပဲ။အမြန်လမ်းပေါ်မှာများများတိုက်ခိုက်နိုင်လေစစ်ကောင်စီတပ်တွေအတွက်နယ်မြေကျဉ်းလာလေလေဖြစ်လာတော့မယ်။

ကယားပြည်နယ်ဘက်မှာတော့စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာအင်အားဖြည့်တင်းမှုကိုအလုံးအရင်းနဲ့ပြုလုပ်နေတယ်။ မယ်စဲ့ကိုသိမ်းလိုက်ပြီးတဲ့နောက်မှာ စစ်ကောင်စီက တခြားကယားဒေသတွင်းက နေရာတွေမှာ ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ရောလေယာဉ်နဲ့ပါအင်အားဖြည့်တာတွေဆက်တိုက်လုပ်နေတယ်။တော်လှန်ရေးကာလအတွင်း မြို့တစ်မြို့လုံးကို ပထမဆုံးထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဥ်ကြောင့် ကယားဒေသတွင်း ကျန်ရှိသော နေရာများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် သို့မဟုတ် မယ်စဲ့မြို့ကို ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်ရန် စစ်ကောင်စီက အင်အားအလုံးအရင်းဖြည့်တင်းနေတာလို့ယူဆရတယ်။အရင်ကကယားပြည်နယ်မှာတပ်မ၅၅နဲ့၆၆သာရှိခဲ့ရာမှအခုဆိုရင်တပ်မ၄၄၊တပ်မ၉၉စတဲ့တပ်မကြီးတွေထပ်မံဝင်ရောက်လာတယ်။ဒီပုံအတိုင်းဆိုရင်နောက်အကျဆုံးဒီမိုးရာသီအကုန်မှာစစ်တပ်ဘက်ကထိုးစစ်ကြီးတွေပြန်လည်စတင်ဖို့ရှိလိမ့်မယ်။စစ်ကောင်စီကမတ်လဆန်းကတည်းကထိုးစစ်ဆင်နေပေမယ့်လဲအခုချိန်ထိအထိအခိုက်အဆုံးအရှံးတွေသာများလျက်ရှိတယ်။