အာဏာသိမ်း ဒိုင်ယာရီ

ဟိုနေ့ကစမ်းချောင်းကိုစစ်သူပုန်တွေပိတ်ဆို့တဲ့ညမှာ ရန်ကုန်တစ်မြို့လုံးကလူတွေ လမ်းပေါ်ထွက်ပြီး စမ်းချောင်းကိုဝန်းရံခဲ့ကြတယ်။ အဲ့ဒီကိစ္စပြီတဲ့နောက်ကျွန်တော်တို့တစ် တွေအမြတ်ထွက်လာတာက တစ် နိုင်ငံလုံးမှာညသပိတ်တွေပေါ်လာတာပဲ။ ဒီနေ့ညမှာလည်းတစ်မြို့လုံးနီးပါးညသပိတ်တွေဆင်နွဲကြတယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးကတခြားမြို့တွေပါအပါအဝင်ပေါ့။ နေ့ဘက်မှာလဲ ဆန္ဒပြပွဲတွေနေရာအနှံဖြစ်ပွားနေဆဲပါပဲ။

UNSC အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်ဒီမနက်ထွက်လာတယ်။ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းကိုရှုံ့ချကြောင်းစာတစောင်ထုတ်ဖို့တပတ်လောက်အခြေအတင်ဆွေးနွေးရတယ်ဆိုကတည်းက UN ကိုအားကိုးနေလို့မရဘူးဆိုတာပေါ်လွင်စေခဲ့တယ်။ R2P လဲမျှော်မနေပါနဲ့တော့။ ဟိုနေ့ကရေးခဲ့သလိုမျိုးပြည်တွင်းအားချည်းနဲ့ပဲစစ်အုပ်စုကိုဖြိုချဖို့မလွယ်တဲ့အခြေအနေမှာ စစ်ရေးအရအရေးယူဖို့ဘာလမ်းကြောင်းတွေကျန်ဦးမလဲ။ US ကိုရောထည့်စဥ်းစားဦးမှာလား။ ဒါကသူ့အပိုင်းဖြစ်သွားပြီ။ US ကဝင်အရေးယူမယ်ဆိုရင်မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပြီးသွားနိုင်မယ်။ သူ့အနေနဲ့ကတော့လုပ်ချင်လဲလုပ်မယ်၊ လုပ်ချင်မှလဲလုပ်မယ်။ ဘာကိုမှတထစ်ချတွက်လို့မရပါ။ အဲ့တော့ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးတာအကောင်းဆုံးနည်းလမ်းပါပဲ။ CRPH ရဲ့ဖက်ထရယ်တပ်မတော်ဆိုတာလဲအချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုထိကြာဦးမှာပါ။...

မနက်အစောပိုင်းကတည်းကအကုသိုလ်များတဲ့နေ့ပါ။ ဟိုနေ့တွေကရေးခဲ့သလိုစစ်သူပုန်တွေဟာလူထုခြားမှာခြေကုပ်ယူတဲ့လှုပ်ရှားမှုအနေနဲ့ဒီမနက်အစောပိုင်းမှာပဲရန်ကုန်၊ မလွှကုန်းမီးရထားဝန်းဝန်ထမ်းအိမ်ရာကိုဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပါတယ်။ပြီးတော့အဲ့ဒီဝန်းထဲမှာနေတဲ့အခြေခံလူတန်းစားဝန်ထမ်းများကိုနှင်ထုတ်တယ်။ လိုင်းခန်းထဲကလူထုခမျာမှာ နယ်စပ်ကစစ်ဘေးရှောင် ဒုက္ခသည်များလိုနီးစပ်ရာမှာချက်ချင်းခိုလှုံကြရပါတယ်။ ဒီအဖြစ်အပျက်တွေဟာ ရန်ကုန်လိုမြို့ကြီး ပေါ်မှာဖြစ်ပေါ်နေတာပါ။ နေ့လည်ကျတော့နောက်သတင်းတပုဒ်တက်တယ်။ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်မှာသပိတ်ဖြိုခွဲခံရပြီးကျောင်းသားလူငယ်၂၀၀ ကျော်ကိုဖမ်းဆီးခေါ် ဆောင်သွားခဲ့ပါတယ်။ စစ်ခွေးတွေဟာသပိတ်ကြောင်းကိုလူစုမခွဲခိုင်းပဲအတင်းဝင်လုံးခဲ့တာပါ။ မြို့နေလူထုကဝန်းရံပေမယ့်လဲမရခဲ့ပါဘူး။

​ ဒီရက်ပိုင်းစစ်သူပုန်အဖွဲ့ဟာလူထုကိုနှိမ်နင်းဖို့ဗျူဟာတွေပြောင်းလာတယ်။ ပထမတစ်ခုကမြို့ပေါ်ကကျောင်းတွေ၊ တက္ကသိုလ်တွေ၊ ဆေးရုံတွေမှာအတင်းတပ်စွဲဖို့ကြိုးစားကြတယ်။ ဒီကိစ္စကိုနိုင်ငံအနှံကမြို့တွေမှာဖော်ဆောင်ဖို့လုပ်တယ်။ စစ်သူပုန်အဖွဲ့ဟာရပ်ကျေးအဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးကိုဖွဲ့စည်းလို့မရတော့မြို့နယ်တိုင်းမှာစစ်အုပ်ရေးပုံစံအုပ်ချုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတာပဲ။ နောက်တစ်ချက်ကမြို့ထဲတပ်စွဲထားရင်လူထုဆန္ဒပြပွဲတွေကိုနှိမ်နင်းဖို့ပိုလွယ်သွားမယ်လေ။ ဒုတိယတစ်ခုကတော့စစ်သူပုန်တွေဟာညဘက်တွေမှာရပ်ကွက်တွေထဲထိဝင်ပြီးအသံဗုံးဖောက်တယ်။ သေနတ်တွေနဲ့မဲမဲမြင်ရာလျှောက်ပစ်ကြတယ်။ ညကင်းစောင့်တဲ့သူတွေကိုလဲအကြောင်းမဲ့ဖမ်းဆီးတယ်။ တကယ့်ကိုမင်းမဲ့စရိုက်ဆန်ဆန်လူထုကိုခြောက်လှန့်လာကြတယ်။ စစ်ခွေးတွေရဲ့ယုတ်မာရိုင်းစိုင်းမှုဟာတနေ့တခြားပိုမိုဆိုးရွားလို့လာနေပါပြီ။

မတ် ၈ ၊ ၂၀၂၁။ (တနင်္လာ။) သတင်းမီဒီယာအားကောင်းတဲ့ တိုက် ၅ ခုကို ထုတ်ဝေခွင့်ရုပ်သိမ်းလိုက်တယ်။ စစ်သူပုန်တွေရဲ့ လက်နက်က ဒါလား။ သူတို့ညစ်စုတ်နိုင်သမျှ အကုန်ညစ်စုတ်မယ်။ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ ယုတ်မာမယ်။ ဒါကို ပြည်သူတွေက ငြိမ်ခံနေရမတဲ့လား။...

တစ်ညလုံးကောင်းကောင်းမအိပ်ရတဲ့ညထဲမှာ ဒီညလည်းပါတယ်။ စစ်သူပုန်တွေဟာ ရပ်ကွက်ထဲကိုဝင်ပြီး သေနတ်နဲ့ပစ်ဖောက်တယ်။ ကင်းစောင့်နေတဲ့သူတွေကိုလိုက်လံ ခြိမ်းခြောက်တယ်။ တစ်ချို့ကိုဖမ်းခေါ်သွားကြပြန်တယ်။ ည ၉ နာရီ အချိန်ကတည်းက တိုက်ခန်းမီးတွေကိုပိတ်ထားဖို့အော်ပြောတယ်။ မပိတ်တဲ့တိုက်ခန်းတွေကို သေနတ်နဲ့လှမ်းပစ်တယ်။ ချောင်းကြည့်တဲ့သူတွေကို အော်ဆဲတယ်။ သေနတ်သံတွေနဲ့ လူတွေကိုခြိမ်း ခြောက်နေတာဖြစ်တယ်။...

မနေ့ကပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ့အရေး UNSC တံခါးပိတ်အစည်းအဝေးဟာဘာမှတိကျသေချာတဲ့ရလဒ်တစ်ခုထွက်မလာခဲ့ပါဘူး။ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချဖို့နေနေသာသာ ကြေငြာချက်လေးတစ်စောင်တောင်မထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့ဘူး။ တကယ်တော့လည်း UN ဆိုတာ မြန်မာပြည်အတွက် သိပ်မျှော်လင့်လို့ရတဲ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတော့အရင်ကတည်းကမဟုတ်ခဲ့ပါဘူး။ တရုတ်နဲ့ရုရှားကအမြဲတမ်းကန့်လန့်တိုက်ပေးနေကျပဲလေ။ လက်ရှိပြည်တွင်းကအခြေအနေကလူထုဘက်ကအောင်မြင်ဖို့ရာခိုင်နှုန်းတွေတိုးလာခဲ့တယ်။ လူထုလှုပ်ရှားမှုအရှိန်လုံးဝကျမသွားဘူး။ CDM အောင်မြင်နေတယ်။ CRPH ကလဲနိုင်ငံတကာမျက်နှာစာခြေလှမ်းစိပ်စိပ်ဆက်သွားနေပြီးစစ်ကောင်စီကိုသွေးပျက်စေတယ်။ ဒါပေမယ့်ကိုယ်တွေအဓိကလိုချင်တဲ့အချက်ဖြစ်တဲ့ စစ်ကောင်စီပြုတ်ကျသွားခြင်း...

သေနတ်သံတွေနဲ့ ဖြတ်သန်းရတဲ့နေ့ပါပဲ။ ကျွန်တော်အိမ်ဘေးမှာသေနတ်သံတွေဆူညံနေခဲ့တယ်။ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြနေသူတွေကို သပိတ်လာရောက်ဖြိုခွင်းခဲ့တယ်။ ကျည်အစစ်တွေလား၊ အသံဗုံးတွေလား  သေသေချာချာမသိပေမယ့် သေနတ်သံတွေဆူညံနေခဲ့တယ်။ စစ်သူပုန်တွေဟာ သပိတ် ဖြိုခွင်းရုံတစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူး။ ရပ်ကွက်ထဲကိုဝင်ပြီး အော်ဟစ်ဆဲဆိုသွားကြသေးတယ်။ သတ္တိရှိတဲ့ကောင်ထွက်ခဲ့၊ လီးကိုဆန္ဒပြ စတဲ့ အမနာပစကားတွေနဲ့ ဆဲဆိုသွားကြသေးတယ်။ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့...

မနေ့ကတနိုင်ငံလုံးမှာအနည်းဆုံးလူ၅၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့တဲ့ Bloody Day အပြီးမှာကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီအရေးပေါ်တံခါးပိတ်အစည်းအဝေးလုပ်မယ်လို့သတင်းတွေတက်လာတယ်။  ဒီနေ့မှာတော့ဒေါက်တာဆာဆာရဲ့ R2P ကိုထောက်ခံတဲ့အစီရင်ခံစာထုတ်လိုက်တယ်။ တကယ်တော့စစ်သူပုန်အုပ်စုဟာလက်ရှိအနေအထားကနေနောက်ဆုတ်ဖို့လုံးဝမရှိဘူးဆိုတာမနေ့ကပြသပြီးသွားပါပြီ။ အဲ့ဒါကြောင့်ကျွန်တော်တို့လုပ်စရာရှိတာကိုဆက်လုပ်ရပါမယ်။ ပြည်တွင်းကလူထုလှုပ်ရှားမှုနဲ့ CDM တို့ဟာလက်ရှိအမြင့်ဆုံးအနေအထားမှာတောင်စစ်ကောင်စီကိုဖြုတ်ချဖို့အလှမ်းဝေးနေသေးတယ်ဆိုရင်တော့ကျွန်တော်တို့ဟာနိုင်ငံတကာအကူအညီကိုယူရပါလိမ့်မယ်။

ဒီနေ့ကျွန်တော့်ဇာတိမြေမှာအကြီးအကျယ်သွေးစွန်းခဲ့တယ်။ ရန်ကုန်တိုင်း၊မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်မှာစစ်သူပုန်အဖွဲ့ရဲ့အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲမှုကြောင့် အနည်းဆုံး ၁၂ ဦးသေဆုံးပြီး ၅၀ ဦးကျော်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်။ စစ်သူပုန်အဖွဲ့ဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့ကစပြီး ရန်ကုန်မြို့ကငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေတဲ့လူငယ်တွေကို အပြင်းအထန်အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲခဲ့ပါတယ်။ လူငယ်တွေဟာလည်းရန်ကုန်မြို့လယ် မြေနီကုန်း၊ လှည်းတန်း လိုနေရာမျိုးမှာခံစစ်ထိုင်ပြီးကြံကြံခံဆန္ဒပြကြတယ်။ အသေအပျောက်တွေလည်းရှိလာခဲ့တယ်။ ရက်နည်း...