ဦးခေါင်းအား စနိုက်ပါ သမား၏ ကျည်ဆံ ထိမှန်၍ ကျဆုံးသွားသူ အသက် ၁၉ နှစ် အရွယ်ရှိ ကြယ်စင်ဆိုသည့် အမျိုးသမီးလေး၏ တီရှပ်တွင် “Everything will be OK” ဟု ရေးထိုးခဲ့သော်လည်း အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်း ဆောင်များကတော့ နိုင်ငံတကာ၏ ဝိုင်းဝန်း ပိတ်ဆို့လာနေမှုကို ဆက်လက် တင်းခံနေဆဲ ဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည်ထက် ထင်ရှားလာနေပြီ ဖြစ်သည်။
ယမန်နေ့က ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ အထူး သံတမန် မစ္စက် ခရစ်စတင်း ရှရေနာ ဘာဂင်ဂါ နှင့် အာဏာသိမ်း အဖွဲ့၏ ဒုခေါင်းဆောင် စိုးဝင်းတို့ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်ပြောဆိုခဲ့ရာ နိုင်ငံတကာမှ အရေးယူ ဒဏ်ခတ်မှု များ နှင့် စပ်လျှင်းပြီး “မိမိတို့ ယခင်ကလည်း ဒီအတိုင်းပဲ နေခဲ့ပြီး ဖြစ်၍ ရှေ့လျှောက် မိတ်ဆွေ အနည်းငယ် နှင့် နေတတ်အောင် ကြိုးစားသွားမည်” ဟု စိုးဝင်း၏ အပြောကို ကမ္ဘာ့သတင်းစာကြီးများတွင် ဖေါ်ပြလာခဲ့သည်။
ဤသည်ကို ကြည့်က ၎င်းတို့ အဖွဲ့သည် တိုင်းပြည် တိုးတက်ရာ တိုးတက်ကြောင်းများကို ခေါင်းထဲတွင် လုံးဝ ထည့်ထားခြင်း မရှိဘဲ ၎င်းတို့ မည်သို့မည်ပုံ သက်ဆိုးရှည်အောင် နေထိုင်သွားရမည် ဆိုသည်ကိုသာ တွေးနေကြသူများ ဖြစ်သည်မှာ အထင်အရှား ပေါ်လွင်သွားခဲ့သည်။ သို့သော် စိုးဝင်း မတွေးနိုင်ခဲ့သည်က ၎င်းတို့နှင့် ပါတနာ ပြည်ပ လုပ်ငန်းရှင်များ၏ ငွေများ Capital flight ခေါ် အလုံးအရင်း နှင့် တိုင်းပြည်တွင်းမှ ထွက်သွားမည့် အရေးနှင့် နိုင်ငံတကာ ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ၎င်းတို့ အိပ်ကပ်ထဲ သပိတ်ဝင် အိတ်ဝင် ရနေသည့် အကျိုးအမြတ်များ ဆုံးရှုံးကြရတော့မည့် အရေးပင် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အမေရိကန် နှင့် အီးယူမှ နိုင်ငံခြား ငွေထုတ် ငွေသွင်းများကို ဒေါ်လာ၊ ယူရိုများ သုံးဆွဲမှုကို တားမြစ်ပိတ်ပင်လာကြပေတော့မည်။
ယနေ့သတင်းအရ နိုင်ငံရှိ ကာကွယ်ရေး၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ထိတ်တန်း ဦးပိုင် ကုမ္ပဏီများကို ကုန်သွယ်ရေး တွင် နာမည်ပျက် စာရင်းထည့်သွင်းလိုက်ပြီ ဖြစ်၍ ၎င်းတို့နှင့် ကမ္ဘာတဝှမ်း ၎င်းတို့နှင့် ကုန်သွယ်ရန် ခက်ခဲသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
ယခုပင် စင်္ကာပူ ဗဟိုဘဏ်က မြန်မာ နှင့် စင်္ကာပူ အကြား ငွေပြောင်းငွေလွှဲ အထုတ်အသွင်းများကို ဂရုတစိုက် စောင့်ကြည့်ကြရန် နိုင်ငံတွင်း ရှိ ဘဏ်များကို အကြောင်းကြားထားသည်ဟု သိရသည်။
အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်များသည် ဒီပုံအတိုင်းဆိုလျှင် တရုတ်၏ ထားရာနေ စေရာသွား ဘဝသို့ မကြာမီ အတွင်း ရောက်ရှိကြတော့မည်ကို သိမြင်လာနေရသည်။ ၎င်းတို့ အဖို့က လူထုအနေနှင့် ထိုမျှအထိ ဇွဲနဘဲ နှင့် အသေခံ ဆန့်ကျင်လာကြမည် မဟုတ်၊ ယင်းနှင့် အတူ နိုင်ငံတကာ ဝေဖန် ပြောဆိုမှုများလည်း တရုတ်ဖက် ယိမ်းသွားမည် စိုး၍ အတော်အသင့် လောက်သာ ရှိမည်ဟု မှားယွင်းစွာ တွက်ချက်ခဲ့ကြသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ သို့သော် မြန်မာတို့၏ နွေဦးတော်လှန်ရေး တွင် ဦးဆောင်လာခဲ့သူများက fearless Generation ခေါ် ဂျင်ဇီးများ နှင့် စီဒီအမ်များ ဖြစ်လာသည့်အခါတွင်တော့ ၎င်းတို့ အဖို့ အခြားရွေးစရာ လမ်း မရှိတော့ဘဲ ကျောင်းသား လူငယ်များ ကို ပစ်သတ်ရင်း တရုတ်တို့၏ ထားရာနေ စေရာသွား ဘဝ ဦးတည်နေကြရပြန်သည်။
စိုးဝင်း၏ စကားက လွတ်လပ်သော ကမ္ဘာ၏ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာသူ ဂျိုးဘိုင်ဒင်အား ပမာမခန့် ပြုကာ တိုက်ရိုက် စိန်ခေါ်လိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ သောကြာနေ့တွင် ဒုတိယအကြိမ် ကုလ လုံခြုံရေး ကောင်စီ တံခါးပိတ် အစည်းအဝေး ကျင်းပရန် ရှိနေပြီး နိုင်ငံတကာ သံတမန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသော ဒေါက်တာ ဆာဆာ မှ နိုင်ငံသားများ အပေါ် လူသားချင်း မစာနာ သတ်ဖြတ်နေသည့် အစိုးရများ ရန်မှ ကာကွယ်ပေးရေး R2P ကို ဆွေးနွေး ထောက်ခံပေးရန် တောင်းဆိုချက် ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။
(၂)
မနေ့က အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကင် ၏ မူဝါဒ ရေးရာ မိန့်ခွန်းတွင် ဒီမိုကရေစီ အရေး အတွက် အာဏာရှင်များကို စစ်အင်အားဖြင့် ဝင်ရောက် ဖြုတ်ချမည့်နည်းကို မကျင့်သုံးဟု ပြောဆိုသွားခဲ့သည်။
အမေရိကန်သည် တောင်ဗီယက်နမ်တွင် ၎င်းတို့ပြောသလို ကွန်မြူနစ် နတ်ဆိုးကြီး ရန်မှ ဗီယက်နမ် ပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်ခွင့် နှင့် ဒီမိုကရေစီ အရေး ကို အကာအကွယ်ပေးရန်၊ အီရတ်တွင်လည်း အာရပ်ကမ္ဘာတွင် ဒီမိုကရေစီ မျိုးစေ့ချပေးရန် ဟူ၍ ဟစ်ကြွေးခဲ့သည်ကို အစစ်အမှန်ဟု ယုံကြည်နေသူ အများ အပြား ရှိသည်။
အမေရိကန်တို့ စိတ်ထဲတွင် တကယ်တမ်း ရှိနေသည်က မိမိတို့ အကျိုးစီးပွား နှင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လွတ်လပ်သော ကမ္ဘာ၏ ခေါင်းဆောင်ကြီး အဖြစ် ရပ်တည်သွားနိုင်ရေးသာ ဖြစ်သည်။
အမေရိကန် မူဝါဒ ရေးဆွဲသူများ လွန်စွာ စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်လာနေသည့် အချက်က မြန်မာကို တရုတ်တို့ အုပ်စီးသွားနိုင်မည့် အရေးနှင့် တဆက်တည်းဆိုသလို အရှေ့တောင် အာရှ တခုလုံး တရုတ် တို့ သွန်လိုသွန် မှောက်လို မှောက် လုပ်ပြစ်ကြတော့မည် အရေးပင် ဖြစ်သည်။ ထိုအရေးကို လက်ပိုက် ကြည့်နေခဲ့သော အမေရိကန်ကိုလည်း ယခင်က မဟာမိတ် ဖြစ်ခဲ့သော အာဆီယံ အဖွဲ့ရှိ အမာခံ နိုင်ငံများကပင် အယုံအကြည် မရှိကြတော့ဘဲ တရုတ်နှင့် အဆင်ပြေရေး၊ ထိတ်တိုက်မတွေ့ရေး လမ်းစဉ်ကိုသာ ဘေးကင်းရန်ကင်း ရွေးချယ်သွားကြပေတော့မည်။ ထိုအခါတွင် တောင်တရုတ် ပင်လယ် တွင် လွတ်လပ်စွာ ရေကြောင်းသွားလာခွင့် ဆိုသည့် အမေရိကန်၏ ရည်မှန်းချက် ကိုလည်း ပေယျာလကံ ပြုလာကြမည်သာ ဖြစ်သည်။
မြန်မာသည် အမေရိကန် တို့အား ဒေသတွင်း ယုံကြည်မှု ရရေး အတွက် ဖြေဆိုရမည့် စာမေးပွဲ တခု အလား ဖြစ်လာခဲ့ချေပြီ။ ထို့အတွက် အချို့သော အမေရိကန် နိုင်ငံသားများ ယုံကြည်နေသလို မိမိတို့နှင့် မိုင်ထောင်ပေါင်း များစွာဝေးသည့် အရပ်တွင် ဒီမိုကရေစီ နှင့် လွတ်လပ်ခွင့် အတွက် အဘယ်ကြောင့် မိမိတို့ နိုင်ငံသားများ အသက်ကို ဆုံးရှုံးခံရပေမည်နည်း။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ပြဿနာ ဖြစ်နေသော နိုင်ငံတိုင်းတွင် ဝင်ပါရတော့မည်လား ဟူသော အယူအဆများကို အရင်ဦးဆုံး တန်ပြန် နိုင်ရန် အမေရိကန် အစိုးရအဖို့ လိုအပ်လာနေသည်။
ထို့အတွက် မြန်မာအရေးသည် သူတို့ စစ်တိုက်သည့် အခါတိုင်း အမေရိကန် နိုင်ငံသားများ နားခါးလာနေပြီ ဖြစ်သည့် ဒီမိုကရေစီ ကြောင့် မဟုတ် အမေရိကန်တို့၏ အင်ဒို-ပစိဖိတ် လုံခြုံရေး မူဝါဒ အတွက် လွန်စွာ အရေးပါသော နေရာ ဖြစ်လာနေကြောင်း နှင့် မြန်မာကို လက်လွှတ်လိုက်ရပါက အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာသည် တရုတ်တို့ ၏အိမ်နောက်ဖေးက ရေအိုင်ကြီးသဖွယ် ဖြစ်လာကာ နိုင်ငံတကာ လွတ်လပ်စွာ ရေကြောင်း သွားလာနိုင်ခွင့် နှင့်အတူ အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားကို အကြီးအကျယ် ခြိမ်းခြောက်လာနေပြီ ဖြစ်သည့် tinderbox လောင်စာကြီးလို ဖြစ်လာနေပြီဟု သူတို့၏ နိုင်ငံသားများကို ချပြရန် လိုသည်။ မိန့်ခွန်းကို အသေအချာ လေ့လာကြည့်မည် ဆိုက တောင်ဗီယက်နမ် နှင့် အီရတ်လို အမေရိကန် တဉီး တည်း ငွေကုန်ကြေးကျ ခံကာ လူမိုက်ကြီး မလုပ်တော့ဘဲ အကျိုးတူ နိုင်ငံများ နှင့် ပူးပေါင်း လှုပ်ရှားသွားမည် ဆိုသည့် မူဝါဒ ရေးရာ မိန့်ခွန်းသာ ဖြစ်သည်။ ထို သို့ ပြုလုပ်မည်ဆိုသည်ကိုလည်း ဘိုင်ဒင်မှ မြန်မာ တွင် အာဏာသိမ်းသည့် အရေး အပေါ် သူ၏ ပွဲဦးထွက် မိန့်ခွန်း တွင် အလားတူ ပြောကြားပြီး ဖြစ်၍ ဘလင်ကင် ပြောသည်မှာ အဆန်းတကြယ်တော့ မဟုတ်ပေ။
ဂျိုးဘိုင်ဒင်သည် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး လွိုက် အော်စတင်မှ “you own the clock, sir” ဟု တိုက်တွန်းမှု နှင့် အတူး သူ၏ ပွဲဦးထွက် စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှု တခု အဖြစ် ဆီရီးယား နိုင်ငံ အတွင်းရှိ ပြစ်မှတ် (၂) ခုကို နာရီဝက်သာ ကြိုတင် သတိပေးပြီး တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ကိုလည်း မေ့ထား၍ မဖြစ်ပေ။
မြန်မာ အရေးသည် ဘလင်ကင် ပြောသလို တောင်ဗီယက်နမ် နှင့် အီရတ်ကဲ့သို့ costly intervention အကုန်အကျ များမည့် အမျိုးအစားတွင် မပါဝင် command center များကို တိကျစွာ ပစ်ခတ်ရုံ surgical strike နှင့်ပင် ကိစ္စပြတ်သည့် သဘောရှိနေသည်။
ထို့အတွက် အမေရိကန် သည် တရုတ်၏ ခြေလှမ်း နှင့် ပြည်တွင်းတွင် မည်မျှအထိ ရုန်းကန်နိုင်မည်ကို အရင်ဦးဆုံး စောင့်ကြည့်နေဖို့လိုသည်။ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဌာန ပြောခွင့်ရ နက် ပရိုက်စ်က မူ နောက်ဆုံး ဖြစ်ပေါ် လာသော အခြေအနေများကို ကြည့်ပြီး မည်သို့မည်ပုံ တုန့်ပြန်သွားရမည်ကို ချိန်ဆနေသည်ဟု ပြောဆိုသွား ခဲ့သည်။
မည်သို့ပင် ဆိုစေ ဒေါက်တာ ဆာဆာ မှ အမေရိကန် တို့သည် အမြဲလို ပေါ်လစီ အမှားများ ကျူးလွန်တတ်သည်ဟု သံသယ ရှိပြီး ဖြစ်၍လည်း ကုလသမဂ္ဂကို လူသိရှင်ကြား အကူအညီ တောင်းလိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။
(၃)
နိုင်ငံတွင်း အခြေအနေများသည် “တကယ့် စစ်ပွဲကြီး” အသွင် ကူးပြောင်းလာနိုင်ဖွယ် ရှိနေ၍ အရှေ့တောင် အာရှတွင် ဆက်လက်တည်ငြိမ်မှု ရှိရေးအတွက် မြန်မာ သည် အခရာကျနေပြီဟု မစ္စက် ခရစ်စတင်း ရှရေနာ ဘာဂင်ဂါ က သူမ ၏ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက်တွင် အတိအလင်း သတိပေးထားခဲ့ပြီးလည်း ဖြစ်သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က စစ်အာဏာသိမ်းတို့ ကျူးလွန်ခဲ့သော လူသတ်မှုများ အတွက် ဂျပန်၊ ပြင်သစ် အပါအဝင် နိုင်ငံ အများအပြားက ဝိုင်းဝန်း ရှုတ်ချ လိုက်ကြသည်။
ပြည်သူများနှင့် ဝန်ထမ်းများက ၎င်းတို့ဖက်က ကျူးလွန်ခဲ့သော သတ်ဖြတ်မှုများကြောင့် နောက်တွန့်သွားမည် မဟုတ်ပဲ All or Nothing အဖြစ် ဆက်လက်တိုက်ပွဲ ဝင်သွားမည်ဟု ကြွေးကြော်လာပြီ ဖြစ်သည်။
စစ်အာဏာရှင်တို့ လုပ်ရပ်များကလည်း ထိုသို့ သော သံဓိဌာန်များ မချမှတ်၍ မရအောင် ကမ်းကုန်လာနေပြီ။ နိုင်ငံတကာ လိုက်နာရသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ပင် ဗြောင်ကျကျ ချိုးဖောက်ကာ ပရဟိတ အသင်းဝင်များ၊ အရေးပေါ်လူနာတင်ယာဉ်များနှင့် သတင်းသမားများကို ပင် ပြစ်ခတ် ရိုက်နှက်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့ကြလေသည်။
မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စစ်အာဏာရှင်တို့က လူထု အား စစ်ပွဲကြီး တပွဲအလား လက်နက်အားကိုး ဖြင့် နှိမ်နှင်း ခဲ့ခြင်း နှင့်အတူ နိုင်ငံတဝှမ်းရှိ ပြည်သူများ၏ မုန်းတီးရွံရှာမှု များကို ရရှိသွားခဲ့သည့် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်လိုက်ရပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုအရှုံးက ၎င်းတို့ မည်သို့မျှ ပြန်လည်နာလံ မထူနိုင်တော့သည့် အရှုံးမျိုးလည်း ဖြစ်ပေတော့သည်။ ပို၍ အထိနာ သည်ထက် နာသွားရသည်က လမ်းပေါ်တွင် ဆယ်ကျော်သက်လေးများကို ပစ်သတ်နေကြရသည့် အဖြစ်သို့ သက်ဆင်းသွားခဲ့ရခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ အဖွဲ့ ယုတ်မာလေ ကျရှုံးလေ ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုသို့သော ဆန်ကုန်မြေလေးများ ကျရှုံးအောင် မိမိတို့၏ တန်ဖိုး မဖြတ်နိုင်သော လူငယ်လေးများ၏ အသက်နှင့် လဲခဲ့ရသည်ကတော့ မတန်လှပေ။ သို့သော် ပြည်သူများဖက်မှလည်း ၎င်းတို့အနေနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး မည်သို့မျှ တည်ဆောက်၍ မရအောင် စည်းလုံးညီညွတ်စွာဖြင့် လက်ရှိ အရှိန်အဟုန်ကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းသွားဖို့ လိုအပ်နေပြန်သည်။ Naming & Shaming ခေါ် လူမှုရေး အရ အပြစ်ဒဏ်ခတ်ခြင်းသည်လည်း လွန်စွာမှ ထိရောက်မှု ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။
အဆိုပါ ကိစ္စများ နှင့် ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အဖွဲ့ အကြီးအကဲ နီကိုလပ်စ် ကုမ်ဂျန်မှ အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်များ၏ လုပ်ရပ်သည် လူသားများ အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ မြောက်နေပြီ ဖြစ်သည့် အတွက် မိမိတို့နည်း မိမိတို့ဟန်ဖြင့် အချက်အလက်များကို ရယူ စုဆောင်းလျက် ရှိနေကြောင်း၊ ဒီနေရာမှာ အထက်က အမိန့်ကို နာခံရသည်ဆိုသော အကြောင်းပြချက်များကို လုံးဝ လက်ခံမည် မဟုတ်ကြောင်းနှင့် လူထုအား ပြစ်ခတ်ရန် အမိန့်ပေးနေသည့် အထောက်အထားများကို ပေးနိုင်မည်ဆိုလျှင် လွန်စွာ အသုံးတည့်မည် ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ပို့ပေးရာတွင်လည်း အီးမေးလ် ကို မသုံးဘဲ သတင်း ပေးသူ၏ လုံခြုံရေး အတွက် ဝက်ဆိုဒ်တွင် ဖေါ်ပြထားသော ပိုမို စိတ်ချရသည့် နည်းလမ်း ကို အသုံးပြုကြ စေလိုကြောင်း RFA နှင့် တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောဆိုသွားခဲ့သည်။
(ပုံတွင် ကြက်သီးထဖွယ် တွေ့မြင်ရမည့် ရန်သူ သတ်ကွင်းကို ရှောင်ရှားကာ မြစ်ကိုဖြတ်ပြီး ချီတက်လာကြသည့် မုံရွာမြို့အနောက်ဖက် ကမ်း မှ လူထု လှုပ်ရှားမှုကြီး)
အရေးတော်ပုံ အောင်ရမည်
ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင် ဖော်ပြရေးသားထားသည်များကို ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါ၍ မူရင်းရေးသားသူအား ခရစ်ဒစ်ပေးအပ်ပါသည်။