Military Coup Myanmar

ရုရှားမှာအရှေ့စီးပွားရေးဖိုရမ်လို့အမည်တပ်ထားတဲ့အစည်းအဝေးကိုမင်းအောင်လှိုင်တက်ခွင့်ရတယ်။ရုရှားရဲ့အပေါင်းအပါနိုင်ငံငါးခုလောက်သာဖိတ်ကြားထားပြီးအစည်းအဝေးလို့အမည်တပ်ထားတာပါ။အဲ့ဒီမှာမင်းအောင်လှိုင်ကရုရှားသမ္မတပူတင်နဲ့ပထမဆုံးအကြိမ်တွေ့ခွင့်ရလိုက်တယ်။ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်နေတဲ့ပူတင်ကိုသမာသမတ်ကျတဲ့ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်ကြီးလို့မျက်နှာချိုသွေးမြှောက်ပင့်ပြောဆိုလိုက်သေးတယ်။ တကမ္ဘာလုံးဘယ်သူမှလက်မခံတဲ့အကြမ်းဖက်စစ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်ကိုပူတင်ကလက်ခံတွေ့ဆုံတာဟာနှုတ်ခမ်းပဲ့ချင်းမှုတ်တဲ့သဘောပဲ။ပြီးတော့တော်လှန်ရေးအတွက်သတိထားစရာပဲ။မင်းအောင်လှိုင်ဟာပူတင်ရဲ့အသိအမှတ်ပြုမှုကိုရလိုက်လို့ပြည်တွင်းမှာဖြစ်ပွားနေတဲ့လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှုတွေကိုနှိမ်နှင်းဖို့စစ်လက်နက်တွေအရင်ကထက်အလွယ်တကူဝယ်ယူလို့ရသွားလိမ့်မယ်။မိစ္ဆာနိုင်ငံကြီးတစ်ခုရဲ့ထောက်ခံမှုကိုရရှိသွားတဲ့အတွက်စစ်ကောင်စီဟာပိုမိုကြမ်းတမ်းလာတော့မယ်။

တော်လှန်ရေးမြန်မြန်အောင်ဖို့လိုတဲ့အကြောင်းရင်းတွေထဲမှာအမေစုကြောင့်လဲပါတယ်။အသက်၇၅နှစ်ကျော်ပြီဖြစ်တဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာအရင်လိုနေအိမ်အကျယ်ချုပ်မဟုတ်ပဲထောင်ထဲမှာပင်ပန်းဆင်းရဲစွာနေထိုင်နေရတယ်။မင်းအောင်လှိုင်ဟာအငြိုးကြီးစွာနဲ့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုချမှတ်တဲ့ပြစ်ဒဏ်တွေမှာအလုပ်ကြမ်းတွေပါလာတယ်။ထောင်ဒဏ်စုစုပေါင်းဟာလဲအနှစ်နှစ်ဆယ်ကျော်လာပြီ။သူမဟာဘယ်လောက်ပဲခံနိုင်ရည်ရှိတယ်သမာဓိအားကောင်းတယ်ပြောပြောဒီလိုခက်ခဲကြမ်းတမ်းတဲ့အခြေအနေကြီးမှာသူမရဲ့အသက်အရွယ်ကိုလဲထည့်တွက်ရမယ်။တော်လှန်ရေးမအောင်မြင်ရင်ဒါမှမဟုတ်တော်လှန်ရေးကာလကြာရှည်နေမယ်ဆိုရင်သူမကိုမြန်မာပြည်သူတွေအသက်ရှင်လျက်ပြန်တွေ့နိုင်မယ်မထင်ဘူး။ ပြည်တွင်းမှာနောက်ဆုံးကျန်နေပြီးစစ်ကောင်စီလက်အောက်ရောက်မနေသေးသောဆက်သွယ်ရေးအော်ပရေတာတစ်ခုဖြစ်တဲ့အော်ရီဒူးတောင်စင်ကာပူကုမ္မဏီတစ်ခုကိုရောင်းချလိုက်တယ်လို့ကြေငြာလိုက်ပြီ။ထိုစင်ကာပူကုမ္မဏီဟာလဲစစ်ကောင်စီရဲ့အဆွယ်အပွားတွေပိုင်ဆိုင်နေတယ်။မြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေးလောကတစ်ခုလုံးစစ်ကောင်စီလက်အောက်ရောက်သွားပြီ။ဖုန်းကြားဖြတ်ခိုးနားထောင်တာတွေ၊သုံးစွဲသူတွေရဲ့အချက်အလက်တွေကိုခိုးယူတာတွေစသဖြင့်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကိုပျော်ပျော်ကြီးပြုလုပ်ကြတော့မယ်။

ဒီနေ့ဟာNUGကတစ်နိုင်ငံလုံးခုခံတော်လှန်စစ်ကြေငြာတာတနှစ်ပြည့်တဲ့နေ့ပါ။ဒီတနှစ်အတွင်းစစ်ကောင်စီတပ်သားနှစ်သောင်းကျော်သေဆုံးခဲ့တယ်။တကယ့်မြေပြင်မှာဒီထက်ပိုပြီးအသေအပျောက်များနိုင်တယ်။စစ်ကောင်စီတပ်သားအသေအပျောက်စာရင်းကိုသုံးသောင်းလောက်နဲ့တွက်ပြီးစစ်တပ်ရဲ့စုစုပေါင်းအင်အားကိုခန့်မှန်းခြေသုံးသိန်းနဲ့တွက်မယ်ဆိုရင်ဒီတနှစ်အတွင်းမှာစစ်တပ်အင်အားဆယ်ရာခိုင်းနှုန်းခန့်ပြုန်းတီးသွားတဲ့သဘောပေါ့။ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ကြီးတစ်ခုလုံးပြိုကျဖို့ဆိုရင်၃၀ရာခိုင်နှုန်းခန့်ပြုန်းတီးဖို့လိုလိမ့်မယ်။ဒါပေမယ့်တော်လှန်ရေးကာလသုံးနှစ်လောက်တော့ကြာလို့မဖြစ်ဘူး။NUGကတော့နောက်နှစ်ထဲအပြီးတိုက်မယ်လို့ပြောတာပဲ။လာမယ့်နှစ်အတွက်တော်လှန်ရေးရံပုံငွေဒေါ်လာသန်းသုံးရာခန့်လို့အပ်နေတယ်ပြောသွားသေးတယ်။အခုဒီတနှစ်အတွင်းနည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ရှာဖွေနေတာတောင်ဒေါ်လာသန်းတစ်ရာခန့်သာရရှိသေးပြီးသူတို့ပြောတဲ့သန်းသုံးရာရဖို့ကတော့တကယ်မလွယ်ပါဘူး။ထိုငွေတွေအားလုံးကပြည်သူဆီကလာတာဖြစ်ပြီးပြည်တွင်းပြည်ပကပြည်သူတွေလဲကူရလွန်းလို့ပန်းနေပြီ။ပြည်ပအကူအညီတစ်ခုခုရရင်ပိုပြီးအဆင်ပြေနိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုကဒီတနှစ်အတွင်းမှာပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်သားတွေဘက်က၁၅၀၀ကျော်ကျဆုံးခဲ့တယ်။စစ်တပ်ကသာအာဏာမသိမ်းခဲ့ရင်နိုင်ငံအတွက်အားကိုးရမယ့်လူငယ်လူရွယ်လေးတွေဒီလောက်အများကြီးကြွေလွင့်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။ဒါတောင်စစ်တပ်ရဲ့မတရားဖမ်းဆီးပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့်သေဆုံးသွားတဲ့ပြည်သူတွေစာရင်းထဲမှာမပါသေးဘူး။ဒါတွေကြောင့်တော်လှန်ရေးမြန်မြန်နိုင်ဖို့လိုတယ်။

သမ္မတ ဒူဝါလရှီးလသည် ၂၀၂၁ ဧပြီ ၁၆ တွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ ဒုသမ္မတအဖြစ် စတင်ခန့်အပ်ခံရပြီး လက်ရှိတွင် ယာယီသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။ ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သော ၎င်းသည် ကချင်အမျိုးသားများ အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ (WMR) ၏...

ေငြေၾကးခဝါခ်မႈနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအေပၚ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ FATF အဖြဲ႕ရဲ႕ အမည္မည္းစာရင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ထည့္သြင္းမယ့္ပုံရွိေၾကာင္း အေနာက္ႏိုင္ငံနဲ႔ အာရွအစိုးရအရာရွိ ၄ ဦးရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ကို ကိုးကားၿပီး Nikkei Asia...

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအထူးအကြံပေးကောင်စီအဖွဲ့(SACM)ဆိုတာရှိပါတယ်။ထိုအဖွဲ့ကမနေ့ကအစီရင်ခံစာတစ်စောင်ထုတ်ပြန်လိုက်တယ်။အဲ့ဒီအစီရင်ခံစာကစစ်ကောင်စီဟာမြန်မာနိုင်ငံကိုဘယ်လောက်ထိထိန်းချုပ်ထားနိုင်လဲဆိုတာဆန်းစစ်ထားတယ်။တနိုင်ငံလုံးမြို့နယ်ပေါင်း၃၃၀မှာ၇၂မြို့နယ်ကိုစစ်ကောင်စီကထိန်းချုပ်ထားနိုင်တယ်။ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့်၂၂ရာခိုင်နှုန်းမျှသာဖြစ်တယ်။အရင်လတွေကတည်းကNUGဟာတနိုင်ငံလုံးရဲ့၅၀ရာခိုင်နှုန်းကိုထိန်းချုပ်ထားနိုင်တယ်လို့ထုတ်ပြန်ထားသေးတယ်။ဒါဟာစစ်ကောင်စီဘယ်လောက်ကျဆုံးနေလဲဆိုတာပြသနေတဲ့အချက်အလက်တွေပါပဲ။ဒီလထဲမှာကျင်းပမယ့်ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမတိုင်မီဒီအစီရင်ခံစာထွက်လာတာစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။ကုလညီလာခံမှာNUGကိုမြန်မာနိုင်ငံရဲ့တရားဝင်အစိုးရလို့သတ်မှတ်လိုက်ရင်တော့အတိုင်းထက်အလွန်ပေါ့။ ကုလသံအမတ်နိုလင်းဟေဇာကတော့ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့တွေ့ခွင့်ရမှနောက်တစ်ခေါက်မြန်မာနိုင်ငံကိုပြန်လာတော့မယ်တဲ့။စစ်ကောင်စီကသူ့ကိုအသုံးချသွားမှန်းသဘောပေါက်သွားပြီ။ပြည်တွင်းမှာလဲသူမရဲ့ရာထူးဟာအသုံးမဝင်လို့ဖျက်သိမ်းဖို့အထိပြောဆိုနေကြတယ်။ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့မြန်မာပြည်သူတွေကိုမကူညီနိုင်ရင်တောင်မှစစ်အုပ်စုရဲ့အပျော့ဆွဲဆွဲမှုတွေနောက်ပါမသွားဖို့လိုတယ်။  

ရွှေဈေးနှုန်းတွေပြန်လည်ကျဆင်းဖို့ဆိုပြီးစစ်ကောင်စီကရွှေဒင်္ဂါတွေရောင်းချပေးမယ်လို့ကြေငြာထားတယ်။တကယ်လဲဒီနေ့နေပြည်တော်မှာစပြီးရောင်းပေးနေပြီ။ဒါပေမယ့်သူတို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ပေါက်ဈေးတစ်ကျပ်သား၂၁သိန်းနဲ့ရောင်းပေးတာမဟုတ်ပဲအပြင်ပေါက်ဈေး၃၀သိန်းကျော်နဲ့ရောင်းနေတာပါ။ ရွေဒင်္ဂါးတကျပ်သား သိန်း ၃၀ နဲ့အပြင်ပေါက်ဈေးအတိုင်းသာရောင်းတာမှာ ဘာမြင်မိလဲဆိုရင်စစ်အုပ်စုဟာပြိုကျနေတဲ့ဒေါ်လာဈေးရွှေဈေးကိုထိန်းမှာမဟုတ်တော့ဘူး။ထိန်းနိုင်တဲ့အရည်အချင်းလည်းမရှိဘူး။ဒါအပြင် ရွှေဈေးဟာ ဘယ်နည်းနဲ့မှဒီထက်ထပ်မကျနိုင်တော့ဘူးဆိုတာသူတို့ကိုယ်တိုင် လက်ခံလိုက်တာကိုထင်ထင်ရှားရှား မြင်လိုက်ရတာပါပဲ။သူတို့သာ သူတိ့ုအရည်အချင်းကိုယုံရင် သူတို့သတ်မှတ်တဲ့ ရွှေဈေးအတိုင်း ဘာလို့ မရောင်းတာလဲ ဒါကအဖြေပါပဲ။ဒေါ်လာဈေး ရွှေဈေး လေပတ်ကားနဲ့ပြန်ထိန်းဖို့ ကြိုးစားနေတာကလွဲရင်ဘယ်လိုဗျူဟာမှရှိမနေဘူး မြင်ရတယ်။...

ရခိုင်မြောက်ပိုင်းဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်မှာစစ်ကောင်စီနဲ့အေအေတို့နေ့စဉ်ဆိုသလိုတိုက်ပွဲဖြစ်နေတယ်။စစ်ကောင်စီတိုက်လေယာဉ်နဲ့လက်နက်ကြီးကျည်တွေဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပိုင်နက်ထဲကျရောက်နေလို့စစ်ကောင်စီသံအမတ်ကိုခေါ်ပြီးသတိပေးတာသုံးကြိမ်တောင်ရှိသွားပြီ။တလထဲသုံးကြိမ်ကျော်ဆိုတာတဖက်နိုင်ငံကိုဂရုမစိုက်ဘူးလို့ပြသလိုက်တာပဲ။စစ်ကောင်စီဟာနယ်စပ်မျဉ်းတွေနားမှာဖြစ်တဲ့တိုက်ပွဲတွေမှာတဖက်နိုင်ငံတွေထဲထိလေယာဉ်တွေကျူးကျော်ပျံသန်းတာ၊လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ပစ်တာတွေကိုရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိပြုလုပ်နေတယ်။ထိုင်းနယ်စပ်မှာလဲအလားတူပဲ။တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ပါစစ်မီးတောက်ချင်တာလားတော့မသိဘူး။ ရခိုင်ပြည်နယ်ကရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုနယ်မြေဖြစ်တဲ့မြောက်ဦးမြို့ကိုလဲစစ်ကောင်စီကအေအေကိုတုန့်ပြန်တဲ့အနေနဲ့ဓားစာခံသဘောမျိုးပြုလုပ်ထားတယ်။မြောက်ဦးမြို့မဈေးကိုမီးရှို့ဖျက်စီးဖို့ကြံစည်နေပြီးမြို့အနီးအနားကရွာတွေကိုတိုက်ပွဲမရှိပဲအကြောင်းမဲ့လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ပစ်ခတ်နေတယ်။စစ်ကောင်စီဟာရခိုင်ပြည်နယ်မှာအေအေကိုလုံးဝမထိန်းချုပ်နိုင်တော့တဲ့အတွက်ယုတ်မာတဲ့နည်းလမ်းပေါင်းစုံအသုံးပြုဖို့ကြံစည်နေတယ်။

ပြည်တွင်းကလူငယ်တွေအတော်များများအလုပ်အကိုင်အတွက်နိုင်ငံခြားထွက်ကုန်ပြီ။ဂျပန်၊စင်ကာပူ၊မလေးရှား၊ဒူဘိုင်းစသဖြင့်နိုင်ငံအစုံပါပဲ။အသိတွေထဲမှာလဲဒီလပိုင်းထွက်သွားတဲ့သူတွေအများကြီးပဲ။အများစုကတော့လက်လှမ်းမီတဲ့စင်ကာပူကိုပဲသွားကြတာပါ။ဒေါ်လာဈေးတွေအချိန်နဲ့အမျှထိုးတက်နေတဲ့အတွက်ပြည်တွင်းမှာဆက်ပြီးအလုပ်လုပ်လို့အဆင်မပြေတော့ဘူး။လစာကတိုးမလာပဲကုန်ဈေးနှုန်းတွေသာတက်လာတာကြောင့်အခက်အခဲတွေဖြစ်လာတယ်။ကိုယ်ပိုင်ဆိုင်သမျှ၊စုဆောင်းထားသမျှအရာအားလုံးဘာမှမလုပ်ရပဲတန်ဖိုးတွေကျနေတယ်။အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းကလဲမရှိသလောက်နည်းပါးသွားပြီ။ရှိတဲ့ကုမ္မဏီတွေတောင်မှပဲမဖျက်သိမ်းရင်တောင်ဝန်ထမ်းတွေလျော့ကုန်ကြပြီ။လူငယ်တွေအတွက်ရွှေးချယ်စရာဘာမှမရှိတော့ဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေကစံချိန်တင်ထိုးတက်ခဲ့တဲ့ဒေါ်လာဈေးတွေကပြန်ကျသွားပေမယ့်ဒါဟာခဏပဲဖြစ်မှာပါ။အချိန်မရွှေးအရင်စံချိန်တွေကိုထပ်ချိုးနိုင်တယ်။အခုဆိုရင်နိုင်ငံခြားသွားဖို့လေယာဉ်လက်မှတ်ဝယ်ဖို့တောင်ဒေါ်လာရှာမရဘူးဖြစ်နေတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မြောင်မြို့နယ်အတွင်းသို့ စက်တင်ဘာ ၄ ရက် ညပိုင်းက စစ်ကောင်စီတပ်သားများ ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်လာခြင်းကြောင့်ကျေးရွာများမှပြည်သူထောင်နှင့်ချီမှာညတွင်းချင်းထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရကြောင်း မြောင်မြို့နယ် ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံ ရေးအဖွဲ့ (CDSOM) က သိရသည်။ CDSOM က တာဝန်ရှိသူတဦးက...